24 Ocak 2005 22:00

Kira öder gibi değil kazıklanır gibi

"Kira öder gibi ev sahibi olma" projesi olarak sunulan Mortgage sisteminin bir kandırmaca olduğu, banka faizlerine bakıldığında ortaya çıkıyor.

Paylaş

"Kira öder gibi ev sahibi olma" projesi olarak sunulan Mortgage sisteminin bir kandırmaca olduğu, banka faizlerine bakıldığında ortaya çıkıyor. Birçok banka, konut kredilerini 20 yıla kadar yayarken, yıllık kredi faizi yüzde 27'yi buluyor. Eğer bir kişi 100 milyar liralık (100 bin YTL) kredi alırsa geri ödeyeceği miktar 507 milyar lira (507 bin YTL) olarak belirleniyor. Uygulanan faiz oranlarına bakıldığında sistem tam anlamıyla vatandaşı kazıklamaya yönelik. Vatandaş "ev alayım parasını 20 yılda ödeyeyim" diye düşünürken, aldığı kredinin çok çok üstünde geri ödeme yapmak zorunda kalacak. Bankalar konut kredilerine 10 ile 20 yıl arasında vade uygularken, aylık faiz oranları 1.69 ile 2.30 arasında değişiyor. Bankaların uyguladıkları yıllık faiz ise yüzde 27'yi buluyor. Konut kredilerinin vadesi uzun olsa da uygulanan yüksek faiz oranları evin vatandaşa daha pahalıya mal olmasına neden oluyor. Faiz ödemesi de her yıl artacak.

İlk başlayan Vakıfbank Sisteme ilk başlayan Vakıfbank oldu. Vakıfbank 20 yıllık vadeye aylık yüzde 2 faiz uyguluyor. Vakıfbank'ı 12 yıl vade uygulamasına geçen HSBC ve Koçbank izliyor. HSBC'nin 12 yıl vadeli konut kredisinde faiz oranı ise yüzde 1.70. Koçbank da 12 yıl vadeli YTL konut kredilerinde aylık 1.69 faiz uygulayacak. Vakıfbank'tan alınan 100 bin YTL (100 milyar lira) kredi için 20 yıl boyunca aylık taksit 2 bin 114 YTL (2 milyar 113 milyon lira) olacak. Koçbank'tan alınan kredinin geri ödemesi için aylık 2 bin 019 YTL, HSBC'den alınan kredi için geri ödeme aylık 2 bin 028 YTL olacak. 20 yıl sonunda Vakıfbank'tan kredi alan vatandaş geriye 507 bin YTL (507 milyar lira) ödeyecek. Diğerlerinde ise 240-250 bin YTL (250 milyar lira) ödemiş olacak.

Bu taksitleri kim ödeyebilir? Vatandaş hem aldığının 2-5 kat fazlasını geri öderken, aylık taksitler ise 2 milyarın üzerinde. Türkiye'de devlet memurlarının ortalama 500-900 YTL, asgari ücretlinin 350 YTL maaş aldığı ortamda kaç aile aylık 2 bin YTL (2 milyar lira) taksit ödeyebilir? Başbakan Erdoğan'ın dediği gibi asgari ücret ile geçinenler, memurlar bu sistemde ev sahibi olamayacak. Mortgage kredisi bir banka kredisi olarak kabul edildiğinde ki şu anda bankaların uzun vadeli kredi uygulaması bu alana giriyor, vatandaş taksit ödeme güçlüğü çektiği an banka borcu bütün faiziyle birlikte geri çağırabilecek. Zaten sistemde evler ipotekli hale getirildiği için vatandaş ilk ödeme güçlüğü çektiğinde evini kaybedecek.

ÜST GELİR GRUBU YARARLANACAK Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Yönetim Kurulu Başkanı ve Garanti Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (GYO) Genel Müdürü Kürşat Tuncel, ipoteğe dayalı uzun vadeli konut kredisi olan mortgage sistemiyle ilgili kanunun çıkmasıyla herkesin konut derdinin biteceği yönünde yanlış bir algılama olduğunu belirtti. Tuncel, konuyla ilgili yasa tasarısının Meclis'ten geçmesiyle sistemin hemen etkinlik kazanmasının beklenemeyeceğini söyledi. Sistem açısından şu andaki faiz seviyelerinin hâlâ yüksek olduğuna dikkat çeken Tuncel, "İlk önce daha üst gelir grubundakiler bu kredilerden faydalanacak" dedi. Tuncel, sistemin genele yayılması için reel faiz seviyelerinin düşmesi gerektiğini söyledi.

NE DEMİŞTİ? "45 metrekarelik daireler 20 yıl vadeyle azami 100 milyon liralık taksitlerle satılacak, bütün bu daireler 12 ayda teslim edilecek, kira öder gibi ev sahibi olacaksınız" "Biraz gayret eder asgari ücrete 20 YTL daha eklerse; bunu 15-20 yıl devam ettirirse, asgari ücretli bir konuta sahip olacaktır!" "Vatandaşlarımızı, 400 YTL taksitle, 20 yıl vadeli peşinatsız konut sahibi yapacağız"

ÖNCEKİ HABER

Asya yine sarsılıyor

SONRAKİ HABER

Dolara hücum devri bitiyor