05 Ocak 2019 00:05

‘Yeni Amerika’nın doğum sancıları

‘Yeni Amerika’nın doğum sancıları

Fotoğraf: Envato

Paylaş

’60’lı yıllar, Amerika’da büyük kırılmaların yaşandığı dönem olarak da kayıtlara geçti. Afro-Amerikalıların eşitlik mücadelesi, kadınların toplumsal konumunun yeniden tanımlanması için girişilen kavgalar, cinsel devrim, öğrenci gençliğin sokakları doldurması ve on yılın sonuna doğru da yükselişe geçen Vietnam savaşı karşıtı protestolarla ülkede İkinci Dünya Savaşı sonrası inşa edilen yapı zorunlu bir evrim geçirmek durumunda kaldı.

Amerikan edebiyatı ve sinemasından aşınayız. Savaş sonrası Amerika’sı, dışarıda ‘Soğuk Savaş’ konsepti üzerine inşa edilmiş bir güvenlik algısı; içeride de babanın koruyucu himayesinde ailenin idealleştirilmesi üzerine inşa edilmişti. Kadınlara iyi bir eş, çocuklara Amerikan rüyasının peşinden gitme ödevi verilen bu banliyö hayatı ideolojisinin kırılması Ken Burns ve Lynn Novick tarafından yönetilen on bölümlük “Vietnam Savaşı” belgeselinde de belirtildiği gibi çatırdayacak ve toplum bir daha bir araya gelmemek üzere ikiye bölünecekti: Muhafazakar orta Amerika ile büyük kentlerde toplanan liberal fikirler…

Yazıya böyle girince “Yangın Yeri”, orijinal ismi olan “Wildlife”ın kelime anlamı “yabanıl varlıklar”dan daha anlamlı hale geliyor. 1960 yılında Kanada sınırındaki bir taşra kasabasında tutunmaya çalışan çekirdek aileye odaklanan film, bir orman yangını fonunda ülkede de yakında kopacak büyük yangının ironisini yapıyor adeta. İş istikrarı konusunda pek de başarılı bir geçmişi olmayan Jery, eşi Jeanette ve oğlu Joe ile birlikte bir kez daha taşınmıştır. Montana’nın bu küçük kasabasındaki golf sahasında girdiği işten de çıkarılması üzerine bir tür depresyona girer. Çünkü Jery, kendi tabiriyle “Başarının kolay geleceğini” düşünmektedir ve hayal kırıklığı da büyük olur. Kasabaya yakın bir yerde devam eden ve bir türlü söndürülemeyen büyük orman yangınına müdahale etmek için gönüllü olur. Aynı zamanda para da kazanacaktır.

Film, hayatın zor koşullarıyla mücadele eden bir ailenin mücadelesi olarak başlamışken Jery’nin yangın ekibine katılmasıyla başka bir yöne doğru kayıyor. “Küçük Gün Işığım” filmiyle tanıdığımız, en son geçen yıl “Okja” da izlediğimiz yetenekli Oyuncu Paul Dano, ilk kez yönetmen koltuğunda ve başarılı oyuncu yönetimiyle filmin yönlerini de belirliyor bir bakıma. Jery’nin yangına müdahale etmek için bindiği kamyonette yüzünde beliren rahatlama ve ‘kurtulma’ hissi, Jeanette’in yataktaki ‘terk edilme depresyonuna’ bağlanıyor. Ama “Sabaha bir şeyim kalmaz” demeyi de ihmal etmiyor Jeanette. Ve bir sonraki sahnede sabah olduğunda fiziksel ve moral olarak tamamen değişmiş bir Jeanette ile karşılaşıyoruz. Filmin ilk bölümünden itibaren Joe’nun gözünden izlediğimiz bu ‘kusursuz’ aile profili bir anda çöküyor.

Joe’nun gözünden izlemeye devam ettiğimiz film, bir yandan Jeanette’in alıştığı kadın kodlarıyla önce kendisini koruyup kollayacak bir ‘adam’ bulma çabasına, evliliğin kaybettirdiği gençliği ve güzelliği yeniden arama heyecanına ve bir bakıma yeniden çıkışsızlık içine düştüğü finale doğru götürüyor bizi. Ailenin güvenli alanı parçalanırken Joe da bir yandan ilk aşkın heyecanını, diğer yandan da büyümenin sıkıntılarını yaşıyor. Üstelik hem bir kadına ilgi duyarak hem de annesinin ‘sığınacak erkek’ arayışlarında geleneksel rol erkeklik rolleriyle sınanarak gerçekleştiriyor bunu.

Film, Jeanette’in çaresizliğini ve çıkış çabalarını ilk başlarda “Kadın da bu fırsatı kolluyormuş” duygusuyla aktarsa da finale doğru karakterin boşuna çabaladığını fark edip kendisine bir yol çizmesiyle işler rayına oturuyor. Ki bu bölümde filmin yükünü büyük oranda sırtlayan Carey Mulligan’ın hakkını teslim edelim. “Yangın Yeri”, ’60’lı yıllarda yükselecek liberal dalganın –biraz da zorunluluktan- çözülen çekirdek ailenin bireyleri üzerinden zemininin hazır olduğunu anlatıyor. Joe, bütün aileyi kurmaca bir fotoğraf karesinin içinde yeniden inşa etmeye çalışsa da anne-babanın kendi yolunu çizme konusunda uzlaşmasıyla yeni dönemin kapıları da açılıyor belli ki. Joe ise birkaç yıl içinde kendi kararını vermek zorunda kalacak. Bu küçük kasabada mı kalacak, üniversiteye gidip özgürlük hareketine mi katılacak, yoksa Vietnam’ın yolunu mu tutacak?

Ama hayatının artık eskisi gibi olmayacağını bilerek veda ediyor seyirciye.

YANGIN YERİ

ORİJİNAL ADI: Wildlife
YÖNETMEN: Paul Dano
OYUNCULAR: Carey Mulligan, Jake Gyllenhaal, Ed Oxenbould, Bill Camp
YAPIM: 2018 ABD
SÜRE: 95 dk.

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...