14 Mayıs 2020 00:35

Ragıp Zarakolu’dan darbeci çıkarmak

Ragıp Zarakolu’dan darbeci çıkarmak

Fotoğraf: Envato

Paylaş

“Bir yazı yazdı başı belaya girdi” değil, binlerce yazı yazdı, binlerce kitap okudu, inceledi, yayımlanmasına emek verdi. Tümü de insanlık içindi.

İnsanın özgürleşmesine hizmet içindi. Çok değerli bir yazar, yayıncı ve insan hakları savunucusuydu.

Analiz yeteneği güçlü bir insandı.

Biz şahsen ölüm cezasına (İDAMA, İDAMLARA) şartsız -amasız, fakatsız- karşı çıktığının şahidiyiz.

Darbelere de…

Darbecilere de…

O da yayımlanan “Makus Kaderden Kaçış Yok” yazısı nedeniyle suç duyurularında bulunan yetkililer için, “Darbe karşıtı bir yazının bu kadar ters yorumlanması, anlaşılır bir şey değil. Cumhurbaşkanlığı sözcülerinin yazıyı yeterince okumadıkları anlaşılıyor. Hayatım darbelere, darbeci eğilimlere karşı mücadele ile geçti.” diye cevap verdi.

Sonra da kendi geçmişinden söz etti.

Ragıp Zarakolu, 5 Mayıs günü Evrensel’de ve Artı Gerçek’te yayımlanan “Makus Kaderden Kaçış Yok” başlıklı yazısında, Türkiye’nin 1930’lu yıllardan sonraki darbeler tarihini analiz ediyordu.

Şöyle bitiyordu yazı: “Korona günleri, bırakın Türkiye’yi tüm dünyayı bir sorgulamaya yöneltmekte. Bundan RTE’nin ve tayfasının kaçması mümkün değil.”

Söyleyin Allah aşkına, koronavirüs tüm dünyayı bir sorgulamaya yöneltmiyor mu?

Sayın Cumhurbaşkanı’nın da telaffuz ettiği “Yeni normal”, nedir?

Ülke ve dünya sorunları konusunda sadece siyasiler görüş açıklar diye bir kural yok. AKP ve CHP konuşuyor şu sıralar sürekli.

Sivil alanın sesi kısılıyor bu tür yasaklamalar, soruşturmalar, tehditler ile…

AİHM’nin “caydırıcı etki” dediği şey oluyor:

Evrensel’in Genel Yayın Yönetmeni ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü, Ragıp Zarakolu’nun yazısını yayımladıkları için, bugün, şu sıralar ifade veriyor.

Türkiye için bağlayıcı olan hukuksal durumdan bahsedeyim isterseniz:

 T.C. Anayasası’nın 2. maddesinde Türkiye Cumhuriyeti’nin demokratik, sosyal bir hukuk devleti olduğu yazılıdır. Aynı Anayasa, 26. maddesiyle herkesin ifade özgürlüğü hakkını tanır. 90/5.maddesinde de insan haklarıyla ilgili uluslararası sözleşmelerin üstünlüğü yer alır.

Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ifade özgürlüğü hakkını 10. maddesinde düzenler.

AİHM, Handyside/İngiltere kararında (7 Aralık 1976), “İfade özgürlüğü, 10. maddenin 2. fıkrasına bağlı olarak, yalnızca lehte olduğu kabul edilen veya zararsız ya da ilgilenmeye değmez görülen bilgi veya düşünceler için değil, aynı zamanda devlet veya nüfusun bir bölümü için saldırgan, şok edici veya rahatsız edici bilgi ve düşünceler için de uygulanır. Bunlar, çoğulculuğun, hoşgörünün ve açık fikirliliğin gerekleridir; bunlar olmaksızın demokratik toplum var olmaz. Bu demektir ki, bu alanda getirilen her ‘formalite’, ‘koşul’, ‘sınırlama’ veya ‘yaptırım’, diğer koşulların yanı sıra, izlenen meşru amaçla orantılı olmalıdır.” şeklinde ifade özgürlüğünün ne anlama geldiğini ve neden demokrasinin temeli olduğunu açıklayan bir karar vermiştir.

İfade özgürlüğü sınırlanamaz mı? Sınırlanabilir. Ama keyfi olarak sınırlanamaz. AİHS 10/2. maddede 9 sınırlama kriteri/ölçütü yer alır. Bunlar aynı zamanda meşru amaçlardır. Şöyle:1) Ulusal güvenliğin korunması, 2) Toprak bütünlüğünün korunması, 3) Kamu güvenliğinin korunması 4) Suç işlenmesinin önlenmesi, 5) Sağlığın korunması, 6) Ahlakın korunması, 7) Başkalarının şöhretinin veya haklarının korunması, 8) Gizli olarak elde edilen bilgilerin açıklanmasının önlenmesi, 9) Yargı organının otorite ve tarafsızlığının sürdürülmesidir.

Bu 9 meşru amaç için, sınırlama, koşul, ya da yaptırımlara gidilebilir. Ancak bu sınırlamalar, a) yasayla öngörülmeli, b) zorunlu olmalı, c) demokratik toplum gereklerine uygun ve d) orantılı olmalıdır.

AİHM şiddeti teşviki, ırkçılığı ve nefret söylemini ifade özgürlüğünün koruması altında görmez.

Zarakolu’nun yazısında, şiddeti teşvik, tahrik, hakaret, övme, sövme var mı? Yok.

“Darbe iması”ymış!

Türk Ceza Kanunu’nda böyle imalar/mimalar içeren bir suç tipi yok. Ya ne var?

309. 311. ve 312 maddelerde darbe teşebbüsü suçu var. Kamu barışına yönelik suçlar 213 ve devamında düzenlenmiş. Yazıda herhangi bir suçu işlemeye yönelik teşvik, tahrik ya da korku/panik oluşturmaya yönelik ifadeler var mı?

Hayır, yok! 

Peki ne var?

Herkesin ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü hakkı var.

Suç ve cezaların yasallığı gibi ceza hukukunun evrensel ilkesi var.

Zarakolu’nun dediği gibi, “Haydi hayırlısı!”            

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...