Rusya’ya karşı AB ordusu mu?

Yücel ÖZDEMİR
Köln

Rusya ile Batı cephesi arasında Ukrayna üzerinden yaşanan gerilim bu kez de Avrupa ordusunun kurulmasını gündeme getirdi. Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker yaptığı açıklamada, yeni ordunun özel olarak Rusya’ya karşı olması gerektiğini ifade etti. Welt am Sonntag gazetesine konuyla ilgili bir açıklama yapan Juncker, “Ortak bir Avrupa ordusuyla dünyaya, bir daha asla savaşın olmayacağı gösterilebilir. Böyle bir ordu bize ortak bir dış ve güvenlik politikasının oluşturulmasına yardımcı olabilir ve Avrupa’nın dünya çapında daha fazla sorumluluk üstlenmesini sağlayabilir” dedi.

Daha önce Luxemburg Başbakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı yapan Juncker, kısa bir süre önce AB Komisyonu başkanlığına seçilmişti. Bu açıklamasıyla, önümüzdeki dönemde AB’nin dünya üzerinde daha fazla etkili olması için çalışacağını bir kez daha göstermiş oldu. Juncker her ne kadar Avrupa ordusunun Rusya’ya karşı savunma amaçlı olacağını söylese de gerçekte Doğu Avrupa’da AB’nin ortak gücü olarak hareket etmesini hedefliyor. Bu aynı zamanda ABD’nin NATO üzerinden bölgede etkili olma planlarına bir yanıtı da içeriyor.

60 bin kişilik AB ordusunun kurulması ve NATO’nun altyapısından yararlanması gerektiği konusunda daha önce de girişimler yapılmış, ancak somut bir ilerleme sağlanamamıştı.

ALMANYA’DAN DESTEK

Juncker’in Avrupa ordusu çağrısına Almanya’dan destek geldi. Almanya Savunma Bakanı Ursula von der Leyen yaptığı açıklamada, AB ülkeleri arasında giderek artan askeri iş birliğine dikkat çekerek “Avrupalılar olarak geleceğimiz, elbet bir gün Avrupa ordusu olacak” diye konuştu. Von der Leyen devamla, “Uzun vadeli bir Avrupa ordusu ve NATO, birbirine zıt iki oluşum değil. Aksine benim kanaatimce madalyonun iki yüzü. Zira Avrupalıların NATO içerisinde güçlü bir ittifak oluşturması, hem NATO’nun güvenilirliğini koruması hem de Avrupa’nın güçlü bir şekilde söz sahibi olması açısından önemli” dedi.

Hükümetin büyük ortağı CDU’nun dış politika uzmanlarından Norbert Röttgen de yaptığı açıklamada, “Avrupa’nın ortak bir vizyonu olan Avrupa ordusunu kurmanın zamanı gelmiştir” dedi. Röttgen devamla, “Şu anda güvenlik politikaları için askeri kabiliyetimiz yeterli değil, Küçük ulusal ordular oldukça bu böyle devam edecek. Bu nedenle bu ordunun da parçası olacağı büyük bir ordu kurmak gerekiyor” diye açıklamasını sürdürdü.

SPD’li Politikacı Hans-Peter Bartels de yaptığı açıklamada ortak Avrupa ordusunun kurulmasının Avrupa’daki savunma politikası için yeni bir ivme olacağını savunarak; “Bunun için 28 AB üyesinin ortak konseptini beklememize gerek yok. Ülkeler arası görüşmelere şimdiden başlanabilir” dedi.

AB Eski Dış Politika Görevlisi ve NATO Eski Genel Sekreteri Javier Solana tarafından konuyla ilgili hazırlanan bir plan Brüksel’de basına açıklandı. Planda AB’nin ortak çıkarları için ortak bir ordunun kurulması ve bunun merkezinin de Brüksel’de olması gerektiği yer alıyor. 

NATO’YA KARŞI BİR HAMLE

Juncker’in yeniden gündeme getirdiği AB ordusu, özellikle Doğu Avrupa’da NATO’ya karşı bir hamle olarak değerlendiriliyor. Zira son zamanlarda Alman basınında yer alan haberlere göre, ABD, NATO üzerinden bölgede Rusya’nın etki alanını daraltmak için politikayı sertleştirmeyi hedefliyor. AB ülkeleri ise, gerilimin daha fazla yükselmemesi çabası içerisinde. 

Bu konuda ABD ile özellikle Almanya arasındaki görüş ayrılığı son haftalarda giderek derinleşiyor. NATO’nun Avrupa’daki en yüksek düzeydeki generali Philip Breedlove Washington’da yaptığı konuşmasında, Rusya’nın ateşkese rağmen Donbass’a zırhlı araçlar, askeri birlikler, topçu bataryaları ve hava savunma sistemleri gönderdiğini iddia ederek, “Açık olan şu ki, şu anda işler iyiye gitmiyor. Her geçen gün daha kötüye gidiyor” diye açıklamada bulundu.

Bu açıklama Almanya’da tepkiyle karşılandı. Der Spiegel’de yer alan bir habere göre Alman yetkililer, Alman istihbarat servisi BND’nin verdiği bilgiler nedeniyle, NATO ile aynı görüşte değil. 

HERKESİN PLANI AYRI

Rusya’ya karşı sert politika izlenmesi gerektiğini savunan “şahinler kanadı” içinde yer alan Breedlove’in bütün çabasının Almanya ve Fransa’nın girişimiyle varılan ateşkesi bozma niyetinde olduğu ileri sürülüyor.
Başbakanlığa yakın kaynaklar tarafından verilen bilgiye göre ABD cephesinden Rusya’nın Donbass bölgesinde yaptığı çalışmalar hakkında “tehlikeli bir propagandanın” yürütüldüğü belirtilerek, Federal Dışişleri Bakanı Frank Walter Steinmeier’in konuyla ilgili en kısa zamanda NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile görüşeceği ifade ediliyor.

Spiegel’in haberinde, diplomatik girişimlerin önündeki en büyük engelin Cumhuriyetçileri ve güçlü Demokratları arkasına alarak Ukrayna Hükümetini silahlandırmak isteyen ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa ilişkilerinin başında bulunan Victoria Nuland olduğu ifade edildi. Nuland’ın geçen şubat ayında Münih Güvenlik Konferansında ABD’li yetkililerle yaptığı özel bir görüşmeye atıf yapan Spiegel, diplomatın, “Avrupalılara karşı savaşabiliriz. Onlara karşı retorik olarak savaşabiliriz” dediğini aktardı.

Washington’daki etkili isimlerin Avrupa’nın aleyhine çalıştığına ikna olan Alman yetkililer, Ukrayna Hükümetinin ABD’yle görüşmesinin ardından savaşı kazanacağına yönelik askeri umutlarının arttığını, kendilerinin bu umudu yeniden gerçekçi bir hale getirmek için uğraştıklarını söyledi. 

Öte yandan ABD’nin planları arasında yer alan Ukrayna Ulusal Muhafızların askeri eğitiminin durdurulduğu açıklandı.