2020, sorunların ağırlaşacağı ama umutların da büyüyeceği bir yıl 

2019 yılının son gününde ajanslara düşen haber; dünyada artan sömürünün, işçilerin kazanılmış haklarının gaspının, kitlesel göçlerin, iç savaşların, bölgesel çatışmaların, geri ülkelerdeki ekonomik krizlerin, ticaret savaşlarının, terörizmin yaygınlaşmasının, “küresel ısınma”nın,... nedenini ve en baş sorumlularını hepimizin gözleri önüne serdi.

Bloomberg’in yılın son günü servis ettiği habere göre; “milyarderler endeksi”nde yer alan, dünyanın en zengin listesindeki 500 kişi, 2019’da servetlerine servet katıp yüzde 25 daha zenginleşmiş. Bu kişilerin toplam serveti 5 trilyon 900 milyar doları bulmuş. Habere göre, ABD genelinde de gelir adaletsizliği son yarım yüzyılın en yüksek oranına ulaşmış!

EN TEMEL KAPİTALİST ÇÖZÜM REÇETESİ ÇÖPLÜK 

Eğer kapitalizmin, sorunları çözme reçetesi olarak “At-Arpa-Kuş” denklemi (*) doğru olsaydı ve işçilerin, emekçilerin sorunları kapitalistlerin daha çok kazanması üstünden “çözülse” idi; 2019 yılında dünyanın karşı karşıya kaldığı sorunların önemli bir bölümü (rakamla ifade edersek yüzde 25’i) zaten çözülmüş olurdu. 

Ama bu kapitalist iddianın tam tersinin işlediğini görüyoruz.

Nitekim en büyük 500 kapitalist bir yılda servetlerini yüzde 25 büyütürken, dünyada işçi sınıfı ve halkların işsizlik, yoksulluk, açlık, geçim sıkıntısı had safhaya çıktı. Kapitalist iktidarlar ayakta kalmak için yeni zamlar, vergilerle halkın boğazını sıkarken işçilerin, emekçilerin kazanılmış hakları gasp edildi. 

Kısacası kapitalist emperyalist sistemin sahipleri; onların ideologları, iktisatçıları, akademisyenleri; sistemin ayakta kalması için en geleneksel “çözümlerine”, yani çözümsüzlüklerinin faturasını halklara kesmeye devam ediyorlar. 

2019 ise bunu, önceki yıllara göre daha açıkça gösteren gelişmelerin yılı oldu. Ama önceki yıllardan farklı olarak 2019 sadece işçi sınıfı ve halklara faturanın daha açıkça çıkarıldığı bir yıl olmakla kalmadı; Şili, Ekvador, Haiti, Dominik, Kolombiya, Cezayir, Sudan, Lübnan, Irak, İran’ı kapsayan Kolombiya, Fransa ve Finlandiya’da,... işçi sınıfının belirgin rol oynadığı eylemlere ve grevlere sahne oldu. Dünyanın siyasi ikliminin, mücadeleyi destekleyen doğrultuda değişmeye başladığı görüldü. 

2019, 2020’YE MÜCADELEYİ VE UMUTLU BİR GELECEĞİ DEVRETTİ! 

2019’da Türkiye’de de önümüzdeki yıl ve yıllarda önemli sonuçlarını göreceğimiz gelişmeler oldu; 2020’ye önemli mücadele dayanakları devroldu.

Şöyle ki;

1-) Ekonomik krizin faturasını kim ödeyecek mücadelesi: 2018’de başlayan ekonomik krizin yığınlar üstündeki etkisi 2019’da da artarak sürdü. Çünkü sermaye ve hükümeti, 2019’u krizin yükünü işçi sınıfına ve halka yıkmanın, sermaye için “krizi fırsata dönüştürme”nin yılı olarak kullandı. Krizi bahane eden Hükümet ve patronlar, asgari ücret ve TİS zamlarını “beklenen enflasyon”a endekslerken TÜİK’in rakamlarıyla oynayarak, enflasyonu gerçek enflasyonun yarısının bile altına indirdi.

