Nefret söylemi ve linç ilişkisi
Fotoğraf: Envato
“Nefret vakaları ve linç eylemlerinin bir arada gerçekleşmesi ile birlikte daha da önem kazanan linç kavramı son derece önemle ele alınması gereken bir olgudur. 2016 yılı boyunca toplumda milliyetçi duyguların güçlenmesi ile birlikte toplumsal çatışmaların da artması riski bulunmaktadır. Başkanlık sistemi tartışmaları, yeni anayasa gibi konular toplumsal kutuplaşmanın daha da belirginleşmesine neden olabilir. 2016 yılında da linç kültürünü besleyen kontrollü gerilim stratejisinin doğuracağı sonuçlar farklı kimlikler ve muhalifler açısından ciddi bir tehdit oluşturacaktır.”
Bu alıntı, İnsan Hakları Araştırmaları Derneğinin (İHAD) ‘Nefret Söylemi Linç İlişkisi’ başlıklı raporunun sonuç bölümünden. Geçtiğimiz günlerde bir grup gazeteci olarak İHAD Genel Başkan Yardımcısı Ayşe Bilgen ile bir araya geldik. İHAD’ın nefret söylemi, nefret suçu ve linç ilişkisi bağlamındaki çalışmalarını dinledik ve hazırladığı raporları inceledik.
Hrant Dink Vakfı epey bir zamandır, ‘Nefret Söylemi’ üzerine sistemli çalışmalar yapıyor. Bu çalışmalar bu alanda farkındalık yaratmak açısından büyük önem taşıyor. İHAD’ın bu konudaki çabası da, bu kritik önemdeki konu açısından dikkatle takip edilmesi gereken bir özellik taşıyor. Nefret söyleminin Türkiye’de devletin resmi ideolojisinden beslendiği ve bugün Cumhurbaşkanından, MHP Genel Başkanına kadar uzanan bir siyaset zemininde her gün hararetle yeniden üretildiği dikkate alındığında, ona karşı mücadelenin de olabildiğince yaygın ve güçlü olması gerektiği açıktır.
Yeniden İHAD’ın yukarıda andığımız raporuna dönelim ve bu kez de raporun ön sözündeki ilk cümlelere bakalım: “Türkiye pek çok farklı dilsel, dinsel ve etnik grupların bir arada yaşadığı bir ülkedir. Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana bu farklılıkların bir arada yaşatılması yerine tektipleştirilmiş bir ulus yaratma hedefi resmi ideoloji olarak benimsenmiştir.”
Bu önemli tespit, Türkiye’de “Türklük” söylemi altında kurulan temel anayasa felsefesinin de zeminine işaret ediyor.
Ayşe Bilgen, toplantıda bilgi verirken nefret suçu ve linç eylemlerinin cezai yaptırım ile karşılaşmamasının, aynı suçların yaygınlaşmasındaki rolüne dikkat çekti. İHAD’ın bu tür suçların yargı süreçlerinin takibi açısından farkındalık yaratma çabalarını ve ülkenin birçok bölgesinde bu konularda toplantılar gerçekleştirme planını anlattı.
İHAD’ın ‘Nefret Söylemi ve Linç İlişkisi’ başlıklı raporunda, bu ilişkiye dair de şu vurgu yapılıyor: “Linç eylemi ona kapılanları kitleden çok artık bir güruha dönüştürür. İradesiz, şiddetle beslenen barbarlaşmış bir topluluktur ortaya çıkan. Bu topluluğun attığı her nefret tohumu, gündelik hayatta ayrışmaları derinleştirecektir. Bu nedenle nefret söyleminden başlayarak nefret suçu ve linç birlikte ele alınması gereken olgulardır.”
Raporda bu önemli saptamalarla birlikte, linç eylemleri konusunda da bir döküm yapılıyor. Ancak bu köşenin sınırları nedeniyle burada onlara girmiyorum.
Burada dikkat çekmek gereken kanımca çok temel bir nokta, ‘nefret söylemi’, ‘nefret suçu’ ve ‘linç’ eylemlerinin ‘resmi ideoloji’, devletin zirvesi ve lince katılan güruhlar ile bu ilişkileri yeniden üreten medya ile sınırlandırılamayacağıdır. Bu bir egemen sınıf politikasıdır. Daha da açık bir ifade ile Türkiye burjuvazisinin ilk oluşum süreçlerinden bugünkü pratiklerine kadar uzanan ideolojik bir zemine sahiptir. Bu sınıf temeli ihmal edildiğinde ‘nefret suçları’nın ve linç eylemlerinin sorumluluğu da çok kolaylıkla beyni zehirlenerek sokağa salınan ‘fakir fukaraya’ fatura edilebilir. Dolayısıyla koca bir egemenlik ilişkisi ıskalanır.
Rakel Dink’in çok yerinde ifadesi ile asıl bakmamız, görmemiz ve sorgulamamız gereken ‘Bir bebekten katil yaratan karanlık’tır.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- IMF, OVP, gezici aşevleri ve emekçinin ayak sesleri 22 Nisan 2024 05:05
- Bayramda ada vapuru 15 Nisan 2024 06:30
- Bir seçimin ardından: Ne yapmalı? 08 Nisan 2024 05:05
- İktidar açısından ciddi bir ‘meşruiyet’ tartışmasının kapısı açıldı 01 Nisan 2024 05:37
- Defansta bir AKP mitingi ve kapıdaki emekli 25 Mart 2024 05:20
- 31 Mart öncesi Diyarbakır: Barışa ve ekmeğe aç 18 Mart 2024 05:25
- Bir piramidin tepesinde yalnız başına 11 Mart 2024 05:25
- 2 Mart darbesinden 30 yıl sonra 04 Mart 2024 04:55
- Funda Bakış: Kadınların, emekçilerin gücü olacağız 26 Şubat 2024 05:29
- Pablo Escobar'dan İliç'e uzanan yol 19 Şubat 2024 05:10
- 31 Mart'a giderken partilerin rantla imtihanı 12 Şubat 2024 04:10
- İstanbul seçimleri için kritik günler 07 Şubat 2024 04:50
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
İhsan Çaralan
Bahçeli siyasete ayar çıtasını Erdoğan’ın en yakınına kadar çıkardı!
M. Sinan Birdal
Savaş: Öznel niyet ve nesnel çelişki
Koray R. Yılmaz
Ne “yoksul” bir “zenginlik”…
Turgay Olcayto
Sancılı düşünceler
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
