Tarım ilaçları, otizm ve Alzheimer'ın ortaya çıkışında rol oynayabilir mi?
Fotoğraf: Envato
2014 yılında yayımlanan verilere göre dünya çapında yaklaşık iki milyon ton tarım ilacı tüketiliyor. Bunun yaklaşık yüzde 45’inin Avrupa’da, yüzde 25'inin ise ABD’de tüketiliyor. Bu iki milyon tonluk dev tüketimin yaklaşık yüzde 17.5’lik kısmını ise fungisit denilen mantar ilaçları oluşturuyor1. Bitkilerde mantarların sebep olduğu hastalıklarla mücadele için kullanılıyor fungisitler. Bunlar mantarları ya da mantar sporlarını öldüren ya da büyümelerini durduran kimyasallar. Son yıllarda, çok yaygın olmasa da, biyolojik kontrol denilen yöntemlerin de geliştirilmesiyle kimyasallar ile aynı şekilde işlev gören bazı mikroorganizmalar da fungisit olarak kullanılıyor. 2012 yılı verilerine göre, ülkemizde kullanılan tarım ilaçlarının yaklaşık yüzde 24’lük kısmını fungisitler oluşturuyor.2
Nature Communications’da 31 Mart 2016 tarihinde yayımlanan araştırma3 fungisitlerin gen ifadesi üzerinde olan etkilerini açığa çıkardı. ABD’deki North Carolina Üniversitesi Tıp Fakültesinden araştırmacıların yürüttüğü bu çalışmanın önemli bulguları bulunuyor. makta. Araştırmacılar, yaygın olarak kullanılan yüzlerce tarım ilacını (pestisit) fare sinir hücrelerine düşük dozlarda uyguladı ve bu kimyasalların uygulanması sonucunda hangi genlerin ifadesinin değiştiğini analiz ettiler. Bu analizler sonucunda ise araştırmacılar, tarım ilacı olarak kullanılan bir grup kimyasalın fare sinir hücrelerinde, RNA seviyesinde otizmli ya da çeşitli nörodejeneratif hastalıklara sahip bireylerin (Alzheimer’s, Huntington, ALS vb. beyin hastalıkları) beyinlerindeki değişime benzer bir değişim gözlemledi. Bu etkiye sahip kimyasallar arasında rotenone, pyridaben, fenpyroximate gibi tarım ilaçları ve pyraclostrobin, trifloxystrobin, fenamidone, famoxadone, azoxystrobin, fluoxastrobin, ve kresoxim-methyl gibi fungisitler bulunmakta. Araştırmacılar bu kimyasalların serbest radikal oluşumunu tetiklediğini, sinir hücreleri içindeki mikrotübül denilen yapılara hasar verdiğini ve böylece sinir hücresi hareketlerinin kısıtlanmasına neden olduğunu ifade ediyor.4
Daha önce yapılan istatistiksel çalışmalarda tarım ilaçlarının da aralarında bulunduğu çeşitli çevresel faktörler, otizm ve beyin hastalıkları ile ilişkilendirilmişti. Ancak bugüne kadar yapılan çalışmalar, bu kimyasalların bu hastalıklara neden olduğunu kesin olarak ortaya koymamakta. Bu yeni çalışma gen düzeyinde bu fungisitlerin otizm ve Alzheimer hastalığı benzeri değişiklikler yarattığını ortaya koydu. Bu kimyasalların bu hastalıklara kesin olarak neden olduğunu söylemek için henüz erken olsa da bu yöndeki bilimsel kanıtlar her geçen gün artıyor. Kuşkusuz bu yönde araştırmaların derinleştirilerek, bu kimyasalların insan beyninde ne tür etkiler yarattığının araştırılması gerekli. Bu konuda herhangi bir çalışma bildiğimiz kadarıyla yok. Hele hele tarım ilacı kullanımının her geçen yıl arttığı, küçük dozlarda da olsa bu tür tarım ilaçlarına aldığımız gıdalar aracılığı ile maruz kaldığımız bugünlerde bu tür araştırmaların yapılması elzemdir. Bunun yanı sıra, bu tür tarım ilaçlarına alternatif yeni yöntemlerin geliştirilmesi, biyolojik kontrol yöntemlerinin yaygınlaştırılması ve geliştirilmesi önemlidir.
(1) Targeted Delivery of Pesticides Using Biodegradable Polymeric Nanoparticles, De, A., Bose, R., Kumar, A., Mozumdar, S. Sayfa 5-6, Springer, 2014.ISBN 978-81-322-1688-9.
(3)http://www.nature.com/ncomms/2016/160331/ncomms11173/full/ncomms11173.html
(4)University of North Carolina Health Care. "Could new class of fungicides play a role in autism, neurodegenerative diseases?." ScienceDaily. ScienceDaily, 31 March 2016. <www.sciencedaily.com/releases/2016/03/160331082500.htm>.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Deprem ve salgın hastalıklar 12 Şubat 2023 04:55
- Modern tarım uygulamaları ve yabani otların evrimi 11 Aralık 2022 01:40
- Evcil retroviral elemanlar retrovirüslere karşı 06 Kasım 2022 04:58
- Proto-hücrelerden sentetik amipsi hücrelere 25 Eylül 2022 04:20
- İnsanlığın sivrisinek ile dansı 04 Eylül 2022 03:23
- Hapşıran süngerler 14 Ağustos 2022 02:08
- Tüp bebek başarısızlığının arkasında yatan sebep, erken dönem DNA çoğalması hataları olabilir mi? 24 Temmuz 2022 04:08
- Yer değiştiren genetik elemanlar ve ahtapotun bilişsel yeteneklerinin evrimi 10 Temmuz 2022 03:58
- Evrimsel ilişkiler kara ölümün kaynağının Orta Asya olduğunu ortaya çıkardı 19 Haziran 2022 04:49
- HIV ilacı ile orta yaş hafıza kayıpları engellenebilecek mi? 29 Mayıs 2022 04:15
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları ve mikrobiyom 08 Mayıs 2022 01:18
- Antik enzimlerin yeni çağı 24 Nisan 2022 00:07
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
