Ekvador seçimlerinin ardından

11 Nisan’da gerçekleşen Ekvador başkanlık seçimlerinin ikinci turu, sağcı aday Guillermo Lasso’nun, Correacı Aday Andreas Arauz’a karşı oyların yüzde 52.36’sını alarak galip gelmesi ile sonuçlandı. Böylece başkanlığa daha önce iki defa aday olmuş ve Correacı adaylara karşı kaybetmiş olan Eski Bankacı Lasso üçüncü denemesinde bu sefer kazanan tarafta olmayı başarabildi. Correacıların iktidara dönme -Correa’nın da ülkeye ve siyasete dönme- hayalleri 4 sene sonraki seçimlere ertelenmiş oluyor.

Öncelikle ikinci turda sürpriz denilebilecek bu sonucun nasıl oluştuğuna bakmak gerek. Sürpriz bir sonuç çünkü ilk turda Arauz oyların yüzde 32.72’sini alırken, yüzde 19.74 oy alan Guillermo Lasso kıl payı ikinci tura kalabilmişti. Lasso’yu yüzde 19.3 ile Pachakutik’in Adayı Yaku Perez, yüzde 15.7 ile Demokratik Sol Parti Adayı Xavier Hervas takip etmişti. Bu açıdan bakılınca ilk turda sol adayların oyların neredeyse yüzde 70’ine yaklaşan ezici bir üstünlüğünü görmek mümkün. İkinci turda bu oyların Lasso’ya gitmemesi bile Arauz’un seçimleri kazanması için yeterli olacaktı.

Ancak ikinci turda bunun tersi bir durum ortaya çıktı. İkinci turda seçimlere katılım artarken Pachakutik’in güçlü olduğu, Perez ve Hervas’ın ilk turda oyların yüzde 50 ile 80’i arasında bir kısmını elde ettikleri doğu eyaletlerinde Lasso büyük bir başarı elde etti. Bu eyaletlerde ilk turda yüzde 5-15 arası bir oy oranına sahip olan Lasso, bu oranı yüzde 50-70 arasına çıkarabildi. Bu bağlamda değerlendirildiğinde ilk turda Perez ve Hervas’a oy veren kitlelerin ikinci turda önemli ölçüde Lasso’yu seçmiş oldukları söylenebilir.

Bu durum geçersiz oylar incelendiğinde de daha net bir biçimde görülmekte. İlk turda yaklaşık bir milyon olan geçersiz oylar ikinci turda 1.7 milyona ulaşmış bulunuyor. İlk bakışta Pachakutik’in geçersiz oy kullanma kampanyasının başarılı olduğu düşünülebilir. Ancak ilk turda sadece Yaku Perez’in 1.8 milyon oy aldığı düşünülürse kabaca Pachakutik’e oy veren 1 milyon seçmenin ikinci turda Lasso’yu seçmiş olduğu iddia edilebilir. Bu bağlamda seçimlerin ilk turunun haksız bir biçimde hile ile Lasso’ya hediye edilmiş olduğu savı üzerine geçersiz oy kullanmayı hedefleyen Pachakutik’in bu kararının kendisini destekleyen kitleler tarafından benimsenmediği ortaya çıkmaktadır.

Arauz’un Guayaquil’de aldığı başarı ise doğuda yaşanandan farklı bir resmi önümüze koyuyor. Guayas eyaletinde ilk turda Perez ve Hervas’a oy veren çoğunlukla yoksul ve işçi kitlelerin ikinci turda Arauz’u seçtikleri görülüyor. Bu açıdan bakıldığında da Pachakutik’in geleneksel bağlarının güçlü olduğu bölgelerde geçersiz oy kullanma ya da Lasso’ya oy verme eğiliminin daha baskın geldiği anlaşılıyor.

Pachakutik’in ikinci tur seçimlerden sonra ittifak arayışına geçtiği Demokratik Sol ise ikinci turda seçmenlerine geçersiz ya da boş oy kullanmamaları yönünde çağrıda bulunmuştu. Aynı zamanda Xavier Hervas, Lasso’ya insan hakları, doğanın korunması, kadın hakları gibi temel konularda tutum alması için bir çağrı yapmış ve diyalog teklif etmişti. Tüm bunların Lasso tarafından ciddiye alınacağını düşünmek ise gülünç olacaktır. Lasso ve muhafazakarların şimdi aklında Ekvador’u bölgenin finans sermayesi merkezlerinden biri haline getirerek bir bakıma Panamalaştırmak ve ABD öncülüğünde bölgedeki sağ ittifakı güçlendirmekten başka bir şey olmasa gerek.