Merkel geldi, istediklerini söyledi, eleştirdi gitti!

“2 Şubat öğleden sonra Ankara’da bir 0 rüzgarı esti” dense yeridir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Yıldırım’la uzun görüşmeler yapan Almanya Başbakanı Angela Merkel, akşam da CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu ve HDP heyetiyle görüştü.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Başbakan Yıldırım’la gerçekleştirilen görüşmelerden sonra yapılan basın açıklamalarından anlaşıldığına göre, Türkiye ve Almanya arasında bu düzeyde yapılan en kapsamlı görüşmeler oluğunu söylemek yanlış olmaz.

Merkel’le yapılan toplantılarda; IŞİD’le mücadeleden NATO’ya, FETÖ’cülerin iade edilmesinden Türkiye’de terörle mücadele kapsamındaki hak ihlallerine, geri iade anlaşması, mülteci sorunu ve AB ülkelerine vizesiz ziyaretten anayasa değişikliğine, referandumda güvenli oy kullanılmasından Alman iş adamlarının yatırımlarının güvenceye ihtiyacına, Diyanet işleri Başkanlığına bağlı imamların Almanya’daki istihbarat ve ihbarcılık faaliyetlerinden İncirlik Üssündeki Alman asker misyonunun sorumluluklarına, Kıbrıs sorunundan, Yunanistan’la ilişkilere ...kadar her konunun görüşüldüğü anlaşılıyor.

ÖZ GÜVENLİ VE TALEPTE BULUNAN BİR MERKEL

Merkel’in gelmesi öncesinde Erdoğan-AKP Hükümeti, hınk deyicisi medya üstünden Merkel’den;

- FETÖ, PYD-YPG konusunda suçluların iadesi anlaşmasına uygun olarak Almanya’nın Türkiye’nin isteklerini yerine getirilmesi,

- İncirlik’teki Alman keşif uçaklarının elde ettikleri istihbaratın Türkiye ile paylaşılması,

- Mülteci sorununda (Geri iade anlaşması, AB’ye vizesiz seyahat gibi) Almanya’nın vaatlerini yerine getirilmesinde ısrar edileceği bir gündem tarif edilmişti. 

Ancak, toplantılar sonrasında yapılan basın açıklamalarında, sıkıştırılanın Merkel değil daha çok Türkiye tarafı olduğu anlaşılıyor. 

Çünkü önce Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Merkel ayrı toplantılara katılmış gibi konuştular. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Merkel’le ‘FETÖ’cülerin iadesi dışında, hemen her konuda anlaşılmış gibi konuştu. Merkel, “Sorunlar, farklı görüşler var görüşüyor olmak çok önemli” mesajı üstünden yaptığı açıklamada OHAL uygulamalardan referanduma, anayasa değişikliklerindeki endişelerinden “terörle mücadeleye” kadar değişik alanlarda eleştirilerini bazen açık bazen üstü örtülü biçimde dile getirdi. Ki, herhalde Merkel’in böyle eleştirel ağırlıklı konuşmasında, Almanya’da muhalif kesimlerin böyle bir zamanda yaptığı ziyaretin Erdoğan ve referandumda “evet”e destek olacağı biçimindeki eleştirilerinin rolünün olduğunu söylemek yanlış olmaz.

ERDOĞAN-MERKEL ARASINDA ‘İSLAMİST TERÖR’ TARTIŞMASI

Konuşulan konuların pek çoğunda görüş birliği sağlanmış görünüyor ama özellikle cihatist guruplara karşı tutum, ‘FETÖ’nün bir terör örgütü olarak kabul edilmesi, yine PYD-YPG konusunda bu örgütlerin “Terör örgütü olup olmadığı”, “Bu örgütlerle bağlantılı ve Almanya’da bulunan kişilerin iadesi” gibi konularda görüş farklılıklarının sürdüğü anlaşılıyor.

Merkel’in açıklamaları karşısında Erdoğan’ın tek itirazı “İslamist terörizm” kavramını kullanmasına oldu.   

