24 Nisan 2020 20:01

Canavarın ayak izleri

Fotoğraf: Pixabay

Paylaş

Reshevsky, Addison ve Benko 69 ABD Şampiyonasında ilk üçe girmişler ve Palma de Mallorca’daki Interzonal turnuvasına girmeye hak kazanmışlardı. Ancak herkes biliyordu ki, Fischer olmadan Amerika’nın uluslararası arenada hiç şansı olmayacaktı. ABD Satranç Federasyonu Fischer’in Interzonalde oynayabilmesi için FIDE’ye çeşitli başvurularda bulundu. FIDE diğer Amerikalı oyuncuların haklarından feragat etmesi durumunda Fischer’in oynamasını kabul etti. Pal Benko büyük bir fedakarlık göstererek Fischer’e yerini verdi. Ne var ki diğer sekiz oyuncunun da haklarından vazgeçmesi gerekiyordu. Gereken yapıldı ve Fischer’in Interzonale katılması için tüm engeller kaldırıldı.

Ancak Fischer, Interzonalden önce Batı Almanya’da, Siegen’de düzenlenen 19’ncu satranç olimpiyatlarına katıldı. Ve 6’ncı turda ABD takımının karşısında Türkiye vardı. GM Robert James Fischer- İsmet İbrahimoğlu, GM Samuel Reshevsky- Siracettin Bilyap, GM Larry Evans-Cavit Uzman, GM William Lombardy- Uluğ Nutku maçının sonunda tek beraberliği üstadım Siracettin Bilyap alabilmişti.

Robert James Fischer - İsmet İbrahimoglu

Siegen.1970

1.e4 c6 2.d3 d5 3.Ad2 g6 4.Agf3 Fg7 5.g3 Af6 6.Fg2 0–0 7.0–0 Fg4 8.h3 Fxf3 9.Vxf3 Abd7 10.Ve2 dxe4?! [10...e5= siyahın sorunu yok] 11.dxe4 Vc7 12.a4 Kad8?! [12...e5] 13.Ab3 b6?! [yerine c5 daha sağlıklı] 14.Fe3 c5 15.a5 e5 16.Ad2 Ae8 17.axb6 axb6 Bu noktada Fischer’in hamlesini bulmaya çalışabilirsiniz. Diyagram.

18.Ab1! [b5 ve d5 karelerinin zayıflığına vurgu yapılıyor] 18...Vb7 19.Ac3 Ac7 20.Ab5 Vc6 21.Axc7 Vxc7 22.Vb5 Ka8 23.c3 Kxa1 24.Kxa1 Kb8 25.Ka6 Ff8 26.Ff1 Şg7? [26...Vb7 kötünün iyisi. Fil çifti ve açık bir konum Fischer’in elindeyse galibiyet neredeyse kesindir.] 27.Va4 Kb7? [27...Af6] 28.Fb5 Ab8 29.Ka8 Fd6 30.Vd1 Ac6 31.Vd2 h5 32.Fh6+ Şİh7 33.Fg5 Kb8 34.Kxb8 Axb8 35.Ff6 Ac6?? 36.Vd5 Aa7 37.Fe8 Şg8 38.Fxf7+ Vxf7 39.Vxd6 1–0

Palma de Mallorca Interzonali Fischer’in yeniden doğuşunu müjdeliyordu. Sadece Larsen’e kaybederek 3.5 puan!! farkla şampiyon oldu. Danimarkalı Büyük Usta Bent Larsen başına gelecekleri bilseydi bu oyunu kazanırken çok ta sevinmezdi!!

Çeyrek finalde Larsen, Uhlmann’la, Eski Şampiyon Petrosyan, Hübner’le, Korchnoi, Geller’le ve Fischer, aynı zamanda dünya çapında bir müzisyen olan Mark Taimanov ‘la eşleşti. Maçlar 10 oyundan oluşacak, 5.5 puana ulaşan kazanmış olacaktı.

Fischer- Taimanov maçının favorisi Ruslar tarafından bile Fischer’di. Taimanov skor 3-0 iken hastalandı. Fischer Humması (Fischer’e kaybeden oyuncular sürekli hasta olduklarından bu deyim kullanılmaya başlandı) hızla yayılıyordu. Birkaç günlük aradan sonra devam edilen maçta Fischer, Büyük Usta Taimanov’u 6-0 skoruyla tahtadan süpürdü. Bu inanılmaz skor Ruslar açısından kabul edilemez bir durumdu. Taimanov’a yurt dışına seyahat yasağı getirildi, maaşına el kondu. Bu trajik süreçte eşinden ayrıldı ve adeta hain ilan edildi. Taimanov daha sonra bir röportajında, “Fischer’le 1971’de karşılaşana kadar satranç kariyerimde her şey yolunda gitti. Bu dramatik maç hayatımı cehenneme çevirdi.” diyecektir. Sonraki yıllarda, ‘‘Nasıl Fischer’in kurbanı oldum’’ isimli bir kitap dahi yazdı.

Dünya sıralamasında 4’üncü olan Danimarkalı Büyük Usta Bent Larsen, yarı finalde Fischer’in rakibi oldu. Botvinnik maçtan önce, Fischer’in Taimanov maçındaki gibi kolay kazanamayacağını, Larsen’in Fischer’e sürprizleri olabileceğini söyledi. Fakat Fischer, Larsen’i de aynı (6-0) skorla ezip geçti. Herkes şoktaydı ve kimse böyle bir sonuç beklemiyordu. Ruslar o zaman anladılar ki, Taimanov, canavarın karşısında cesurca savaşan bir faniydi ve affedilmeliydi.

Amerikalı Satranç Yazarı ve Büyük Usta Robert Byrne şöyle diyordu: “Bir yere kadar Taimanov maçını bir daha asla olmayacak garip bir satranç olayı olarak kabul edebilirdim. Ancak Fischer’in, Bent Larsen gibi bir satranç dehasından nasıl arka arkaya altı oyun kazanabildiğini açıklamak benim için mümkün değil.

Adaylar Turnuvasının finalinde Fischer’i son bir engel bekliyordu. Dünya Şampiyonluğu maçı için bir önceki Dünya Şampiyonu ‘‘Demir’’ Petrosyan’ı yenmesi gerekiyordu.

Devam edecek…

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...