Evren için leylağın öyküsü
Fotoğraf: Envato
İnadına aşk, inadına özgürlük, inadına yaprak…
Ağacın utandığı çığlığı şiir fısıldar” diyor
‘Ağaçlar Gazeli’ şiirinde Haydar Ergülen.
Ağaçlar, yapraklar ve bahar bir ilaç gibidir ruhumuza. Ne güzel de söylemiş şair “ruhun sendeyse hâlâ bir ağaca emanet et” derken. Salt ruha değil bedene de şifadır nice ağaç ve çiçeği; misal Fransız leylağı.
Fransız leylağı bugün insan yaşamı için hayati önemde bir ilaca dönüştü. Şeker hastalığının vazgeçilmez ilaçlarından ‘metformin’ etken maddesi ilk olarak yaklaşık bir asır önce Fransız leylağının ekstresinden elde edildi. Aslında yaklaşık iki asır önce bu bitkinin soğuk algınlığına iyi gelip gelmediği bir merak / araştırma konusuydu. Daha o yıllarda şeker düşürücü etkisinden şüphelenilmiş olmasına karşın ancak 1927 yılında bu bitkiden elde edilen bir molekülde kan şekerini düşürücü etkisi kanıtlanabilmişti. Ama ciddi yan etkileri nedeniyle kullanılamamıştı. 1957 yılına gelindiğinde ise bu bitkiden “fenformin” ve “metformin” elde edildi. Bunlardan metformin etken maddesinin ilaca dönüşebilmesi için bir yirmi yıl daha geçti ve nihayetinde 1977’de ilaç haline getirilip diyabet tedavisinin en önemli ilacı olarak kullanılmaya başlandı. Günümüzde metformin etken maddeli ilaçlar, dünyada en yaygın kullanılan ilaçlar arasında ilk sıralarda. Fransız leylağının insanlığa hediyesi olan ‘metformin’ etken maddesi diyabet ve ilintili hastalıklar alanında insan yaşamını uzatan temel ilaç olma özelliği bulunduğu ilk günden beri sürdürüyor.
Leylak aslında zeytingiller familyasından, 20’ye yakın türü bulunan çiçeği ve kokusu ile ünlü, soğuklara oldukça dayanıklı ağaçların ortak adı. Zeytin mucizevi bir bitki. Aynı familyadan Fransız leylağı ise ilaç alanında mucize sunuyor.
Ve bir şair, Haydar Ergülen ağaçlara dair ipuçlarını vermeye devam ediyor:
“ey ağaçlarla konuşmadan insanlarla konuşmaya çalışanlar
Adilin ağaçlarını dinleyin, susmakmış o kayıp dil
zeytini dinledim beklemeyi öğrendim, akasyadan gitmeyi,
vuslatı ceviz ağacından, limonun dediği ayrılığı
ve aşkı nardan
ağaçlar komşumuzun evidir, ruhumuz gülümsüyor
avlusundan”
Tam yazmaya başlamışken öğrendim ki sağlıkçı kardeşim Evren Baykut tutuklanmış. Vah güzel ülke ki vah! Ve bu yazı bu öyküleri çok seven Sevgili Evren için yazıldı. Selam olsun. Sevgili Evren, şairin dediği üzere:
“İnadına aşk, inadına özgürlük, inadına yaprak…
ağacın utandığı çığlığı şiir fısıldar”
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Dil bilmezlik: Doktor yazıları 22 Nisan 2024 04:30
- Kelimesini arayan duygular 15 Nisan 2024 04:46
- Yakındaki uzak, uzaktaki yakın: Tıbbın girdabı 08 Nisan 2024 04:40
- Dil ya da dilsizlik 01 Nisan 2024 04:48
- Askeri vesayetten toplumcu hekimliğe 25 Mart 2024 04:45
- 14 Mart halkın da Tıp Bayramı 18 Mart 2024 04:25
- Mahcup eğilimler, insan hakları ve hekimlik 11 Mart 2024 04:40
- Penisilin kokan sokaklar 04 Mart 2024 04:20
- Üvey dilin panzehri çokdillilik 26 Şubat 2024 04:45
- “İnsan dünyadır” 19 Şubat 2024 04:35
- Tabip odalarını ‘güvercinin ruh tedirginliği’ ile sınamak 14 Şubat 2024 04:24
- Her şehir atığı ile malul 07 Şubat 2024 04:10
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
