25 Mart 2004 23:00

Arap Zirvesi zora girdi

İsrail'in son suikasti, Tunus'ta yapılacak olan Arap Zirvesi'ni de zora soktu. Gözlemciler, pazartesi günü toplanacak olan Arap liderlerin, kendi öfkeli halklarını "yatıştırmak" için bile olsa, İsrail'e karşı sert bir mesaj vermek zorunda kalacaklarını belirtiyor. Böylece, Filistin sorununu bir kenara iten ABD'nin 'Büyük Ortadoğu Projesi'nin ele alınması da tehlikeye girdi. Dahası zirvede, bölgedeki en önemli Amerikancı rejimlerden olan Suudi Arabistan'ın 'barış inisiyatifi' görüşülecekti. Suudi önerisi, İsrail'in tüm Arap dünyası tarafından 'meşru devlet' olarak tanınmasını öngörüyordu. Buna karşılık İsrail, 1967'de işgal ettiği Batı Şeria ve Gazze'den çekilecekti. Şeyh Ahmed Yasin'in öldürülmesi, bu tartışmayı da arka plana attı.

'İşler karıştı' Suudi siyaset bilimci Turki Hammad, "Bu şartlar altında zirveden bir barış inisiyatifinin çıkması utanç verici olabilir. Sanırım, yeni bir barış inisiyatifi ortaya koymadan önce epey uzun bir süre bekleyeceğiz" diye konuştu. Adı gizli tutulan bir Arap diplomat ise, suikastin ardından "ne konuşacaklarının belirsiz olduğunu" söyledi. Diplomat, "Suikast işleri iyice karıştırdı" diye konuştu. İsrail ve ABD ile iyi ilişkilere sahip olan Arap liderler, halklarının öfkesi ile karşı karşıya. Mısır, Irak, Ürdün, Lübnan, Libya ve diğer bölge ülkelerinde sokaklara dökülen onbinlerce kişi, hükümetlerinin Filistin'i kararlı bir biçimde savunmasını talep etti. Mısır ve Ürdün'de kitleler, İsrail rejimi ile kurulmuş bulunan diplomatik ilişkilerin kesilmesi çağrısında bulundu. Önceki gün Bahreyn'de yüzlerce genç, ABD Büyükelçiliği'ni taşa tuttu.

Bakanlar toplanıyor Pazartesi günü başlayacak olan zirveden önce, Arap Birliği dışişleri bakanları bir araya gelecek. Bugün başlayacak olan bakanlar toplantısında, zirvenin gündemi netleştirilecek. Suudi siyasetbilimci Hammad'a göre Arap liderler, en fazla "ABD'nin Filistin sorununun çözümü için daha fazla uğraşmasını" isteyebilecek. Hammad, "Bu çağrı hiçbirşeyi değiştirmez, ama belki Arap halklarının öfkesini biraz yatıştırabilir. Zaten halklar, liderlerinden hiçbir şey beklemiyor. Arap zirveleri hiçbir işe yaramaz" değerlendirmesini yaptı.

Evrensel'i Takip Et