‘Günahları’ Vali’nin peşinde

Bir dönem Uşak Valiliği yapan Ayhan Kavas, İzmir Selçuk’ta yapılan Peyzaj Mimarlığı Kongresi’nde uzun uzun yaptıklarını anlattı ancak kongrede valiyi yakından tanıyanlar da vardı. Altın madenciliğine karşı yürütülen mücadele sırasında valinin altıncı şirket için yaptıklarını anlatan konuşmacılar, valinin kongreye çağrılmasını da eleştirdi.
TMMOB Peyzaj Mimarları Odası IV. Peyzaj Mimarlığı Kongresini Selçuk’ta gerçekleştiriliyor. 21-24 Ekim 2010 tarihleri arısında Selçuk Pananos sahillerindeki Sürmeli Otel’de gerçekleştirilen kongrenin açılışında yapılan konuşmalardan birisi de şimdi Ankara’da Merkez Valiliği görevinde bulunan eski Uşak Valisi Kayhan Kavas’ın konuşması idi. Konuşmasına Çin’lilerin kısa konuşmanın erdemi ile ilgili bir fıkrası ile başlayan Kavas anlattığı fıkranın tersine uzun sayılabilecek bir konuşma yaptı. Kavas, geçmiş yıllarda Tarihi Kentler Birliği ile ilgili yaptığı görevleri, doğayı korumanın ve peyzajın önemini uzun uzadıya anlattı.
NELER YAPMIŞTI?
Peki bu konuşmayı yapan Vali Kavas kim? Vali Kayhan Kavas’ın, Uşak’ta görev yaptığı dört yıl içerisinde Kışladağ Altın Madeni ile ilgili önemli gelişmeler yaşanmıştı. Madene gerekli izinler Kavas tarafından verildi. Açılış töreni kendisinin zamanında yapıldı. Madeni protesto için yürüyen İnay köylülerine jandarma müdahalesi Kavas’ın emri ile oldu. Madende, resmi açılıştan 15 gün önce meydana gelen siyanür kazasının ardından Eşme ve köylerinde 1500’ün üzerinde insanın zehirlenmesi ile ilgili inceleme yapmak isteyen TTB görevlisi doktor ve bilim insanlarının çalışması Kavas’ın emri ile engellendi. Kandaki siyanürün tespiti için halktan alınan kan örneklerine el koyduran Kavas, TTB tarafından görevlendirilen, Uşak Tabip Odası Başkanı ve İzmir Tabip Odası üyesi iki doktora “Hurafelerle doldurulmuş iki tıp fakültesi mezunu” sözleriyle yüklendi. Kavas, “Burası Muz Cumhuriyeti değil, izinsiz kan alamazsınız” diyerek el koydurduğu kanlarda “ARSENİK” aranması için Ankara Hıfzısıhha’ya göndertti. Arsenik kelimesini bilinçli olarak büyük yazdık, çünkü siyanür zehirlenmesi iddiası ile alınan kanlarda Vali arsenik aratarak literatüre geçti. Uşak’taki siyanür zehirlenmesi olayı Vali Kavas tarafından işte böyle karartıldı.
‘DÖVDÜRTTÜĞÜN KÖYLÜLERDENİM’
Vali Kayhan Kavas davet edildiği Peyzaj Mimarları Kongresi’nde Uşak’ki bu “günahlarının” birebir muhatapları ile karşı karşıya geldi.
Kavas’a ilk tepki EGEÇEP adına ödülünü almak için kürsüye çıkan Dönem Sözcüsü Muammer Sakaryalı’dan geldi. Ödülü toprakları, suları, yaşam alanları kirletildiği için kan ağlayan insanlar adına aldığını belirten Sakaryalı, Kavas’a dönerek, “Uşak Ulubey İnay köyündenim. Kışladağ altın madenine karşı çıktığı için Uşak Valisinin talimatı ile yerlerde sürülen köylüler adına da bu ödülü alıyorum” diye konuştu. Sakaryalı’nın sözleri sırasında renk değiştirdiği gözlenen Vali’ye ikinci tepki Dikili Belediye Başkanı Osman Özgüven’den geldi. Ödülünü almak için kürsüye çıkan Özgüven de Vali Kavas’ın siyanür zehirlenmesi olayındaki kanlara el koyma emrini “büyük bir cüret” olarak niteledi. Vali Kavas’a yönelik bir tepki de Ege Özel oturumunda konuşan Av. Arif Ali Cangı’dan geldi. Kavas’ın Uşak’taki icraatlarını özetleyen Cangı, “O valinin buraya çağrılmasının doğru olup olmadığını yeniden değerlendirmenizi diliyorum ve bunu da dostane bir eleştiri olarak söylüyorum” dedi. (Selçuk/EVRENSEL)

---

KONGRENİN YAPILDIĞI YER DE SORUNLU
KONGRENİN öğleden sonraki bölümünde gerçekleştirilen Ege Özel Oturumu’nda konuşan Doğa Koruma Derneği İzmir Sorumlusu Esra Kartal, Türkiye’deki canlı çeşitliğini tehdit eden en önemli unsurun sulama, kurutma ve barajlar olduğunu aktardı. Kartal’ın ekrana yansıttığı DSİ’nin 2023 vizyon haritası bu durumun nedenini açıkça ortaya koyuyordu. Haritada zaten kurak olan İç Anadolu dışında ülkenin bütün derelerinde binlerce HES projesi olduğu görülüyordu.
Konuşmasını daha çok mitolojik söylenceler ve günümüzdeki benzerliklerine bağlayarak yapan Jeoloji Yüksek Mühendisi Tahir Öngür, Karun’un kendisine özel ordu kuracak derecede zenginliğini sağladığı topraklarda bugün de altın madencilerinin kol gezdiğinden bahsetti.
Av Arif Ali Cangı ise konuşmasında İzmir Efemçukuru’nda yapılmak istenen altın madenciliği ile ilgili gelişmeleri sıralarken, dünyaca ünlü Alfons tipi üzümlerin yetiştiği topraklara “VII. Sınıf tarım toprağı” raporu veren ve “Peyzaj bozulursa biz düzeltiriz” diyen bilirkişi peyzaj mimarını bir anlamda meslektaşlarının bulunduğu kongrede şikayet etti. Cangı kongrenin yapıldığı otelin kıyı koruma çizgisine aykırı olması nedeniyle 16 yıl önce verilen mücadeleyi anlatarak, kongre için seçilen yerle kongrenin amacının uyuşmadığı konusunda da eleştirisini paylaştı.
Oturumda son olarak konuşan TMMOB İzmir İKK Sekreteri Ferdan Çiftçi, ülkedeki tarım alanlarının gittikçe azaldığını, kirletildiğini ve yok edildiğini söyledi.
Özer Akdemir