İşçinin onayı olmadan vasıf değişikliği sonrasında tazminatsız işten çıkarma hukuki mi?
SORU: Ben bir belediyede yaklaşık 8 yıldır kepçe operatörü olarak çalışıyorum. Ama, işveren, beni vasıfsız düz işçi olarak atadı. Ben de uzun zamandan beri uzman işçi olarak çalıştığımı ve bunu kabul etmediğimi belirterek, bu atamayı kabul etmedim. Bunun üzerine işveren de benim iş sözleşmemi “Yapmakla yükümlü olduğum görevleri uyarıldığım halde yapmamakta ısrar ettiğim için” tazminatsız olarak işime son verdi. Bu durumda ben hem işe iade davası hem de kıdem tazminatı davası açabilir miyim? Teşekkür ederim.
CEVAP: İyi günler, dilerim. İş sözleşmenizin işveren tarafından feshedilmesi durumunda aynı zamanda işe iade davası ve kıdem tazminatı ve sizin durumunuzda ihbar tazminatı ve varsa diğer işçilik alacakları (ücret alacağı, fazla çalışma alacağı…) için dava açma hakkınız vardır. Ancak açacağınız işe iade davası işveren tarafından yapılan feshin geçersizliğinin tespiti ile yeniden işe başlamak için dava açtığınız için mahkeme, kıdem tazminatı için açtığınız alacak davasında işe iadeye karar verilip verilmeyeceğini bekleyecektir. Yani işe iadenize karar verilmesi durumunda iş sözleşmeniz feshedilmemiş olacağı için bu durumda sizin bu süre içindeki ücret alacağınız da bulunacağı için tazminat alacağınız eğer işveren sizi işe başlatmaz ise bu yeni bir fesih olarak kabul edildiği için yeniden hesaplanacaktır. Dolayısıyla öncelikle işe iade davası karara bağlanacaktır.
Sorunuzda belirtmiş olduğumuz operatör olarak çalıştığınız halde işveren sizin onayınızın bulunmamasına rağmen sizi vasıfsız işçi olarak başka bir işe vermiş ise bu durum çalışma koşullarında esaslı değişiklik olarak değerlendirilmektedir. İş Kanunu’nun 22. maddesinde yer alan düzenlemeye göre, işveren her şekilde iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da iş yeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilecektir. İşveren sizin iş yerindeki vasıfsız işçi olarak konumunuzu ancak yazılı bildirim yaparak değiştirebilir. Kanun’un amir hükmü gereği, bu şekle uygun olmayan ve işçi tarafından da altı iş günü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamayacaktır.
İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş sözleşmesini feshedebilir. Bu durumda işveren işçiye kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür. Dolayısıyla işverenin sizin değişiklik önerisini kabul etmemeniz durumunda tazminatınızı ödemeden iş sözleşmesini haklı nedenle derhal feshetmesi sorunuzda belirttiğiniz duruma uygun değildir.
Ancak İş Kanunu’nun 22. maddesinde yer alan çalışma koşullarında esaslı değişiklik, açısından uygulamada Yargıtay birtakım kriterler getirmiştir. Buna göre, işverenin yapmak istediği esaslı nitelikteki değişikliğin işçinin çalışma koşullarını zorlaştırması aranmaktadır. Yani işveren sizi vasıfsız işçi olarak atamış ise bu durumda ücretinizde bir azalma, çalışma saatlerinizde artma gibi hususlar mahkeme açacağınız işe iade davasında aranacaktır. Bu açıdan buna ilişkin delillerinizi de toplamanız sizin için önem arz eder.
Ayrıca dava şartı açısından zorunlu ara buluculuk başvurusu olduğu için öncelikle bir ay içinde işe iade davası açmadan önce ara bulucuya başvurmanız ve anlaşamamanız durumunda da iki hafta içinde de dava açmanız gerekecektir.
Evrensel'i Takip Et