Büyük yürüyüş, 4 Ocak 1991

28 yıl önce (4 Ocak 1991), Zonguldak maden işçileri büyük yürüyüşlerini başlatmışlardı. 100 bin kişilik bir kitleydi yürüyen. TİS görüşmeleri olumsuz sonuçlanmış, 3 ocak günü için Şevket Yılmaz’ın başkanlığındaki Türk-İş bir günlük işe gitmeme (genel grev) kararı almış ve Şemsi Denizer’in başkanı olduğu Genel Maden İş de 4 ocak günü için Ankara’ya yürüme kararı almıştı. Ankara DGM Savcılığı, sendikacıları gözaltına alma tehdidinde bulunmuş, ÇHD Genel Merkezi bu  tehdide karşı 4 ocak günü Ankara DGM önünde basın açıklaması yapmıştı. Biraz kişisel olacak ama, akşam üzeri polis savcılık emri doğrultusunda beni, üç gün sonra da üç avukat arkadaşı daha gözaltına almıştı. Biz de 10 gün Ankara Emniyetinin 2 metrekarelik  hücrelerinde açlık grevi yapmıştık, uygulamaları protesto için…ÇHD’nin geleneği sonraki yıllarda ve bugün Avukat Selçuk Kozağaçlı’nın başkanlığında şerefle ve geliştirilerek sürdürülmektedir. Bilindiği gibi, ekmek ve özgürlük mücadelesi iç içedir. İfade özgürlüğü ile örgütlenme özgürlüğü, çalışma hakkı, sendikal haklar, toplanma özgürlüğü ve aşağıda yer alan sosyal haklar bir bütündür.

Evrensel’in 17 Aralık tarihindeki “Almanak-2018’de işçi hareketinde neler yaşandı” haberini, aşağıda yer alan sosyal haklarla birlikte okumanızı ve değerlendirmenizi öneririm.

Bugün, büyük yürüyüşün 28. yıl dönümü vesilesiyle “(Gözden Geçirilmiş) Avrupa Sosyal Şartı”nın 1. bölümünde yer alan hakları ve kaybettiğimiz işçileri, sendika önderlerini saygıyla hatırlamanın zamanıdır.

1) Herkes, özgürce edinebildiği bir işle yaşamını sağlama fırsatına sahiptir.

2) Tüm çalışanların adil çalışma koşullarına sahip olma hakkı vardır.

3) Tüm çalışanların güvenli ve sağlıklı çalışma koşullarına sahip olma hakkı vardır.

4) Tüm çalışanların, kendileri ve ailelerine iyi bir yaşam düzeyi sağlamak için yeterli adil bir ücret alma hakkı vardır.

5) Tüm çalışanlar ve işverenler ekonomik ve sosyal çıkarlarını korumak amacıyla ulusal ve uluslararası kuruluşlar düzeyinde örgütlenme özgürlüğüne sahiptir.

6) Tüm çalışanlar ve işverenler toplu pazarlık hakkına sahiptir.

7) Çocuklar ve gençler, uğrayacakları bedensel ve manevi tehlikelere karşı özel korunma hakkına sahiptir.

8) Çalışan kadınlar, anne olmaları durumunda, özel korunma hakkına sahiptir.

9) Herkesin, kişisel ilgi ve yeteneklerine göre bir mesleği seçmesine yardımcı olacak uygun mesleki yönlendirme olanağına sahip olma hakkı vardır.

10) Herkesin, mesleki eğitim için uygun olanaklara sahip olma hakkı vardır.

11) Herkes, ulaşılabilecek en yüksek sağlık düzeyinden yararlanmasını mümkün kılacak her türlü önlemden yararlanma hakkına sahiptir.

12) Tüm çalışanlar ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler sosyal güvenlik hakkına sahiptir. 13) Yeterli kaynaklardan yoksun olan herkes, sosyal ve tıbbi yardım alma hakkına sahiptir.

14) Herkes sosyal refah hizmetlerinden yararlanma hakkına sahiptir.

15) Özürlüler toplumsal yaşamda bağımsız olma, sosyal bütünleşme ve toplumsal yaşama katılma hakkına sahiptir.

16) Toplumun temel birimi olarak aile, tam gelişmesini sağlamaya yönelik uygun sosyal, hukuksal ve ekonomik korunma hakkına sahiptir.

17) Çocuklar ve gençler uygun sosyal, hukuksal ve ekonomik korunma hakkına sahiptir.

18) Herhangi bir Akit Tarafın vatandaşları, inandırıcı sosyal ve ekonomik nedenlere dayanan kısıtlamalar saklı kalmak kaydıyla, diğer bir Akit Taraf ülkesinde, o ülke vatandaşlarıyla eşit koşullar altında kazanç getirici herhangi bir işte çalışma hakkına sahiptir.

19) Bir Akit Taraf vatandaşı olan göçmen işçiler ve bunların aileleri herhangi bir başka Akit Taraf ülkesinde korunma ve yardım alma hakkına sahiptir.

20) Tüm çalışanlar, istihdam ve meslek konularında cinsiyete dayalı ayrım yapılmaksızın fırsat eşitliği ve eşit muamele görme hakkına sahiptir.

21) Çalışanlar, işletmede bilgilendirilme ve danışılma hakkına sahiptir.

22) Çalışanlar işletmedeki çalışma koşullarının ve çalışma ortamının düzenlenmesine ve iyileştirilmesine katılma hakkına sahiptir.

23) Her yaşlı insan sosyal korunma hakkına sahiptir.

24) Tüm çalışanlar, iş akdinin sona erdiği durumlarda korunma hakkına sahiptir.

25) Tüm çalışanlar, işverenlerinin aciz haline düşmesi durumunda alacak taleplerinin korunması hakkına sahiptir.

26) Tüm çalışanlar, onurlu çalışma hakkına sahiptir.

27) Ailevi sorumlulukları olan ve çalışan ya da çalışmak isteyen herkes, herhangi bir ayrımcılığa maruz kalmadan ve ailevi sorumluluklarıyla çalışması arasında, olabildiğince, uyuşmazlık olmadan bunu gerçekleştirme hakkına sahiptir.

28) İşletmelerde çalışanların temsilcileri kendilerine zarar veren eylemlere karşı korunma hakkına sahiptir ve görevlerini yerine getirmek için uygun olanaklarla desteklenmelidirler.

29) Tüm çalışanlar toplu işten çıkarma sürecinde bilgilendirilme ve danışılma hakkına sahiptir.

30) Herkes, yoksulluğa ve toplumsal dışlanmaya karşı korunma hakkına sahiptir.

31) Herkes konut edinme hakkına sahiptir.