Zenginden vergi almayan ülke

Türkiye beyan edilen kazanç üzerinden alınan gelir vergisi oranı ile 30 OECD ülke arasında son sırada yer aldı. Diğer 30 ülke zenginlerden vergi alarak gelirlerini oluştururken, Türkiye'de gelir vergisini de kazançlarını beyan etmekten kaçınan ve daha yeni vergi indirimiyle ödüllendirilen zenginler değil, çalışanlar ödüyor. Halkın büyük çoğunluğunun tüketiminden alınan dolaylı vergilerin bütçe içindeki payı da yüzde 72'lere ulaştı. Vergi kayıp ve kaçağının yüzde 50'lere ulaştığı Türkiye, 30 OECD ülkesi içinde vergi mükellefleri liginde de en alt sırada yer aldı. Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü Daire Başkanlarından Semih Öz'ün OECD verileri üzerinden yaptığı araştırmaya göre, OECD ülkelerinde toplam vergi gelirleri içerisinde en büyük payı, kurum gelirleri de dahil olmak üzere gelirler üzerinden alınan vergiler oluşturuyor. Tüketim vergileri ise üye ülkelerin ikinci büyük gelir kaynağı olarak belirleniyor. Ancak son dönemlerde özel tüketim vergi gelirlerinde azalma meydana gelirken, taşınmazlar üzerinden alınan vergiler ise artış eğilimi gösteriyor. Bu vergi gelirlerinin 2003 yılında ABD, İngiltere, Kanada ve Kore'de toplam vergi gelirlerinin yüzde 10'unu aştığı dikkat çekiyor. Türkiye'de ise tüketim üzerinden alınan vergilerin bütçe içindeki payı yüzde 72'ye çıkarılmış durumda. Öz'ün araştırmasına göre, OECD üyesi ülkelerde, nüfusun yaklaşık yüzde 50'sinin gelir vergisi mükellefi olarak vergi idarelerinde kaydı bulunuyor. 30 ülke nezdinde yapılan karşılaştırmada, Avustralya, Belçika, Kanada, Fransa, Yunanistan, Macaristan, Portekiz, İspanya, İsviçre ve ABD'de çalışanlar da gelir vergisi beyannamesi veriyor. Nüfusu 285 milyon 500 bin olan ABD'de 130 milyon 900 bin gelir vergisi, 7 milyon 900 bin adet de kurumlar vergisi mükellefi bulunurken, gelir vergisi mükellef sayısı, İtalya'da 37 milyona, Japonya'da 20 milyon 900 bine, Polonya'da 23 milyon 770 bine, Almanya'da da 28 milyon 500 bine ulaşıyor. Beyannameli gelir vergisi mükellefleri baz alınan Türkiye'de ise sadece 2 milyon 100 bin gelir vergisi mükellefi yer alıyor. Gelir vergisi mükelleflerinin ülke nüfusuna oranına göre Türkiye, bu sayı ile mükellef liginin son sırasında kalıyor. Araştırmaya göre, ABD'de gelir vergisi mükellefleri, nüfusun yüzde 46'sını oluşturuyor. Bu oran, İsveç'te yüzde 79, Polonya'da yüzde 62, Japonya'da yüzde 16, İtalya'da yüzde 65, Yunanistan'da yüzde 33, Almanya'da yüzde 35, Fransa'da yüzde 56, Finlandiya'da yüzde 88, Belçika'da da yüzde 62 olarak belirlendi. Türkiye'de ise gelir vergisi mükellefleri, ülke nüfusunun sadece yüzde 3'ünü oluşturuyor. Sıralamada Türkiye'ye en yakın ülke yüzde 8 oranı ile Meksika olarak ortaya çıkıyor.