10 Mart 2017 00:42

Aşiretler 'Tek adam' iktidarına 'evet' diyor; ya siz?

Aşiretler 'Tek adam' iktidarına 'evet' diyor; ya siz?

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Erdoğan iktidarının bölgedeki son gözdesi aşiretler! 
Dikkatinizi çekti mi, bilmiyoruz ama son zamanlarda yandaş medyada bol bol aşiret haberleri yapılıyor; aşiretlerin iktidara verdiği destekten övgüyle söz ediliyor. Bunun son örneklerinden biri de geçen hafta Sabah gazetesinin haberiydi. Tatar, Jirki, İzol gibi aşiretlere dayandırılan 3 Mart tarihli haberde “Aşiretler tek yumruk tek yürek: Evet” başlığı kullanılıyor; “Türkiye’nin ileri demokrasisinin dönüm noktası olacak referandumda doğu ve güneydoğudaki aşiretler de sandıkta ‘evet’ diyeceklerini açıkladı” deniliyordu. Gerçekten de daha önce Van ve çevresinde yaşayan 23 aşiretin oluşturduğu ‘Kadim Aşiretler Federasyonu’ da bir açıklama yaparak referandumda ‘evet’ diyeceğini açıklamıştı. Yine Diyarbakır, Şırnak, Siirt, Batman’da yaşayan bazı aşiretlerin referandumda ‘evet’ diyeceğine dair farklı haberler de yapılmıştı.

Aslında iktidarın aşiretlere ilgisi referandum sürecinin öncesine dayanıyor. Hatırlanırsa Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Ortada bir masa yok” açıklamasıyla ‘çözüm süreci’ni bitirmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın “artık HDP’nin muhatap alınmayacağı”nı ve “bölgedeki aşiret liderleri, melleler (din adamları) ve korucularla istişare edileceği”ni söylemişti. Öyle de yapıldı, Erdoğan Saray’da bu çevrelerle çeşitli toplantılar gerçekleştirdi. O günden bugüne de söz konusu aşiret çevreleri iktidarın yan örgütlenmesi olarak çalışıyor ve her fırsatta sahneye çıkartılıyorlar. 

Tıpkı referandum sürecinde olduğu gibi. 

Ne diyordu Sabah gazetesi? Referandumda ‘evet’ diyecek aşiretlerle tek yumruk-tek yürek ileri demokrasiye doğru gidiyoruz! 

Aşiretler ve ileri demokrasi!

Öncelikle aşiretlerin ‘tek adam’ rejimini desteklemesine şaşırmamak gerekiyor. Çünkü modernizm öncesi, yani feodal dönemin bir toplumsal örgütlenme biçimi olan aşiret sistemi de bizim yerli ve milli başkanlık sistemimize çok benziyor. Orada da bizim ‘reis’ gibi ‘aşiret reisi’nin yani tek adamın (Adam diyoruz, çünkü kadının hiçbir hakkı yok) mutlak hükümdarlığı var. Ve aşiret sisteminde de din, iktidar sahiplerinin çıkarlarını korumanın en önemli dayanağı olarak kullanılıyor. Zaten Van’daki Kadim Aşiretler Federasyonunun ‘evet’ açıklamasında da Erdoğan’dan “Bütün Müslüman dünyasının duasını alan lider” olarak söz ediliyor ve Erdoğan Türkiye’sinin “ümmetin son kalesi” olduğu belirtiliyordu.

Tabii burada ‘Feodal dönemim örgütlenmesi olan aşiretler, nasıl oluyor da 21. yüzyılda hâlâ etkisini sürdürebiliyor?’ sorusu da akla gelmiyor değil. 

Bu sorunun en kestirme yanıtı şudur: Çünkü cumhuriyet tarihi boyunca iktidarlar, Kürtlerin ulusal uyanış ve mücadelelerine karşı aşiretleri bir kalkan olarak kullandılar. Bu politikanın en somut göstergelerinden biri de cumhuriyet tarihi boyunca aşiret/ağalık sistemini tasfiye edecek bir toprak reformunun yapılmamış olmasıdır. Kürt mücadelesinin etkinlik sağladığı dönemden öncesine bakın; bölgeden seçilen bakanlar, milletvekilleri ve belediye başkanları hep aşiret reisleriydi.

Bu arada bugün etkileri önemli oranda azalsa da aşiretlerin hâlâ ayakta kalmasını sağlayan en önemli uygulamanın ‘koruculuk sistemi’ olduğunu söylemek gerekiyor. Koruculuk sistemi, 1985’te devletin aşiret reisleri ile yaptığı pazarlıklar sonucu kuruldu. Aşiretler, Kürt ulusal mücadelesinin bastırılması için silahlandırılıp paralı bir ‘siviller ordusu’ olarak örgütlendi ki 2016 verilerine göre 77 bin korucu bulunuyor. AKP 15 yıllık iktidarı boyunca defalarca suç dosyası oldukça kabarık olan koruculuk sistemini kaldırmaktan söz etti ama her defasında koruculuk sistemine binlerce yeni korucu aldı. En son ‘çözüm süreci’nin sona erdirilmesinin hemen ardından 5 bin yeni korucu alınmıştı.

Malum, Abdülhamit’e fazlasıyla özenen bir cumhurbaşkanımız var. Zamanında aşiretlerden ‘Hamidiye Alayları’nı oluşturan Abdülhamit, aşiretleri despotik yönetiminin ‘Doğu Anadolu’daki kalkanı yapmıştı. Ancak bugün zaten koruculuk ve devlet desteği sayesinde kısmen ayakta kalabilmiş aşiret sisteminin ve ‘evet’çi aşiretlerin bunca çabaya rağmen Erdoğan’ın tek adam iktidarı için derman olması oldukça zor görünüyor.

Fakat biz bitirirken yine de soralım: Aşiretler, bize ileri demokrasi gibi sunulan ‘tek adam’ iktidarına ‘evet’ diyor; ya siz?

YAZARIN DİĞER YAZILARI
Sefer Selvi Karikatürleri
Evrensel Gazetesi Birinci Sayfa
Evrensel Ege Sayfaları
EVRENSEL EGE

Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...