'Tek adam rejimi'nin bakanlar tablosu ne mesaj veriyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi”nin ilk bakanlarını ilan etmesinden beri, bakanların CV’leri üstünden, bundan sonra ne yapacakları, yapabilecekleri tartışılıyor. Ama aradan geçen üç gün içinde çıkarılan kararnamelerle de; Genelkurmaydan bakan yardımcıları ve onların altındaki bürokratlara, valilerden en alttaki idarecilere kadar bütün atamalar cumhurbaşkanına bağlandı. Bir mahallede muhtarlık oluşturma ya da muhtarlığı kaldırma yetkisi bile cumhurbaşkanının oluruna bağlanmış bulunuyor. Bunlarla da kalınmadı; yargıdan Devlet Tiyatrolarına, gazetecilere sarı basın kartı veren Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğüne az çok bağımsızlık çağrıştıran kurumların kuruluş yasaları ilga edilerek, bundan sonra nasıl bir çalışma yapacakları ya da tümden ilga edilmeleri, cumhurbaşkanının yetkisine bırakıldı.

BAKANLARIN KİM OLDUĞUNUN HİÇ BİR ÖNEMİ YOK!

Bütün bunlara ek olarak, devlet geleneği içinde oluşmuş olan, göreve atamalarda aranan “liyakat”, “ehliyet”, “kıdem” gibi cumhurbaşkanının işini zorlaştıracağı düşünülen ne kadar kural, kaide, yasal düzenleme varsa ortadan kaldırıldı!

Bu Osmanlı sultanları ya da batılı mutlakıyetlerde kralların bile sahip olmadığı, görülmemiş yetkilere sahip bir cumhurbaşkanı, (Resmen bir yetkisi yokken bile, seçilmiş vekillerden oluşan, Meclisten güvenoyu almış hükümeti hiç umursamadan, ağzından çıkanı hükümet kararı haline getirdiği dikkate alındığında) tarafından atanmış bakanların şu ya da bu kişi olmasının, geçmişteki başarı ya da başarısızlıklarının nasıl bir önemi olur ki?

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın atadığı bakanların CV’leri bu kadar önemsizse, oluşturulan bakanlar tablosu(*) ülkeyi ve halkları nasıl bir yönetimin beklediği konusunda ipucu vermez mi?

Elbette ki verir; hatta daha ötesini de gösterir. Çünkü kişilerin bilgisi, yeteneği, geçmişteki durumu, oluşan bakanlar tablosu; cumhurbaşkanının hedefleriyle birlikte ele alındığında, nasıl bir yönetim amaçlandığının mesajıdır. Bu mesajı doğru okursak nasıl bir dönemde, neyle mücadele edileceğini daha iyi görürüz.

BAKANLAR TABLOSUNUN VERDİĞİ MESAJLAR

“Tek parti tek adam rejimi”nin ilk günlerinde çıkarılan kararnameleri de dikkate alırsak, oluşan bakanlar tablosu için şu saptamaları yapabiliriz:

1) ‘Tek adam’ hiçbir ortak tanımıyor: Cumhurbaşkanı Erdoğan, resmen göreve başladığı ilk gün yayımladığı KHK ile, tek adamlıkta en radikal eleştiricilerin bile tahminlerini aşan bir “tek adamlık” iddiasını ortaya koymuştur. Öyle ki, kendisine yardımcı olarak bir bürokratı, Başbakanlık Müsteşarı Fuat Oktay’ı seçerek, tek adamlığına şüphe getirecek hiçbir ortak tanımayacağını göstermiştir.

2) Soylu iç politikada tutulacak çizginin sembolü: Süleyman Soylu’nun yeniden içişleri bakanı yapılması elbette onun son birkaç hafta içinde CHP ve HDP’ye yönelik saldırgan üslubu ile ilgilidir. Ki bu, muhalefete karşı bu üslubun sürdürüleceğinin, giderek muhalefete karşı muhalefet içindeki devlet güçleri de kullanılarak operasyonlar yapılacağının habercisidir.

3) Yayılmacı, militarist-cihatist motivasyonlu dış politikaya devam: Çavuşoğlu’nun dışişleri bakanlığında tutulması, AKP Hükümeti dönemlerinde en çok eleştirilen, herkesle düşmanlaşma üstüne kurulu, cihatist-militarist “yeni Osmanlıcı, yayılmacı” dış politikanın sürdürülmesinde ısrarın işaretidir.

4) ‘Tek adam’a bağlı yargı: Adalet Bakanı Gül ise; “yargı bağımsızlığı”nın umursanmayacağının, kendi çıkardıkları yasalara bile sadık kalmadan, keyfiyetin sürdürüleceğinin ve yargının partizanlaşmasında sonuna kadar gidileceğinin mesajıdır.

5) Akar askerle ittifakın sembolik ifadesi: Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar’ın milli savunma bakanı yapılmasının tek gerekçesi; albaylık ve daha üst rütbelerdeki subayların tayin ve terfisinde bütün yetkinin cumhurbaşkanına devredildiği de dikkate alındığında; askerle ittifakın sembolü olmasından ibarettir. Bu çerçevede Genelkurmayın Milli Savunma Bakanlığına bağlanması bile Akar’ın bir güce sahip olduğu anlamına gelmez. 