2-) TİS’ler patronların istediği gibi sonuçlandı, ama: 2019 TİS yılıydı. TÜPRAŞ TİS’i, Tekstil İşkolu Grup sözleşmesi, Cam işçilerinin TİS’i, kamu işçilerinin ve kamu emekçilerinin TİS’leri ve asgari ücret tespiti, 2019’da patronların istediği gibi sonuçlandırıldı. TİS’lerin böyle sonuçlanmasında Hükümet ve sendikal bürokrasinin işbirliği, özellikle de sendikal bürokrasinin hain rolü belirleyici oldu. Ama en önemli TİS olan metal işkolu TİS’i 2020’ye devroldu. Böylece sermaye ile işçi sınıfını kapışmasının bir dayanağı da 2020’ye devredilmiş oldu.

3-) Dış politika, Membiç, Barış Pınarı harekatı, Libya’ya asker gönderme: Menbic’e askeri harekat ve “Bir gece ansızın gelebiliriz” kampanyalarıyla gelen 2019, Barış Pınarı harekatı ve İdlib’deki gelişmelerle açmaza sürüklendi. Suriye politikası, Doğu Akdeniz’de de beklenen sonucu vermeyince, Erdoğan ve Hükümeti’nin bulduğu çare, Libya’ya asker göndermeye sarılmak oldu.

2019’da artık herkesin göreceği biçimde açmaza sürüklenen “yeni Osmanlıcı”, “yayılmacı” dış politika 2020’de Libya iç savaşına müdahil olmaya taşındı. 

4-) 2019 iç politikada önemli gelişmeler yılı oldu: 2019’un en önemli iç politika olayı kuşkusuz ki yerel seçimlerdi. 31 Mart Yerel seçimleriyle AKP İstanbul, Ankara, Antalya, Mersin, Adana gibi en büyük kentleri kaybederken, İstanbul’da da iki kez yenilgiye uğradı. Hele de İstanbul‘un ikinci seçimi! Bu ikinci seçim AKP’ye olduğu kadar Cumhur İttifakına da ağır darbe oldu. Yerel seçimin iki önemli sonucu oldu: Birincisi, AKP ilk kez bu kadar açık ve sonuçları AKP için çok ağır olan bir seçim yenilgisi alarak, “sandık” ve “milli irade” çığırtkanlığını yapamaz yaptığı kadarıyla da inandırıcı olamaz konuma geldi. Üstüne AKP, içinden iki parti çıkarak, ciddi biçimde sarsıldı. İkincisi ise son yıllarda çeşitli seçim ve referandumlarda da görüldüğü üzere; halkın, oy verdiği partilerden daha ileri bir siyasi bilinçle hareket etmesi yerel seçimde daha açıkça görüldü. AKP yerel seçim yenilgisinin öcünü HDP’yi legal siyaset alanının dışına itme amaçlı operasyonlar yanı sıra bölgedeki HDP’li belediyelere kayyum atayarak almaya girişti. Batı illerinde de muhalif belediyeleri kuşatıp iş yapamaz hale getirmek için merkezi hükümeti ve belediye meclislerini kullanmaya başladı. 

***

Evet, dünyada ve ülkemizde 2019’un 2020’ye devrettiği ağır sorunlar var ama aynı zamanda bu ağır sorunlara karşı işçi sınıfı ve halkların mücadelesinin dayanaklarını güçlendirecek önceki yıllardakinden daha önemli gelişmeler de var.

Kısacası 2020, sorunların ağırlaşacağı ama sorunları aşmak için umudu da büyüten bir yıl olarak geldi.  

Bu inanç ve güvenle tüm işçilerin emekçilerin, mücadele içindeki halkların yeni yılını kutluyor, mücadeleyle dolu bir yeni yıl diliyorum.

(*) Kuşları beslemek için atlara daha çok arpa vermeyi, böylece atların dışkısındaki arpa çoğaldıkça kuşların da daha iyi besleneceğini iddia eden neoliberal model! Modelde “At” kapitalisti, arpa kapitalisti besleyen her şeyi, kuşlar da işçileri, emekçileri temsil ediyor.