23 Ağustos 1999 21:00

Kolera endişesi

Kolera endişesi
Fevzi Argun - Barış Kaygısız
Kocaeli'nin Gölcük ilçesi çok sayıda cesedin günlerdir enkaz altında beklemesi, yaşanan çöp ve tuvalet sorunları ile susuzluk yüzünden salgın hastalık tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. İlçedeki sağlık merkezlerine son iki günde kolera ya da tifo şüphesi uyandıran bazı başvuruların olması sağlık ekiplerini endişeye sevk etti. Kentin tüm sokaklarına ve enkaz bölgelerine kireç tozu dökme çalışmalarına hız verildi.
Gölcük'te önceki gün sabahtan itibaren ilçedeki yardım ve enkaz kurtarma çalışmalarına katılan herkese "Bulaşıcı Hastalık Tehlikesine Karşı Önlemler" başlıklı bildiriler verilmeye başlandı. Ayrıca ilçenin karantinaya alınarak, giriş çıkışın yasaklanması olasılığı gündeme geldi. Resmi makamlar "karantinaya alma" ile ilgili haberleri yalanlarken, hastanelere yakın kaynaklar her an karantina uygulamasının başlayabileceğini ifade ettiler. Söz konusu kaynaklar geliş-gidiş trafiğinin çok yoğun olduğu Gölcük'te yaşanacak bir salgın hastalık sürecinin, çok kısa sürede başta diğer deprem bölgeleri olmak üzere, tüm Türkiye'ye yayılabileceğine dikkat çektiler.
Yıkıntılar cesetle dolu
Gölcük'te, depremin üzerinden altı gün geçmesine karşın ilk günlerde yaşanmaya başlayan kargaşa ve kurtarma rezaletleri sürüyor. Enkaz kaldırma çalışmalarının, kurtarma çalışmalarında olduğu gibi ağır aksak sürmesi nedeniyle sayıları binlerle ifade edilen cesetler yıkıntılar altında bulunuyor. Resmi rakamlara göre ilçede enkaz altından çıkartılan ceset sayısı 2000'i aştı. Bu arada ölü sayısının da 5000'in çok üstüne çıkmasından endişe ediliyor. Çıkartılan cesetlerden bir bölümü yakınlarına teslim edilirken; bazı kişiler kimlik tespitleri bile yapılmadan açılan çukurlara gömülüyor. İlçede cenaze taşıma konusunda da ciddi ölçüde araç sıkıntısı çekiliyor.
Dayanılmaz koku
Enkaz altındaki binlerce cesedin yarattığı dayanılmaz koku, ilçe merkezindeki yaşamı da etkilemiş durumda. Koku Gölcük'ün 3-5 kilometre uzağından bile hissedilebiliyor. Enkaz kaldırma ve ceset çıkartma çalışmaları önceki gün boyu Gölcük'ün İzmit-Yalova yolu üzerindeki bölgeleri ile ilçenin ana caddeleri civarında yoğunlaştırıldı.
İlçede pek çok enkazın altındaki cesetler dışarıdan görülmelerine rağmen araç ve ekip bulunamaması nedeniyle çıkartılamıyor. Ayrıca bazı sokaklarda saatlerce bekleyen ve çevreye dayanılmaz koku salan cesetleri görmek mümkün.
Özellikle denizin metrelerce ilerleyip, evleri yuttuğu Kavaklı bölgesindeki durum oldukça endişe verici. Bu bölgede hem su altında hem de yıkıntılar arasında duran ve dışarıdan da görülebilen çok sayıda ceset bulunuyor. Kokan cesetler ilçedeki salgın hastalık tehlikesinin önemli nedenleri arasında sayılıyor.
Gölcük'teki depremle ilgili tüm çalışmaların yürütüldüğü belediye binası civarında büyük kargaşa sürüyor. Belediye binasının önü çeşitli yerlerden gönderilen ancak insanlar tarafından alınmayan eski giyim eşyaları nedeniyle bir çöplük görüntüsü sergiliyor.
Kriz Masası'na müdahale
Bu arada ilçedeki kriz masası askerlerin isteği doğrultusunda önceki günden itibaren ikiye bölündü. Bu çerçevede kriz masasına yardımları koordine eden, ihtiyaçları belirleyen ve halkla ilişki kuran görevliler belediye binasının karşısındaki parka gönderildi. Diğer birimler ise bina içinde çalışmaya devam etti. Bu uygulama ilçede var olan kargaşayı artırırken, pek çok köyle de koordinasyon kopukluklarına yol açtı.
Kurtarma çalışmaları sürerken, ortada görünmeyen asker ve polislerin sayısındaki, son iki gündeki artış dikkat çekiyor. Giriş ve çıkışları kontrol altında tutulan Gölcük'te, gıda malzemesi ve giyim eşyası yardımlarına sınırlama getirildi.
Kriz merkezi yöneticileri özellikle gıda yardımı göndermeye son verilmesi gerektiğini belirterek, "Yiyecek fazlası var. Çürüyen ve bozulan yiyecekleri çöp kamyonları taşımakta güçlük çekiyor" dediler. Gölcük'te ihtiyaç duyulan yardım malzemeleri ise piknik tüpleri, hijyenik maddeler, el feneri, her türlü eldiven ve maske, permatik ve jilet, kesici ve kırıcı aletler oluşturuyor.
Değirmendere'de meydan çarşısı
Depremden ağır zarar gören ve sahil şeridinin 100 metrelik bölümündeki bina, tesis ya da toprakların deniz tarafından yutulduğu Değirmendere'de, enkaz kaldırma çalışmalarına hız verildi.
Gölcük'e çok yakın mesafede bulunan Değirmendere'de çok sayıda iş makinesi ve kamyon yerleşim merkezindeki yıkıntıları temizlemeyi sürdürüyor. Bu çalışmalar sırasında çok sayıda ceset yıkıntılar arasından çıkartılıyor.