Sadece Ortadoğu değil, dünyada kartlar yeniden dağıtılıyor

Bu bir büyük kumar. Dünyanın yeniden paylaşımını konu alıyor. Ve Ortadoğu’yla Çin Denizi daha kritik önemde, ama her yer kaynıyor.

Böyle zamanlarda “küçük kıvılcımlar” ateşi yayarlar. Koşulları birikmişti, ama 1905 Rus Devrimi’nde Potemkin Zırhlısı’ndaki isyan fasulyedeki kurtlardan patlak vermişti.

Alın Katar’ı. Ülke, stratejik Basra Körfezi’nde. Amerika’nın büyük bir askeri üssü başkent Doha’da. Ve Katar, emirleri semirten akıl almaz kazançlarıyla tükenmez bir doğal gaz deposu. Bunlar Katar’ı önemli kılıyor. Ama Türkiye’nin bir ili kadar bile yok. 2 milyonu aşkın nüfusunun yüzde 80’inden çoğu yabancı işçi.

Türkiye özellikle son yıllarda, Katar da Katar der. Nedeni bellidir. Servet zengini Katarlılar, İstanbul ve Antalya gibi kentlerden ev, yalı, Boğaz’da arsa falan alırlar, kur farkı ve faizden kazanmak için borsaya yatırım yaparlar. Bu “sıcak para” girişi önemlidir. Çarkları zorlanan ekonomiyi az çok rahatlatır ki vazgeçilmez sayılır. Gerçi Suudi tepkisi göze alınarak Katar’a asker gönderilmesi için bunlar yetmez; çünkü Suudi petro-dolarının girişi de az değildir. Katar’ın Türkiye açısından öneminin bir nedeni de, yolsuzluk, rüşvet vb. kaynaklardan gelen “kara para”nın, garantiye alınmak üzere, bu ülke bankalarında yatırılı olmasıdır.

Şimdi neredeyse Suudilerle etrafına topladığı Arap ülkeleri Katar’a savaş açmanın eşiğine geldiler. Ya da bir savaş açmadıkları kaldı! Sanki kendileri desteklememiş ve hâlâ kendi adlarına Suriye’de savaş yürüten cihatçı terör örgütleri yokmuş gibi, Katar’ı “terörü desteklemek”le suçluyorlar. Ayrıntıdaki farklılık, Müslüman Kardeşlerin mi el Nusra’yla içli dışlı İslami Cephenin mi desteklenmesi üzerinedir. Körfez bombası elinde patlar tedirginliğiyle olsa bile, dört parmak yukarı Rabia işaretiyle de Müslüman Kardeşliği kanıtlı AKP Türkiye’si Katar’ın yanında saf tutmuştur.

Parasal olanlar yanındaki neden İran’a karşı tutum farklılığıdır.

Dışişleri “anlaşın” dese de, Trump, Suudileri Katar’a üzerine ABD’nin saldığını ağzından kaçırmıştır. İran’ı yalnızlaştırma peşindedir. Suudi’ye uygun, ama karşı komşusu Katar’a değildir. İran’la kapışmaktan kaçınan Türkiye’ye de uygun değildir. Peki Washington ziyaretinden umduğunu bulamayan, Kürt korkulu rüyasıyla yatıp kalkan ve Suriye’de Amerikan desteğini PYD’ye kaptıran Türkiye, kartların yeniden dağıtıldığı bu süreçte ne yapacaktır? Kartların yeniden dağıtıldığının bir kanıtı olarak daha yeni Hindistan’la birlikte Şanghay İşbirliği Örgütüne katılan Pakistan gibi mi davranacaktır? Erdoğan ara sıra sözünü etmekteydi, ama kolay mıdır? Hem Rusya ile ilişkiler biraz düzeltilmiştir, ama domates hâlâ ambargoludur. Üstelik Rusya Bab’a kadar “tamam”, sonraysa “dur” demiştir ve o da PYD’yi desteklemektedir.

Türkiye en çok Almanya’ya bağırıp çağırmış, parlamentosunun ziyaretine kapattığı için İncirlik’i boşaltma kararı alan bu ülkeye “kendileri bilir” demiştir; ama Almanya, Türkiye’nin Kürt fobisini arkalayarak, Barzani’nin eylülde bağımsızlık referandumu kararına karşı çıkmıştır. Sadece bu değil. Yine Almanya’nın Suudilerle PYD’yi destekleyen Trump Amerikası ile arasının iyice kötü olduğu biliniyor. Kartların yeniden dağıtımı, onları da farklı cenahlara sürükleyecek gibidir.

Ancak Türkiye’ninki başta olmak üzere, eski ittifaklardan yenisine hiçbir sürükleniş kolay değildir. 65 yıllık NATO ülkesinin yeni saflaşmada farklı pozisyon tutması kendi emperyalist arayışlarıyla pozisyon değiştirebilecek Almanya’nınkinden de zordur.

Birbiriyle çelişiyor görünen iki örnek bu zorluğa tanıklık etmektedir. “Suriye’de istikrar açısından önemli rol oynuyor” diyen PYD’nin de üyesi olduğu SDK Eş Başkanı İ. Ahmet, Suudilere yönelik olarak, “PYD Suriye’deki çatışmayı sona erdirmek, milliyetçilik ve mezhepçilikten uzak demokratik bir Suriye inşa etmek için iş birliğine hazırdır” açıklaması yapmıştır. Suudi müttefiki BAE ise, Libya’da BM ve ABD’nin desteklediği Tobruk Hükümetine karşı savaşan Rusya destekli Gn. Hafter’e yardım olarak ağır silah göndermiştir.

Herkesin birbirinin arkasından dolandığı kartların yeniden dağıtımında taşların yerine oturması uzun sürecektir.