Bu kış da zor geçecek

Her kışı zor şartlar altında geçiren Eskişehirliler, şimdiden ince hesap yapmaya başladı. Kimi odununu, kömürünü yazdan aldı. Kimi de geçen yıldan artırdığı yakacağın yeteceğini düşünüyor. Geçen yıldan yakacağı kalmayan ya da yaz mevsiminde parasızlık nedeniyle yakacak alamayanlar ise, soğuk kış günlerini katalitik soba kullanarak geçirmeye çalışacak. Eskişehirliler kışın ısınmak için yaklaşık 2 milyar lira harcamak zorunda kalıyor. 45 yıldır soba satıcılığı yapan Kadir Çiçek, kışı sıcak geçirmek için bir evin en az 1 milyar lira harcama yapması gerektiğini söylüyor. Evde yapılan hesabın çarşıya uymadığını ifade eden Çiçek, şunları söylüyor; "Şeytan sobası olarak adlandırılan sobalar 25 milyon liradan alıcı buluyor. Tabi bir ailenin ısınması için halk tipi pike sobalar olarak adlandırılan sobaların fiyatı 120 milyon liradan başlıyor. Kömürün tonu 230 milyon lira ile 250 milyon lira arasında değişiyor. Kömürü tutuşturmak için odun almak şart. Odunun tonu ise 150 milyon liradan başlıyor. Eğer bir aile kışı üşümeden geçirmek istiyorsa 3 ton kömür ile 2 ton odunu mecburen almak zorunda. Soba sattığım halde, ben bile yarı üşüyerek yarı ısınarak kışı geçirmek zorunda kalıyorum."

'Kalın giyiniyorum' 50 yaşındaki Zeki Öndül 'kalın giyinerek' kışı atlatmaya çalışanlardan. Asgari ücretle çalıştığı işyerinden beyin kanaması geçirdikten sonra ayrılmak zorunda kaldığını belirten Öndül, kendisine aylık bağlanacağı günü beklediğini ve evin geçiminin tüm aile fertlerinin omuzunda olduğunu söylüyor. 'Kışa nasıl bir hazırlık yaptınız?' sorumuza Öndül, "Bu kışı geçirmek için bir ton kömür, sobayı tutuşturmak içinde 80 milyonluk odun aldım. Toplam 300 milyon liraya kışı geçirmeye çalışacağız. Kömürü ve odunu taşıma parası vermemek için kendimiz taşıdık" yanıtını veriyor. Üç çocuk sahibi olan Öndül'ün evinde zorunlu olarak iki soba yanıyor. Bu nedenle daha fazla tasarruflu davranması gerektiğini söylüyor. Bunun içinde Öndül'ün evinde saat 19:00'dan sonra soba yakılmıyor. Öndül, şöyle konuşuyor; "Havalar çok soğuk olsa bile kalın giyiniyoruz ve akşam soba yakmıyoruz. Üniversitede okuyan kızım, eşim ve diğer iki çocuğum da okuldan geldikten sonra çalışıyorlar. Akşam eve gelince de herkes erken yatıyor. Eğer böyle olmasa kışı geçirmek çok zor olacak."

Katalitikle geçen kış Bir lokantada asgari ücretin altında çalıştığını belirten 55 yaşındaki Alim Çalışkan, odun ve kömür alamadığını, Eskişehir'in o soğuk kışını katalitik sobayla çıkartacağını belirtiyor. Ailesinin altı kişilik olduğunu dile getiren Çalışkan, "Kömür ve odun almaya gücümüz yetmiyor. Her kış üşüyoruz. Geçen kışta çok üşüdük. Katalitikle sadece odanın soğuğunu kırıyoruz, sonra üstümüze battaniyeler alıp oturuyoruz. Kışın mümkün olduğunca erken yatmaya çalışıyoruz" diyor.

Isınma formülü Eşi vefaat eden 35 yaşındaki Hatice Dağlı, kışı yarım ton kömürle çıkarmaya çalışacağını anlatıyor. Geçen yıllar Dağlı'nın en büyük tecrübesi. Kışı yarım ton kömürle geçirmenin formüllerini anlatan Dağlı, şunları söylüyor: "Köyden odun getirtiyorum. Sobaya attığım kömürün de hepsini yakmıyorum. Bir poşet kömürü bir hafta kullanıyorum. Tam yanmamış olan kömürleri elimle ufalıyorum. Daha sonra tekrar kovaya atıyorum. Böylece sobanın közü sönmemiş oluyor." Sigorta emeklisi olduğunu belirten 76 yaşındaki Kemal Şenkal, gelir düzeyi düşük ailelerin kışı geçirmesinin mümkün olmadığını söylüyor. Şenkal, "Evim kira olmadığı halde ve emekli gelirim olmasına rağmen kışı geçirmek için çocuklarımdan yardım alıyorum. Çünkü yakacak masrafınız olduğu kadar gıda ve diğer evin giderleri de eklenince, evin masrafları artıyor" diye konuşuyor. Hasbi Karadağ da kışı güçlükle geçiren vatandaşlar arasında. Kışın Eskişehir'de çok uzun sürdüğünü belirten Karadağ, şöyle konuşuyor; "Hıdırellezi görmeyince Eskişehir'de kış bitti sayılmaz. Kışı geçirmek nereden baksanız en az bir milyar lirayı buluyor. O da aldığınız yakacağı tasarruflu olarak kullanırsanız. Yani kışı üşüyerek de geçirmeyi göze alacaksınız." Bağ-Kur emeklisi olan İsmail Karakaş ise 255 milyon liraya evini geçindirmeye çalıştığını söylüyor. 'Kışı nasıl geçireceksiniz?' sorusuna da şu yanıtı veriyor; "Henüz kışı geçirmek için hiç bir hazırlık yapmadım. Soba kursam alacağım kömür ve odun kışı geçirmeme yeterli olmayacak. Katalitik yaksam tüp çok pahalı ve üstelik evi ısıtmayacak. Bilmiyorum. Geçen yıl kışı geçirmek için tanıdıklara çok borçlandım ve borcumu ancak yazın kapatabildim. Belki akrabalarımdan gelen yardımlarla kış için bir şeyler alabilirim. Şu anda ne yapacağımı bende bilmiyorum."