19 Mayıs 2018 23:10

“Tanrı siyahtır”

“Tanrı siyahtır”

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Afro-Amerikalı bilim adamı James Hal Cone, siyah kurtuluş hareketinin değişim ruhunu ilahiyatla birleştirdi.

James Hal Cone ufak tefek bir adamdı ama büyük bir ilahiyatçı ve bilgindi. 60’ların siyah kurtuluş hareketinin  kalkışma ortamında New York’ta yayımladığı yol gösterici eseri “Siyah İlahiyat ve Siyah Güç” ile “Tanrı siyahtır” diyerek dünyayı şoka soktu.  Cone, bu tezi savunan ilk kişi değildi. 1944 yılında Afro-Amerikalı antropolog ve insan hakları savunucusu Arthur Huff Fauset, “Metropolis’in Siyah Tanrıları-Kuzey Kentlerinin Siyah Dini Kültleri” adlı kitabında ABD’nin kuzeyinde gettolarda yaşayan siyahların dini aktivitelerini anlatmıştı.  Fauset ta o zaman Cone’nun tezini savunmaktaydı.

Cone’un çalışması, ilk kitabının yayımlanmasından şimdiye kadar olan dönemde büyük bir etki yarattı. Eserleri hem Afro-Amerikalı ilahiyatçılar topluluğu içinde hem de dışında takdir edildi ve eleştirildi. 1977’den beri, 1836’da New York’ta kurulan bağımsız üniversite “Union Theological Seminary”de düzenli olarak ilahiyat profesörü olarak çalıştı. Cone, 1970’de siyah özgürlük ve insan hakları hareketinin devrimci aydınlanması etkisiyle yazdığı ve 1986’da ikinci baskısı yapılan “Özgürlüğün Siyah İlahiyatı” adlı eserinde; “İnsanları derilerinin rengi nedeniyle acı çeken bir toplumda tanrı siyahtır. Siyah ilahiyatında renksiz bir tanrıya yer yoktur. Tanrı siyahtır demek tanrının baskı altındakilerin yaşam koşullarına sahip olduğu, onlardan biri olduğu,  anlamına gelir” demekteydi.

Cone’nun fikirleri tüm Kuzey Amerika’daki Hristiyan topluluklarında, özellikle siyah milliyetçiler arasında siyah özgürlük hareketinin meyvelerini verdi. Cone’in şahsında cesurluk ve deha birleştirildi. Eseri hem kurtuluşun ifadesi hem de vahiydi. 1991 yılında “Martin & Malcolm&Amerika: Bir Rüya veya Kabus” kitabını yayımladı. Kitabında, Martin L. King Jr ve Malcolm X’in fikirlerini ele aldı ve onların ABD’deki gerçekliği nasıl değiştirdiklerini anlattı. Cone, “Öfke ve mizah, bir insanın sağ ve sol kolları gibidir. Birbirlerini tamamlarlar. Öfke, fakirlere baskıya karşı tavizsiz direnişlerini ifade etme olanağı sunar, mizah ise öfkelerinin onları tüketmesini önler” demekteydi.

James Cone, 5 Ağustos 1936’da Arkansas’taki Fordyce’de doğdu. Bu yılın Nisan ayı sonunda siyah bir bilgin olarak yaptığı parlak bir kariyerden sonra öldü, atalarının yanına, yurduna, döndü.

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...