Burun
Fotoğraf: Envato
Abdülhamit Han’ın Çemberlitaş’taki türbesinin içerisindeyim. Gözlerimi kapattım. Kulağımda o dönemin genç kızlarından annemin babaannesinin (Biz koca nine derdik) sesi.
“Bir zamanlar burnu ile ünlü büyük hakan Abdülhamit Han’ın “Devlet-i Ali Osmaniyye”den kalan toprak parçasının sınırları içerisinde “Burun” kelimesinin kullanılmasını yasaklamıştı. Medreselerde coğrafya anlatan müderrisler bile “Burun” dememek için, “Karaların denize doğru ince ve düz çıkıntısı” derlerdi. Maazallah “Karaların denize doğru kalın ve eğimli çıkıntısı” deme gaflet ve hıyaneti içerisinde bulunan hocalar malum burnu tarif ediyor olmakla suçlanır, perişan edilirdi.
Yasak burunla kalsa “Ehh kompleks yapmış devletli” deyip geçecektik ama liste uzundu. O dönemde millet demek de yasaktı. Cumhur zaten yok, “Ümmet” denilecek millet yerine . Hürriyet zinhar yasak. Diyen doğru sürgüne. “Murat”, “Reşat”, “Firar”, “Hafiye”, “Vatan”, hepsi yasak. Bu kelimeleri kullanmak babayasal düzeni yıkmak için örgüt kurmak, JönTürk’lere üye olmamakla birlikte isteyerek ve bilerek yardım ve yataklık etmekle eşti.
Hele “Cumhuriyet”.
Yasağı bırak, düpedüz ihanet.
‘Büyük Hakan’ hakkında bir iki söz etmek isteyen çalıyı dolaşırdı cümle kurarken. “Abdül” neyse de “Hamit” demek anahtar kelimeydi. Yerine Hamdi demek gerekiyordu. “Abdül”lü veya “Abdül”süz, içerisinde Hamit geçen cümleler, yazılar, dönemin tarayıcıları tarafından taranıp cümlenin gidişatı ile ilgili derin incelemeler yapılıyor, o dönemde savcı diye bir kurum olmadığından dava doğrudan veya Şeyhülislam eliyle yörenin “Kadı”sına havale ediliyor, subaşılar da bir cuma tatili sabahı “o” kelimeyi kullanan münafıkın evini basıp, haremlik, selamlık demeden karga tulumba kadının önüne getiriyordu. “Susma hakkı”, “Avukatımı isterim” gibi talepler henüz tarihin ilerisinde olduğundan “Burun” diyenin niyetine bakılarak, “Okumuş, yazmış” birisiyse Malta’ya sürgüne, sokaktan biriyse “Burun” derken kullandığı “u” harfinin çokluğu kadar sopa yemeye gönderiliyordu.
Darülbedayi doğrudan göz altındaydı. Pandomim ve kantocular, melodram ve komedi oyunları daha çok azınlık milletlerden oluşuyordu. Türkler tuluatçı ve orta oyuncularıydı. Bu takım, suphanallah, ne demek istediğini öyle bir söylerdi ki, ne subaşı, ne kadı, ne yüce hakan kulakları bitmeden kulaklarının yendiğini anlardı.
Ne günlerdi o günler.”
Bir sesle gözlerimi açtım.
Ruhuna el Fatiha.
İlave üç de ihlas suresi okudum. Çıktım.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Özgürlükçü Anayasa 25 Nisan 2024 04:35
- Yapay zeka 18 Nisan 2024 04:32
- Kıpırdayanı yakarım 11 Nisan 2024 03:40
- 128 milyar dolar 04 Nisan 2024 04:19
- İşçiler, emekçiler 28 Mart 2024 04:21
- Bebem feda 21 Mart 2024 04:50
- Kamulaştırma 14 Mart 2024 04:34
- Faiz haram 07 Mart 2024 04:35
- İntegral 29 Şubat 2024 05:56
- Temiz kalpli (?) 22 Şubat 2024 04:48
- 25 SMA hastası için 55 milyon dolar 15 Şubat 2024 04:39
- Yıkılacağız 08 Şubat 2024 04:39
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
