HDP’ye desteğe dair...

7 Haziran seçimleri, birçok açıdan değerlendirmeyi gerektiren önemli sonuçlar ortaya çıkardı. 
Onları değerlendirmeye seçim akşamı kaldığımız yerden devam edelim.

HDP’nin aldığı oylar içinde daha önce AKP’ye oy vermiş Kürtler ile laik, Atatürkçü, siyasi yelpazenin solundan gelen oylar da var. Barajın aşılmasında ve yüzde 13 gibi ciddi bir oranın yakalanmasında bu oyların da önemli bir payı var.

AKP’den HDP’ye hem bölge illerinden, hem de ülkenin batısındaki büyük kentlerde yaşayan Kürtlerden kayış var. 

AKP’nin bölge illerinde yaşayan Kürtlerden aldıkları oyların bir bölümünü kaybettiği, Diyarbakır’da seçimden iki gün önce HDP mitinginde gerçekleşen o bombalı saldırıdan önce de biliniyordu. Ancak seçim sürecinde HDP’ye yönelik iki yüzü aşkın saldırı, Adana ve Mersin il binalarına bombalı saldırıların ardından, seçimden iki gün önce Diyarbakır’daki bombalı saldırıların Kürtler arasındaki HDP’nin etrafında kenetlenmeye yönelik duyguyu güçlendirdiği de açık. Bununla birlikte AKP’nin Kürtler arasında daha öncesinden başlayan oy kaybının temel nedeni, Kürt sorununda çözümün tarafı olduğuna dair inancın Kürtler arasında giderek zayıflamasıydı. Son olarak Cumhurbaşkanının Dolmabahçe’de yapılan ortak açıklama ve izleme kurulu gibi aşamaları elinin tersiyle iten ve yeniden Kürt sorununun varlığını bile inkar eder hale gelmesinin bunda azımsanmayacak bir payı olduğunu tahmin edebiliriz. Bu nedenler, ülkenin batısındaki büyük metropol kentlerde de AKP’nin gerilemesinin ve HDP’nin yükselmesinin koşullarından biri oldu. HDP böylesi bir zeminin üzerinde, İstanbul’da yüzde 12.64 oy oranı ile MHP’yi de geriye bırakarak 3. parti olurken, İzmir’de yüzde 10.58 gibi çok önemli bir oy oranını yakaladı.
HDP’ye, potansiyel olarak CHP’nin seçmeni olan laik, Atatürkçü kesimler, Gezi sürecinde sokağa çıkmış genç, orta yaşlı modern orta sınıflar ya da sosyalist kesimlerden gelen oyların da bu oranı büyüttüğünü biliyoruz. Bu seçimlerden önce de görülüyordu.

Bazıları, AKP’den desteğini çekerek HDP’ye oy vermiş olan Kürtlere göre, bu laik, Atatürkçü, modern, sosyalist kesimlerden gelen oyların oranını küçümserken; bazıları da ikincisini öne çıkararak ilkinin desteğini küçümsüyor. Elimizde ayrıştırıcı bir istatistiksel sonuç olmadığı için, oransal bir karşılaştırmaya girmek anlamlı da değil.

Ancak bu noktada söylenmesi gereken şeyler var. HDP, daha önceki seçimlerde hep CHP’ye oy vermiş olup da bu kez Erdoğan’ın başkan olmasını engellemek için, ya da başka benzer kaygılarla kendisine oy vermiş olanların bu desteğine dair ciddi bir değerlendirme yapmalıdır. Ya da Gezi sürecinden sokağa çıkmış olup da kendisine benzer kaygılarla oy veren diğer kesimlerin destekleri için. Bu destekler, aslında HDP’ye ve genel olarak da Kürt hareketine ilişkin olarak yürütülen bütün antipropagandaya rağmen bu kesimlerin Türkiye’de artık bir şeylerin değişmesi için, geleneksel mevzilerinin dışına çıkabildiklerini göstermiştir. Bu çok önemli ve değerlidir. Üzerinde düşünmek ve doğru sonuçlar çıkarmak gerekiyor.

Burada bu ‘emanet oy’ söylemine dair de, bir değerlendirme yapmak gerekiyor. HDP yöneticilerinin “Aldığımız oyda emanet oylar olduğunu iyi biliyoruz. Onları mahcup etmeyeceğiz” demesi hem bir tevazu örneğidir, hem de siyasi bir sorumluluğun gereği olarak değerlidir. Ancak, daha önce CHP’ye oy verip de bu seçimde Erdoğan’ı başkan seçtirmemek adına ya da benzer kaygılarla HDP’ye oy vermiş olanların bu desteklerini HDP’ye nizam vermeye yönelik bir sopa gibi kullanmaya vardırması kabul edilemez. Bu, yapılan bir iyiliğin değerinin sonrasında yapılan kötülükle boşa çıkarılması anlamına gelir. 

Yaygın olmasa da, böyle bir tavrın işaretlerini daha seçim akşamından yapılan değerlendirmeler ve paylaşımlarla gördüğümüz için, bunu da burada belirtmiş olalım. 

Türkiye’de barajı yıkmak için el birliği, güç birliği yapanlar tarihi bir başarıya imza attılar. Bu güzelliğin arkasında duralım.