14 yaşında Amerika şampiyonu olan Bobby Fischer

İkinci kez Dünya Şampiyonu olmayı başarmış ve Sovyet satranç ekolünün kurucusu sayılan Mikhail Botvinnik unvan için karşısına çıkacak olan oyuncuyu bekliyordu. Bu oyuncunun belirleneceği Adaylar Turnuvası Yugoslavya’da gerçekleşecekti.

Adaylar arasında Dünya Şampiyonluğunu Botvinnik’e henüz iade etmiş olan Vasily Smyslov, 3 kez Sovyetler Birliği Şampiyonu olan Paul Keres’in dışında Portoroz Interzonalinden kalifiye olmuş altı oyuncu daha vardı; Riga Sihirbazı Tal, Yugoslavların yıldızı Gligoriç, Benko gambitinin mimarı Pal Benko, geleceğin Dünya Şampiyonlarından Demir Petrosyan, İskandinav Şampiyon Fridrik Olafsson ve 14 yaşındaki Amerika şampiyonu Bobby Fischer!

Smyslov, Tal, Keres ve Petrosyan Sovyetlerin 4 atlısıydı. Genç Fischer’in bu turnuvada oynamaya hak kazanmış olması Rusları gelecek adına endişelendiriyordu. Her oyuncunun bir diğeriyle 4 defa oynayacağı toplam 28 turluk maraton başlamıştı. Fischer’in ilk rakibi ise turnuvanın favorilerinden Paul Keres’ti.

Paul Keres - Robert James Fischer [B99]

Bled-Zagreb-Belgrad Adaylar Turnuvası 1959

1.e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cxd4 4.Axd4 Af6 5.Ac3 a6 [Fischer’in sevdiği ve daha sonra Kasparov’un da tercihi olan Najdorf varyantı] 6.Fg5 [Günümüzde de halen en popüler hamle] 6...e6 7.f4 Fe7 8.Vf3 Vc7 9.0–0–0 Abd7 10.Fe2 b5 11.Fxf6?! [Kötü bir tercih. Beyaz fil çiftini vermekle bir şey elde etmiyor. Bilgisayarların olmadığı yıllarda yapılmış eksik bir ev hazırlığının satranç yeteneğiyle sınanmasına şahit olacağız.] 11...Axf6 12.e5 Fb7 13.exf6? [Keres ile Büyük Usta Mikenas’ın birlikte hazırladıkları vezir fedalı bu varyantı Fischer refüte diyor.13.Vg3 devam etmenin tek yolu]

 13...Fxf3 14.Fxf3 Fxf6 15.Fxa8 d5?! [15...Vc4!] 16.Fxd5!? [Devler çarpışıyor. Keres konumu kompanse edebileceğini düşünüyor ancak kusursuz oynamak çok zor. 16. Fc6+ Şf8 17. Ace2 g6 varyantında Fc6’nın hareketinin kısıtlanmış olması sorun oluşturuyor] 16...Fxd4 17.Kxd4 exd5 18.Axd5 Vc5 19.Ke1+ Şf8 20.c3 h5! [Kaleyi oyuna sokmanın en hızlı yolu.] 21.f5? [h5’i hedef haline getirmek direnç sağlayabilirdi. 21.h4! Kh6 22.Ke5 belirsiz bir konum ile] 21...Kh6 22.f6?! gxf6 23.Af4?! h4 [Oyunun geri kalanını kusursuz oynayan Fischer 53’ncü hamlede kazanıyor.] 0–1

            Henüz ilk oyunda bir Sovvet şampiyonunu yenmiş olmak Fischer’i mutlu etmiş olsa da bu onun için yeterli değildi. Fischer Ruslara dersini vermeyi planlıyordu. Ne var ki tarih 14 yaşındaki bu çılgın gencin hayallerini öteleyecekti. Çünkü sahnede yeni bir yıldız olan Mikhail Tal vardı. Fischer, Tal’in liderliğindeki Rusların arkasından beşinci olabildi.

1962’deki Stockholm Interzonal Turnuvası Adayların belirlenmesinde önemli bir rol oynuyordu. İlk altı oyuncu kalifiye olacaktı. Turnuvayı Geller, Petrosyan ve Korcnoi’nin  2.5 puan önünde! kazanan Fischer ikinci defa adaylar turnuvası biletini kapmıştı. Ne var ki, Curacao’da yapılan adaylar turnuvasında (1962) Petrosyan, Geller ve Keres’in ardından 4’ncü olabildi. Fischer, Rus oyuncuları hile yapmakla suçladı. Bu üç oyuncunun aralarında oynadığı 12 oyunun berabere bitmesi Fischer’in haklı olabileceğine dair güçlü deliller oluşturuyordu. Fischer, Rusları protesto ederek bir sonraki adaylar turnuvasına katılmayacağını açıkladı.

67 yılında Fischer yeniden mücadeleye girişti. Sousse Interzonaline katıldı. 11’nci turda 8.5 puanla liderken organizasyona yönelik kişisel isteklerinin yerine getirilmemesi nedeniyle küstahça turnuvayı terk etti. Turnuvayı 15.5 / 21 skoruyla Danimarkalı Büyük Usta Bent Larsen kazandı!

Fischer’in 1970 yılında yapılacak olan Palma de Mallorca Interzonal Turnuvasına katılabilmesi için 69’daki ABD Şampiyonasında oynaması gerekiyordu, ancak inzivaya çekilmiş olan Fischer turnuvaya katılmamıştı. ABD Şampiyonasını ilk 3 sırada bitiren Reshevsky, Addison ve Benko Interzonalde oynamak için kalifiye oldular. Ne var ki tarih başka şekilde yazılacak, Fischer inanılmaz bir şekilde Interzonalde oynama hakkı elde edecekti.

Devam edecek…