AKP’nin ekonomide başarısı
Fotoğraf: Envato
Yabancıların Türkiye’deki finansal varlıklarını satarak dövize çevirip yurt dışına transfer ettiğine dair haberler sıklaştı. Önümüzdeki günlerde bu haberler manşetlere çıkabilir.
İkinci Dünya Harbinin sonundan 1980li yıllara kadar ülkelerin büyük çoğunluğunda ithalat ve ihracat yapmayan kişilerin döviz alması, satması, döviz mevduat hesabı açması yasaktı. İthalat ve ihracat yapanlar da dâhil, kimsenin başka ülkede mevduat bulundurması; başka ülkede hisse bono tahvil alması, satması; bankaların devletten izinsiz yurt dışında kredi açması ve firmaların ve bankaların dışardan kredi alması yasaktı. Bütün bu kısıtlamalar kuru sabit tutmağa, döviz gelirlerini kalkınma için gerekli ithalata tahsis etmeğe yarıyordu. Servetlerin yurt dışına kaçırılmasını önlüyor, özel sektörün kontrolsüz yabancı paralar cinsinden borç biriktirmesine engel oluyordu.
1980lerden itibaren ülkeler arası finansal işlemler üzerindeki bu kısıtlamalar bütün dünyada gevşetildi veya kaldırıldı. Bu politika değişikliğine yol açan, başta ABD olmak üzere zengin ülkelerdeki bankaların baskısı idi. Ülkeler arası finansal işlemler bankalar aracılığıyla yapıldığından bankalar sundukları bu ‘hizmetlerden’ büyük gelirler temin etmektedir. Ülkeler arası finansal işlemlerin serbestleştirilmesi gelişmiş ülkelerdeki diğer finans kurumlarının da işine geldi. Sosyal güvenlik kurumları ve sigorta şirketleri, birikmiş fonlarını az gelişmiş ülkelerdeki yüksek faiz hadleriyle nemalandırma imkânına kavuştu. Ülkeler arası para transferlerinin kolaylaşması sınaî üretim faaliyetini az gelişmiş ülkelere kaydıran gelişmiş ülke firmalarının da işini kolaylaştırdı.
Ancak ülkeler arası finasal işlemlerin serbestleştirilmesi neticesinde çok sayıda orta gelirli az gelişmiş ülke kısa vadeli yabancı sermaye girişi çıkışının yol açtığı döviz buhranlarına maruz kaldı. Türkiye’de 1994 ve 2001’de, Meksika 1994’te, Tayland, Malezya, Endonezya ve Güney Kore 1997’de, Arjantin 2001’de bu tür buhranları sıkıntısını çekmek zorunda kaldı. Bu tecrübelerden ders çıkaran bazı devletler (Şili, Brezilya, Malezya vs.) yabancı finansal sermaye girişini çeşitli araçlarla kısıtlamaktadır. Türkiye’de 2001’de ikinci döviz buhranından sonra iktidara gelen AKP, buhranın tekerrürünü önlemek yönünde tedbir almadı. Neticede 2002 sonunda 148 milyar dolar tutan yabancıların Türkiye’de finansal varlıkları, 2011 Mart sonunda 557 milyar dolara ulaştı. Bu 557 milyar dolar karşılığında Türkiye’de yerleşik kişi ve kurumların yurt dışında varlıkları 2011 Mart sonunda 192 milyar dolardı. Merkez bankasının 92 milyar dolar rezervi buna dâhildir. Özetle, AKP iktidarı yabancı sermayenin ülkeye girmesine izin vermekle ekonominin başına çorap ördü.
Ancak G20 toplantılarında Brezilya, Çin gibi devletler sermaye harketlerini genel bir sorun olarak dile getirdiğinde, ve IMF de bu devletlerin baskısı altında finansal sermaye harketlerinin tehlikesinden bahsetmeye başladığında AKP hükümeti başımızdaki tehlikeyi anlayabildi. Şimdi faiz hadleriyle oynayarak felâketi önlemeğe çalışıyor. Belki faiz hadleriyle oynayarak yabancıların 126 milyar dolarlık portföy varlıklarını, 179 milyarlık kredilerini, 40 milyar dolarlık mevduatını topluca çekmesini şimdilik önleyebilir. Daha sonra ne olacak? Lüzumsuz ithalatta harcanmış dövizlerin borcunu bu halk nasıl ödeyecek? Burjuvaların yurt dışında servet biriktirmekte kullandığı dövizlerin borcunu nereden ödeyeceğiz?
evrensel.net
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- ‘Devlet benim’ demek yetmedi; ‘Türkiye benim, İslam benim’ diyor 28 Ağustos 2018 01:00
- Korkak kim, cesur kim; gerçek nerede? 24 Ağustos 2018 01:00
- 'Çocuk istismarı'na karşı mücadele 09 Nisan 2018 01:00
- İfade özgürlüğünün ne ‘alanı’ ne de ‘sınırı’ kaldı! 15 Şubat 2018 00:55
- Doların yükselişinin faturasını kim ödeyecek? 04 Aralık 2016 05:44
- Mücadeleye daha ileri bir bilinçle devam! 23 Kasım 2016 00:59
- Kılıçdaroğlu barışı mı savunuyor çatışmayı mı? 20 Ağustos 2016 00:58
- ‘Muhatap millet’ demek ‘muhatap yok’ demektir! 27 Ocak 2016 01:00
- Haritadan silerek birlik mümkün mü? 11 Kasım 2015 01:00
- Mücadeleyi yenileme zamanı! 07 Kasım 2015 00:56
- Bir kez daha; Birimizin derdi hepimizindir! 06 Kasım 2015 01:00
- ‘Sistem’ dayatıp ‘fiili başkanlığa’ razı etmek! 05 Kasım 2015 01:00
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
İhsan Çaralan
Bahçeli siyasete ayar çıtasını Erdoğan’ın en yakınına kadar çıkardı!
M. Sinan Birdal
Savaş: Öznel niyet ve nesnel çelişki
Koray R. Yılmaz
Ne “yoksul” bir “zenginlik”…
Turgay Olcayto
Sancılı düşünceler
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
