02 Mart 2016 00:05

Toprak, limon, insan

Fotoğraf: Envato

Paylaş

Zeki Gül

Tüm yazıları

Yeme davranışlarımızın bir arka planı olabileceği zaman zaman unuttuğumuz bir gerçekliğimiz. Çalışma arkadaşlarınızı takım elbise ile veya bir gelini düğünde, toprak ya da sıva yerken görseniz ne düşünürsünüz? Öncelikle sakın paniklemeyin derim. Bu toprak, sıva hatta sabun yeme içgüdüsü demir eksikliği anemisinin en önemli bulgularından bir tanesidir. Tedavisi son derece basittir.
Hepimizin etrafında olur olmaz zamanlarda bir şeyler yemek isteyen, çikolatadan şekerlemeye, tatlıdan hamur işine ne buluyorsa adeta saldıran, aceleyle tüketen insanlar hep olmuştur. Üstelik bir kısmı hiç de şişman değildir. Kimi zaman onlara pisboğaz ya da obur deriz. Ya gerçek? Onların önemli kısmı şeker düşme atakları geçiriyor muhtemelen. Kimi zaman da şeker hastalığının erken bulgusu olarak öne çıkar bu tablo.
Aşerme ise hamile kadınlar için çokça dillendirilir. İnsan organizmasının bedenindeki misafir için kendi hammadde depolarının eksikliğini telafi etme çabasıdır bu aynı zamanda. Bilimsel ilerlemeye paralel olarak aynen toprak yiyenlerde demir eksikliğinin akla gelmesi gibi aşeren hamilelerde olası eksikliğin izdüşümü ergeç ortaya çıkacaktır diye düşünenlerdenim.
Kimbilir, belki de bir atıştırmalık kimi hırsızlıkları hırsızlıktan saymamak gerekiyor tıbben. Şeker düşme krizinde olup da bu hastalığından habersiz bir kişi için bir parça atıştırmalık aşırmak hırsızlıktan sayılmayabilir, koşullara bağlı olarak.
Üstelik ‘hırsızlık’ bazen de mucizevi bir şifa kaynağıdır insanlığa dair. Misal tarihte bir gemide yaşanan limon hırsızlığı sonraki yıllarda yüz binlerce insanın sakat kalmasını veya ölmesini engellemiştir. C vitamini eksikliğine bağlı Scorbüt hastalığı geçmiş yüzyılların en önemli hastalıklarından birisiydi. Özellikle de okyanus ötesi uzun deniz yolculuklarında karaya basıldığında neredeyse hasta olmayan, sakatlanmayan, ölmeyen çok az gemici kalıyordu geriye. Derken uzak bir limana demir alan gemide tayfalardan bazısı yükledikleri limonlardan çalarak yemeye başladılar haftalar boyunca. Kıyıya vardıklarında hasarsız ulaşabilen sadece onlardı. Ondan sonrası çorap söküğü gibi geldi. Limonun C vitamininden zengin olduğu, Skorbüt hastalığının ise C vitamini eksikliğine bağlı geliştiği tıbbi literatüre girmiş oldu.
İnsanlar bedenleri ve yaşamlarındaki eksikleri doğadan karşılayan canlılar olarak bin yıllar boyu evrende yaşam bulmuşken, yaşam biçimi ve doğadan beklentileri boyutu ile son yüzyılda giderek doğal olmaktan çıkmaya başlayınca sorunlara da bir o kadar artan organizmalara dönüştüler bir anda. İşte o yüzden şimdi aşermeyi, toprak yemeği daha fazla önemsememiz gerekiyor kanımca. İnsan / doğa denkleminde ipuçları belki de bunlar.
Sağlıcakla kalın.

YAZARIN DİĞER YAZILARI