Enerjide tahkim tehdidi

ABD'li enerji şirketleri, hükümetin ihalelerle ilgili sorunları çözmemesi durumunda uluslararası tahkime gidecekleri tehdidinde bulunuyor. 11 dağıtım ve 6 termik santral ile ilgili ihaleler iptal edilmiş ve bunların yeni enerji kanununa göre "varlık satışı yoluyla" özelleştirileceği açıklanmıştı. Hazine Müsteşarlığı, daha önce garanti verilmeyeceği açıklanan işletme hakkı devri projelerini, Anayasa Mahkemesi'nin kararı ve tahkim riski nedeniyle yeniden masaya yatırıyor. Bunun nedeni de ABD'li enerji şirketlerinin tahkim baskısı. Enerji şirketlerinin "uluslararası tahkime gitme" yönündeki tehdidi, geçtiğimiz hafta yapılan Türk-ABD İş Konseyi'nin Washington'daki toplantısında da gündeme gelmişti. Toplantının sonunda TÜSİAD Eski Başkanı Erkut Yücaoğlu, 11 dağıtım ve 6 termik santralın işletme hakkı devrine ilişkin ihalelerin iptal edilerek varlık satışı olarak yeniden düzenlenmesine ilişkin proje nedeniyle, bu ihaleleri alan ABD'li firmaların rahatsızlıklarını dile getirdiğini aktarmıştı. ABD'li firmaların halen tahkim yoluna gitmediklerini, ancak bu ihalelerin kesin olarak iptal edilmesi durumunda tahkime gidebileceklerini belirten Yücaoğlu, bu konuda Dünya Bankası'nın da taraf olduğunu söylemişti. Dünya Bankası da enerji ihalelerindeki sorunun çözülmemesi halinde yeni kredi dilimini serbest bırakmayacağını belirtiyor. Enerji Piyasası Yasası'nda, 6 termik santral ile 11 dağıtım şebekesinin işletme hakkı devri için açılan ihalelerin iptal edilerek, bu projelerin varlık satışı olarak yeniden düzenlenmesi öngörülüyordu. Hazine de bu projelere garanti verilmeyeceğini açıklamıştı. Ancak Anayasa Mahkemesi, yasanın bu ihalelerin iptalini öngören maddesini iptal etti.

Garanti formülü Bu durumda hükümet de bir ara formül bulup enerji ihalelerine yeniden garanti vermenin yollarını arıyor. Alınan bilgilere göre, verilecek garantilerin miktarı yeni borçlanma yasası çerçevesinde sınırlı limitlere göre yeniden düzenlenecek. Garantilerin süresi de 3-5 yılla sınırlandırılacak. Aynı şekilde yine garanti konusu tartışmalı olan ancak sözleşmeleri imzalanan Yap-İşlet-Devret projelerinde de tahkim riski bulunanlar için aynı koşullarda bir düzenleme yapılacak.