'Acı tablo' itirafı

Ülkede uygulanan ekonomik programın IMF ile birlikte "akıl hocalığını" yapan Dünya Bankası, hazırladığı Türkiye'de İşgücü Piyasası Raporu'nda ekonomik programın "acı" sonuçlarını dile getirdi. Raporda Türkiye ekonomisinin "etkileyici" büyüme gösterdiği tanımlaması yapılmasına rağmen uygulanan programı tehlikeye sokacak toplumsal sorunların biriktiğine dikkat çekildi. Türkiye'nin 1980-2004 yılları arasında çalışma yaşındaki nüfusun 23 milyon arttığı, ancak bu dönem süresince sadece 6 milyon iş yaratılabildiği ifade edilen raporda, ''Bunun sonucu olarak ülkedeki istihdam oranı sadece yüzde 44'dür. Bu da dünyadaki en düşük istihdam düzeyleri arasındadır. Birçok ülkede istihdam oranları yüzde 50'nin üzerinde olup, AB'nin 15 ülkesindeki bu oran ortalama yüzde 65'tir'' tespitine yer verildi. Raporda, Türkiye'de kadınlar arasındaki düşük istihdam düzeyi olduğuna dikkat çekilerek, ayrıca eğitimli gençler arasındaki işsizliğin de çok yüksek düzeyde olduğu, 20-24 yaş arası üniversite mezunları için işsizlik oranının ortalama yüzde 39, 25-29 yaş arası üniversite mezunları için işsizlik oranı ortalamasının ise yüzde 15 olduğu kaydedildi.

Tarım itirafı Raporda, Türkiye'deki kayıt dışı ekonomiye de dikkat çekilerek, kentsel kesimdeki her 3 işçiden birinin ve kırsal kesimdeki her 4 işçiden 3'ünün hiçbir sosyal güvenlik kurumuna kayıtlı olmadığı belirtilirken, çok az işçinin emeklilik, sağlık sigortası ve işsizlik sigortası alabildiği, kıdem tazminatının tamamını alabilen ve istihdam mevzuatında belirtilen diğer korumalardan tam olarak faydalanabilenlerin sayısının ise çok daha az olduğu ifade edildi. Tarımda yapısal uyum programının hazırlayıcısı olan ve gerekli dönüşüm için kredi veren Dünya Bankası programın sonucu olarak tarımdaki istihdamın düştüğünü, diğer sektörlerdeki istihdam artışının bu düşüşü telafi etmeye yeterli olmadığını itiraf etti. Raporda, AB'nin Lizbon hedefine ulaşılabilmesi için Türkiye'nin 2010 yılına kadar 14 milyon iş yaratması gerekeceği vurgulandı.

Çelişkili öneriler Dünya Bankası raporunda, işsizliği önelemekten çok işsizlik sigortasının daha geniş kesimler tarafından ulaşılabilir olmasını tavsiye etti. Raporda, ''İşsizlik Sigortası Fonu'nda artan bir fazla mevcuttur ve yapılan analiz, fonun uygunluk şartlarının kolaylaştırılmasını ve katkı payı oranlarının azaltılmasını kaldırabilecek durumda olduğunu göstermektedir'' denildi. Daha esnek bir istihdam politikası tavsiye edilirken diğer yandan da bu tavsiye ile çelişik duran toplu pazarlık ve iş güvencesine daha iyi erişilmesi gerektiği ifade edildi.