6) Albayrak, ekonominin Erdoğan’a bağlandığının alameti farikası: Ekonominin başına Berat Albayrak’ın getirilmesi, Albayrak’ın büyük ekonomist olmasından değil, 16 yıllık Erdoğan-AKP iktidarının ülkeyi IMF kapısına getirmesinden sonra, “ya IMF ya da IMF’siz ama IMF programından daha acı bir reçete” ikileminde, IMF’siz bir acı reçetenin tercih edildiğinin göstergesidir. Bu, IMF ile masaya oturmayan ama, “milli ekonomi seferberliği” gibi hamasi bir kampanya etrafında, 16 yıllık savurganlığın ve yandaşı zengin etmenin faturasının halkın sırtına yıkılması demek olacaktır. Tabii bu, programa her karşı çıkanın “vatan-millet düşmanlığı”ndan “IMF uşaklığı”na kadar her şeyle suçlanacağı bir “ekonomik kurtuluş” propagandası etrafında yapılacaktır. Mehmet Şimşek yerine Albayrak’ın getirilmesinin Erdoğan’ın ekonomiyi tümüyle “tek adama bağlama” amacıyla da ilgili olduğunu söylemek gerekir.

7) Dört kapitalist bakan: Hiç kuşkusuz “tek adam” bakanları tablosunun en tipik olmayan özelliği ise dört önemli bakanlığa, her ne kadar “profesyonel yöneticiler” olarak tanıtılsalar da, gerçekte basbayağı kapitalistlerin oturtulmuş olmasıdır. Her biri milyarlarca liralık sermaye sahibidir. Bunlara kapitalist firmalarda yüksek düzeyde yöneticilik yapanları (Profesyonelleri de eklersek) bakanların yarısından çoğu kapitalist firmalarla içli dışlıdır. Aslında burjuva hükümetleri bunu pek tercih etmez. Kapitalistlerin doğrudan bakanlıkların başına geçmesinden çok, kapitalistleri savunan bürokrat, teknokrat ya da siyasetçilerin bakanlıkların başında olmasını tercih ederler. Çünkü, kapitalistlerin doğrudan bakan olması halk yığınlarının tepkisini çektiği gibi hükümetin sınıfsal niteliğini gizlemesini de zorlaştırır. Ama burada Erdoğan doğrudan kapitalist bakanlar atayarak, öncelikle burjuvaziye, “Ben sizin çıkarınızı savunuyorum. Sizinle aykırı düştüğüm yanlar vardır ama bunlar ayrıntıdadır. Bakın işin başına doğrudan sizin sınıfınızın en parlak simalarını bakan yapacak derecede sizlerin çıkarlarını savunuyorum” demek istemiştir. Öte yandan Erdoğan, oylarıyla iktidara geldiği emekçileri hiç umursamadığını da göstermiştir. Kuşkusuz 8-9 bakanın doğrudan patron ya da kapitalist firmaların yüksek yöneticisi olmasını, aynı zamanda sermayenin devletleşmesinin (devletleştirilmesi değil) ifadesi olarak görmek gerekir. “Tek parti tek adam rejimleri”nin bir özelliği de budur!

DEMOKRASİ VE EMEK GÜÇLERİ İÇİN TEK YOL MÜCADELE!

Kuşkusuz “tek adam rejimi”nin bu ilk “bakanlar tablosu”nun mesajını doğru anlaması gerekenler, bugüne kadar Erdoğan ve partisine oy vererek destek veren işçiler, emekçiler olmak üzere halktır.

Çünkü “tek parti tek adam rejimi”, bakan olarak doğrudan patronları atayacak ve en aşağıdaki bürokratların atanması dahil her kurum ve yetkiyi cumhurbaşkanına bağlayacak kadar gözü kara davrandığına göre, önümüzdeki dönem;

- Demokratik hakların gaspının, özgürlüklerin sınırlanması hatta hiç tanınmamasının, Kürt sorununun ezerek çözümünde ısrarın, basın ve halkın haber alma özgürlüğünün ayaklar altına alınmasında sınır tanımayacağının, insan hakları ihlallerinin, muhalefetin devletin imkanları da devreye sokularak ezilmesinin...

- Ekonomik politikaların duvara çarpmasının faturasının halk yığınlarına yıkılmasının, patronlar için krizi fırsata çevirecek önlemlerle halkın daha çok fedakarlığa zorlanmasının dönemi olacak görünmektedir.

Bu da Türkiye’nin halkları açısından hem siyasetin her alanında hem de ekonomik alanda çok ciddi bir mücadele gerekeceğini göstermektedir.

Pazartesi günü ilan edilen bakanlar tablosundan halkın ve ilerici, demokrat güçlerin çıkaracağı sonuç; ya mücadele ya da tek parti tek adam rejiminin uysal köleleri olmaktır! Ki, Türkiye’nin demokrasi güçleri ve tek parti tek adam rejimine ‘hayır’ diyenleri için böyle “iki tercih” yoktur. Çünkü, “tek adam rejimi”nde halk yığınları için hakların savunulması ve taleplerin yerine getirilmesi için tek yol kalmıştır; o da mücadele!

(*) Kamil Tekin Sürek arkadaşımız önceki günkü yazısında “yeni sistem”in bakanlarına neden bir “bakanlar kurulu” denemeyeceğini gayet iyi açıklamıştı. Bu yüzden burada “Bakanların oluşturduğu tablo”dan söz ediyoruz.