Kreş yükümlülüğü, kadın işçi sayısına göre belirleniyor
Fotoğraf: Envato
SORU: Benim çalıştığım işyerinde 150’den fazla çalışan var ama işyerinde kreş yok. 3 vardiyalı çalışıyorum. Kreş sağlamak zorunda değiller mi? Kreş sağlamadıkları için haklı olarak istifa edip tazminatımı alabilir miyim? 2 tane işletmesi var diğer fabrikada kreş var ama biz vardiyalı çalıştığımız için kreş yok.
CEVAP: İşyerlerinde kreş açılması ile ilgili düzenleme, Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları Ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik ile düzenlenmiştir. İlgili Yönetmelik, kreş açısından oda ve yurt açma olarak ikili bir ayrım yapmaktadır. Yönetmeliğin, 13. maddesinde yer alan düzenlemeye göre, “Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 100-150 kadın çalışanı olan işyerlerinde, emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre uzaklıkta bir emzirme odasının kurulması zorunludur.”
Burada yönetmelik emzirme odası ile bakım yurdu (kreş) açısından bir ayrım yapmaktadır. İşyerlerinde kreş açılması açısından yönetmelik, ikinci fıkrasında ise “Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın çalışanı olan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması, bakımı ve emziren çalışanların çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın bir yurdun kurulması zorunludur” hükmümü içermektedir.
Burada görüldüğü üzere, Yönetmelik emzirme odası açmak için işyerinde 100-150 kadın çalışanın olmasını aramakta iken, bakım yurdu (kreş) açmak için ise 150’den fazla kadın çalışanın bulunmasını şart koşmaktadır.
Dolayısıyla, maalesef, kreş açma yükümlülüğü, işyerinde çalışan tüm işçilerin sayısı üzerinden değil, işyerinde çalışan kadın işçilerin sayısı üzerinden belirlenmektedir.
İşveren tarafından açılan kreş, eğer işyerine 250 metreden daha uzaksa, yönetmelik, işverene taşıt sağlama yükümlülüğü de getirmiştir. İşverenler, ayrıca, ortaklaşa oda ve yurt kurabilecekleri gibi, oda ve yurt açma yükümlülüğünü, kamu kurumlarınca yetkilendirilmiş yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilirler.
Yönetmelik, 13. maddenin 4. fıkrasında, “Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınır” demektedir. Ayrıca bu sayının hesabında, erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş olanlar da dahil edilir.
Bu açıdan çalıştığınız işyerinde kreş açılması açısından önemli olan husus, kadın çalışan sayısının 150’den fazla olmasıdır. Yönetmelik de oda ve yurtlardan faydalanacaklar başlıklı 14. maddesinde, “Oda ve yurtlardan, kadın çalışanların çocukları ile erkek çalışanların annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş çocukları faydalanırlar” hükmünü içermektedir. Bu açıdan çalışanların çalışma düzeninin bir ilgisi bulunmamaktadır.
İşyerinde kreş bulunmaması nedeni ile iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi, İş Kanunu’nun işçinin haklı nedenle feshini düzenleyen 24. maddesinde sayılan hususlar arasında değildir. Ancak, işyerine girerken, işveren kadın işçiye böyle bir hususu işyerinin, çalışmanın koşullarından biri olarak belirtmiş ve kadın işçi de buna güvenerek işyerinde çalışmaya başlamış ancak böyle bir kreş olmadığını görmüş ise, bu durumda, iş sözleşmesinin “esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltması” gerekçe gösterilerek iş sözleşmesi haklı nedenle feshedilebilir. Ancak, bunun soncunda kıdem tazminatına hak kazanıp kazanılmayacağı hususu yargılamayı gerektirecektir. İşveren açısından işyerinde sayı açısından kadın çalışanın bulunduğu halde kreş açılmaması, şikayet üzerine idari para cezasını gerektiren bir durumdur.
- İşletme değişikliği için işçinin yazılı onayı gerekir 25 Mart 2024 05:25
- Ücretsiz izin dilekçesinin işçinin özlük dosyasında saklanması gerekir 18 Mart 2024 05:30
- Fazla çalışmaya katılmak istemeyen işçi, 30 gün öncesinden işverene yazılı olarak bildirim yaparak fazla çalışmaya katılmayabilir 11 Mart 2024 05:30
- Çocuğu olan işçi kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir 26 Şubat 2024 05:36
- Aşırı çalıştırma işçi açısından haklı nedenle fesih sebebi olur 19 Şubat 2024 05:20
- Ücretsiz izin karşılıklı anlaşma ile yapılabilir 05 Şubat 2024 05:25
- Hastalığın iş yerinden kaynaklandığı tespit edilmeli 22 Ocak 2024 05:00
- Yarım kalan işsizlik ödeneğinin devamı sağlanabilir 15 Ocak 2024 05:05
- Zorunluluk olmadıkça işçilerin postaları değiştirilemez 08 Ocak 2024 04:50
- Kıdem tazminatı işçinin onayı ile çekle ödenebilir 01 Ocak 2024 04:40
- Kısmi süreli çalışmada çocuğun okul çağı baz alınır 25 Aralık 2023 04:47
- Toplu işçi çıkarmada patron, hak kazanan işçinin tazminatını ödemek zorundadır 18 Aralık 2023 05:30