Merkel’in ‘İslamist terör’ ifadesi üzerine konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu ifadenin üzücü olduğunu belirterek, “Biz DEAŞ terör örgütünden dolayı kalkıp, İslamist terörü kullanırsak bu üzücü olur. Bunu lütfen kullanmayalım. Kullanıldığı sürece biz, bunun karşısında durmak durumundayız. Sessiz kalırsak bunu kabul olur. Ben şahsen Müslüman bir cumhurbaşkanı olarak bunu asla kabul edemem...” dedi. Ancak Merkel geri adım atmadı; ben “İslami terör demedim, İslamist terör dedim. Bu iki kavram farklıdır” diyerek, böyle durumlarda politikacıların “Öyle anlaşıldıysa özür dilerim” deme geleneğine uyarak kavramsal düzeyde bile geri adım atmadı. 

Dahası Cumhurbaşkanının söylediğinden de anlaşıldığına göre, Merkel bu kavramı Cumhurbaşkanı ile “içerideki” toplantıda da kullanmış ve Cumhurbaşkanı uyarılarına karşın basın toplantısında da aynı ”İslamist terör” kavramını kullanmış!

‘TERÖRLE MÜCADELE YASASI’NDA GERİ ADIM MI?

Başbakan Yıldırım’la yapılan görüme sonrasında da Merkel aynı öz güvenle, soruları net bir biçimde sıraladı; referandumda “AGİT gözlemcileri olmasına” kadar eleştirilerini ve taleplerini dile getirdi. Hem Cumhurbaşkanı hem de Başbakanla yapılan görüşmelerde Diyanetin imamlarının Almanya’daki faaliyetlerinden şikayetlerini dile getirdiğini söyledi. Daha da önemlisi Terörle Mücadele Yasası’yla ilgili değişiklik talebinde ısrar ettiklerini belirten Merkel; “Terörle mücadele yasalarının değiştirilmesi için bu konuda yoğun görüşmeler var” diyerek; Türkiye’nin tartışmaya yanaşmadığı bir konuda ilerlemeler sağlandığını duyurdu. 

Merkel’in bu sözlerini Başbakan Yıldırım doğruladı. 

Başbakan Binali Yıldırım AB ülkelerine vizesiz seyahat konusundaki soruyu yanıtlarken; “Bu çok kapsamlı bir anlaşma. Sadece terörle ilgili değil. Tartışılan 5 maddenin de bir tanesi terörle mücadele. O da prensip olarak terörle mücadelemizin bölgeyi sıkıntıya sokmayacak bir şekilde ele alınması, hatta bunun Avrupa Komisyonunda ele alınmasının faydalı olacağını önerdik. Bu konuda çalışmalar devam ediyor. Ümit ederim ki kısa zaman içerisinde mesafe alırız” diye konuştu.

Bugüne kadar Almanya ya da öteki batılı ülkelerden gelen “Terörle Mücadele Yasası” ile ilgili “yeniden düzenleme” ve “Terör kavramının yeniden tarif edilmesi” gibi talepleri şiddetle reddeden, bu tür istekleri teröristlere destek olarak gören Hükümetin bugün, “Konuyu Avrupa Komisyonunda görüşüp, nasıl düzenleyeceğimize bakalım” noktasına gelmiş olması, “Terörle Mücadele Yasası’ndaki ısrardan geri adım mı atılıyor sorusunu da gündeme getirdi.

***
Kuşkusuz Merkel’in AB’nin de en önemli şahsiyeti olarak bu ziyaretinin sonuçlarını belki en açık Alman sermayesine (ve öteki sermaye guruplarına) yeni güvenceler veren düzenlemelerin yanı sıra, batıya yönelik politikalarında da göreceğimizi söylemek yanlış olmaz. Örneğin Trump’tan giderek umut kesilmesi, Rusya ile gidilecek sınırların sıkışmaya başlaması, bu sıkışıklıkların AB ile ilişkilerle dengeleme isteğinin öne çıkmasına yol açabilecektir. Merkel’in Ankara ziyaretinin ilk işaretleri bunlar.