Ücret tespitinde sadece bordro dikkate alınmaz
Fotoğraf: Envato
SORU: İşveren, ücretlerimizi gününde ödemiyor. Son dört aydır da doğru düzgün maaş vermiyor. Bu yüzden iş sözleşmesini feshetmek istiyoruz. Ama aldığımız ücret de bize tam olarak ödenmiyor. Bir kısmını elden veriyor, asgari ücret kısmını da bankaya yatırıyor. Bu durumda açacağımız davada ücretimizin daha yüksek olduğunu ispatlayabilir miyiz? Yoksa asgari ücret üzerinden mi ücret alacağız?
CEVAP: Ücretlerin miktarının ispatı çoğunlukla iş davalarında önemli bir sorun olmaktadır. İş sözleşmesinde ücret miktarı açıkça kararlaştırılmadığı durumlarda, ücret miktarı Borçlar Kanununun ilgili hükmüne göre, yani örf ve adete veya toplusözleşmelere göre belirlenmektedir. Yargıtay, iş sözleşmesinde ücret miktarının kararlaştırılmadığı veya ücret miktarının düşük gösterildiği durumlarda tanık beyanları ve işyeri kayıtlarının incelenmesinden de sağlıklı bir sonuca ulaşılamadığı takdirde emsal işlerde çalışan işçilerin ücretlerine göre ücret miktarının belirlenmesi gerektiği şeklinde kararlar vermektedir. Bunun için yargılama esnasında işçini çalıştığı işkolunda örgütlü bulunan sendikalara veya varsa işçi dernekleri ve örgütlerine yazı yazarak emsal ücret araştırması yapmaktadır.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, ücret miktarının iş sözleşmesinde kararlaştırılmadığı veya eksik gösterildiği durumlarda, işçinin kişisel nitelikleri, hizmet süresi, unvanı, yapılan işin niteliği gibi özellikleri belirtilerek, bu vasıftaki bir işçinin alabileceği ücret miktarının ilgili meslek odası veya meslek kuruluşundan sorularak bu sonuca göre, karar verilmesi gerektiğini ifade etmektedir.
Yargıtay, ayrıca kalifiye bir işçinin asgari ücretle çalıştığını gösteren imzalı ücret bordrolarına itibar edilemeyeceğine ve emsal ücret araştırmasının yapılması gerektiğine yönelik de kararlar vermektedir. Bu karara göre, kıdemli ve nitelikli bir işçinin bordroda imzası olsa bile asgari ücretle çalışmasını hayatın olağan akışına aykırı bulunmaktadır.
“Çalışma yaşamında daha az vergi ya da sigorta pirimi ödenmesi amacıyla zaman zaman, iş sözleşmesi veya ücret bordrolarında gösterilen ücretlerin gerçeği yansıtmadığı görülmektedir. Bu durumda gerçek ücretin tespiti önem kazanır. İşçinin kıdemi, meslek unvanı, fiilen yaptığı iş, işyerinin özellikleri ve emsal işçilere ödenen ücretler gibi hususlar dikkate alındığında imzalı bordrolarda yer alan ücretin gerçeği yansıtmadığı şüphesi ortaya çıktığında, bu konuda tanık beyanları gözetilmeli ve işçinin meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek sendikalarla, ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalı ve tüm deliller birlikte değerlendirilerek bir sonuca gidilmelidir.” (Yargıtay 9.HD. 18.0.2014 tarih, 2012/18619 E, 2014/20223 K.)
Dolayısıyla, ücretin miktarının tespitinde sadece bordro değil, diğer yazılı ve sözel deliller de dikkate alınmaktadır.
İş sözleşmesinin temel edimlerinden bir olan işçinin ücretinin süresinde ödenmemesi veya eksik ödenmesi işçi açısından haklı fesih sebebidir ver bu durumda kıdem tazminatına hak kazanır.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Maaş haczinde ücretin dörtte biri oranında haciz işlemi uygulanır 22 Nisan 2024 05:35
- İşçinin rızası olmadan iş koşullarında işçi aleyhine değişiklik yapılamaz 15 Nisan 2024 06:48
- İzin kullanacak işçi elinde imzalı belge bulundurmalı 08 Nisan 2024 05:10
- İşletme değişikliği için işçinin yazılı onayı gerekir 25 Mart 2024 05:25
- Ücretsiz izin dilekçesinin işçinin özlük dosyasında saklanması gerekir 18 Mart 2024 05:30
- Fazla çalışmaya katılmak istemeyen işçi, 30 gün öncesinden işverene yazılı olarak bildirim yaparak fazla çalışmaya katılmayabilir 11 Mart 2024 05:30
- Çocuğu olan işçi kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir 26 Şubat 2024 05:36
- Aşırı çalıştırma işçi açısından haklı nedenle fesih sebebi olur 19 Şubat 2024 05:20
- Ücretsiz izin karşılıklı anlaşma ile yapılabilir 05 Şubat 2024 05:25
- Hastalığın iş yerinden kaynaklandığı tespit edilmeli 22 Ocak 2024 05:00
- Yarım kalan işsizlik ödeneğinin devamı sağlanabilir 15 Ocak 2024 05:05
- Zorunluluk olmadıkça işçilerin postaları değiştirilemez 08 Ocak 2024 04:50
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
