Maden alanında örgütlü sendikalara yazı yazılabilir
Fotoğraf: Envato
SORU: Merhabalar, ben işyerimde kaçırdığım imkanlarından dolayı fesih hakkımı kullandım ve işyerimle davalık oldum. Yapılan duruşmada hakim, emsal ücret bilgisi istedi. Acaba, bu bilgiyi nasıl ve nereden alabilirim? Mermer ocağı işçisiyim. İyi günler.
CEVAP: Bir iş ilişkisinde işçinin iş görme borcu karşısında işverenin en önemli borcu ücret ödeme borcudur. Ancak, ülkemizdeki çalışma hayatına baktığımız zaman maalesef en net ve belirli olması gereken husus olan işçinin ücreti dahi tam anlamı ile belirli değildir. İşçinin ücretinin belirli olması, işçinin yasal anlamda ücrete bağlı haklarının da belirlenmesini ve buna bağlı olarak hesaplanmasını sağlar. Örneğin, işçinin son brüt ücreti üzerinden hesaplanan kıdem tazminatı, saat ücreti zamlı ödenen fazla çalışma ücreti alacağı gibi.
Uygulamada ise, işçinin aldığı ücret ile resmi olarak kendisine ödendiği belirtilen ücret arasında farklar bulunmaktadır. Ücretin bankaya yatırılmasına ilişkin yasal zorunluluktan sonra, işverenler ücretin bir kısmını (özellikle asgari ücret kadar olan miktarı) bankaya yatırmakta geri kalan ücret miktarını da işçiye elden ödemektedirler. Ya da işçinin sosyal sigorta primlerini aldığı ücret üzerinden değil de asgari ücret üzerinden yatırmakta ve emeklilik durumunda daha az emekli maaşı alınmasına neden olmaktadırlar.
Bu gibi durumlarda da maalesef bunun aksini ispatlamak yine işçinin üzerine düşmektedir. Özellikle, herhangi bir uyuşmazlık neticesinde işin mahkemeye yansıması durumunda ücretin miktarının ispat edilmesi işçi açısından sorun yaratabilmektedir. Bu açıdan mahkemeler, emsal ücret araştırması adı altında, işçinin kıdemi, meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceğini araştırmaktadır. Bu gelen emsal ücrete göre de işçinin ücretinin ne olabileceğini kararlarında belirtmektedirler.
Bu durum açıkça Yargıtay kararlarında da gerekçesi ile belirtilmektedir: “Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta primi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir.”
Eksik sigorta primi açısından da 5510 sayılı Kanun’a göre işveren, işçinin sigorta primini aldığı gerçek ücret üzerinden tam ve eksiksiz olarak ödemek zorundadır. Eksik yatırılan ya da hiç yatırılmayan primlere karşı işçinin iş sözleşmesini haklı nedenle derhal feshetme hakkı bulunmaktadır. Bu bakımdan eğer kıdem tazminatı alabilme koşulları varsa haklı nedenle fesih nedeniyle kıdem tazminatını alabilir. Sigorta primi eksik yatanlar ya da düşük ücretten gösterilen çalışanlar ayrıca iş mahkemesinde eksik primleri için hizmet tespit davası açabilir.
Sorunuzda mermer ocağı işçisi olarak çalıştığınız belirtmişsiniz. Emsal ücret araştırması için maden alanında örgütlü sendikalara yazı yazılabilir.
- İşçinin rızası olmadan iş koşullarında işçi aleyhine değişiklik yapılamaz 15 Nisan 2024 06:48
- İzin kullanacak işçi elinde imzalı belge bulundurmalı 08 Nisan 2024 05:10
- İşletme değişikliği için işçinin yazılı onayı gerekir 25 Mart 2024 05:25
- Ücretsiz izin dilekçesinin işçinin özlük dosyasında saklanması gerekir 18 Mart 2024 05:30
- Fazla çalışmaya katılmak istemeyen işçi, 30 gün öncesinden işverene yazılı olarak bildirim yaparak fazla çalışmaya katılmayabilir 11 Mart 2024 05:30
- Çocuğu olan işçi kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir 26 Şubat 2024 05:36
- Aşırı çalıştırma işçi açısından haklı nedenle fesih sebebi olur 19 Şubat 2024 05:20
- Ücretsiz izin karşılıklı anlaşma ile yapılabilir 05 Şubat 2024 05:25
- Hastalığın iş yerinden kaynaklandığı tespit edilmeli 22 Ocak 2024 05:00
- Yarım kalan işsizlik ödeneğinin devamı sağlanabilir 15 Ocak 2024 05:05
- Zorunluluk olmadıkça işçilerin postaları değiştirilemez 08 Ocak 2024 04:50
- Kıdem tazminatı işçinin onayı ile çekle ödenebilir 01 Ocak 2024 04:40