Kalkınmacı anlayış
Fotoğraf: Envato
Ne pahasına ve nasıl olursa olsun üretim ve ihracat yapmak; dövizin nasıl gelirse gelsin ama ülkeye gelmesi anlayışı -bir tür merkantilist anlayış- hakim bir anlayış olarak gözleniyor.
O nedenle olmalı, sürekli olarak Merkez Bankasındaki döviz rezervinin artışından
-mukayeseli olarak- söz ediyorlar.
AK Parti, Türkiye’de geleneksel olarak var olan yaklaşımı sürdürüyor: Kalkınmacılık!
Kalkınmacı anlayış, insan ihtiyaçlarını yol, su, elektrik, boru hatları, hava alanları, köprüler, barajlar, trenler, gökdelenler, AVM’ler olarak anlıyor. Özgürlük, eşitlik, adalet diyemiyor. Bunlar söz konusu olduğunda da manevi değer olarak anlıyor ve özellikle inanç ile ilgili konu bazında değerlendiriyor. Bu konudaki yaklaşım ve tasarruflarını İslam’ın belirli kolları dışındaki insanlara ise “Engin hoşgörüsü ile tanıdığı bir şey” olarak görüyor. Onların “hakkı” olarak görmüyor. Kadın-erkek eşitliği meselesinde, en yetkili ağız, eşitliği reddediyor ve bunu “fıtrat” farklılığı olarak açıklıyor.
13 yıllık iktidarında sosyal sınıf ve tabakalar arasındaki makas açılıyor. Bölüşüm ilişkilerindeki adaletsizliği düzeltmede adım atmıyor.
Kalkınmacı anlayış, niceliklerle konuşuyor. Eskiden Demirel derdi: Büyük Türkiye!
“Büyük Türkiye” deyince de nüfusun, ülke topraklarının, ekonominin büyüklüğü telaffuz edilirdi. Demirel 1999 yılında telaffuz etmişti, biz de bu anlayışı şöyle eleştirmiştik:
“Türkiye, Cumhurbaşkanı Sayın Demirel’in açıklamasına göre, dünyanın 16. büyük ekonomisine sahip bir ülkedir. Bu neyi ifade eder? Bu bazı açılardan bir büyüklüğü ifade eder. Yurttaşlar açısından ise, -onların kişisel, siyasal, ekonomik, sosyal ve kültürel hakları açısından- hiçbir şey ifade etmez. Sosyal adalet ilkesi açısından ele alalım. Muş’ta kişi başına düşen ulusal gelir 400 ABD doları, Kocaeli’de 11 bin dolardır. Her bir kentte de çeşitli sınıf ve katmanlardan insanlar arasında gelir dağılımı açısından büyük uçurum vardır. Yani, Türkiye genelinde bölgeler ve bireyler arasında sosyal adaletsizlik egemendir. Bölüşümdeki bu adaletsizlik (Bu bir durumdur) karşısında büyük ekonomiye sahip olmanın bir anlamı bulunmamaktadır. Kişisel ve siyasal haklar açısından bakıldığında da, ekonomik anlamda büyüklük, halkın özgürlük alanının genişliğini ifade etmiyor. Türkiye şimdi, Kafkaslar, Balkanlar ve Ortadoğu’da, ya güçlü ve büyük ekonomiye sahip bir ülke olacak, yönetenlerin pratikte sergilediği insan hakları problemlerini iç sorun olarak algılayacak ve otoriter baskıcı bir sistemle şimdiye değin yürüdüğü yolda yürüyecek; ya da Türk tipi demokrasi ve insan hakları anlayışını bırakıp evrensel standartları benimsemiş, insan hakları ve demokratik değerlerin hakim olduğu, büyüklüğün değil gelişmenin öneminin altının çizildiği ve adaletli ilişkilerin hakim olduğu, barış içinde gelişen demokratik bir ülke olacaktır. Bu bir yol ayrımıdır.” (Avrupa Birliği ve Türkiye, http://www.ihd.org.tr/avrupa-blve-tke/).
Aradan 16 yıl geçmiş. Türkiye’yi yönetenler hâlâ 16/17. büyük ekonomi olmaktan ve 2023 yılında da 10. büyük ekonomi hedefinden söz ediyorlar.
Kalkınmacı anlayış, dağları delmeyi “Ferhat olma” olarak sunuyor. Ne kadar çok tünel yapmışlar, övüne övüne bitiremiyorlar.
Dürüstlükten güvenden, bilime, insana ve doğaya saygıdan söz eden yok. İnsan haklarından, özgürlüklerden, çoğulcu yaklaşımdan, sosyal adaletten, demokrasiden, hukukun üstünlüğü ilkesinden, azınlık haklarına saygıdan söz eden yok…
Dünya İnsan Hakları Konferansı Viyana Belgesi hatırlatmasıyla (8. madde) bitirelim yazımızı:
- Demokrasi, kalkınma/gelişme ve insan haklarına ve temel özgürlüklerine saygı, birbirlerine bağlıdır ve birbirlerini karşılıklı olarak güçlendirirler.
- Sonrası... 22 Haziran 2023 04:20
- İnsan hakları standartları ve değişim 15 Haziran 2023 04:10
- İnsan haklarının korunması sorunu 08 Haziran 2023 04:21
- Yeni bir güne uyanabilmek: Yaşamak! 01 Haziran 2023 04:21
- AYM kararlarına uyum ve uygulama sorunu 25 Mayıs 2023 04:22
- PKK ve ETA'nın savaşı ve aileler 18 Mayıs 2023 04:19
- Yeşil Sol Parti Çankaya'dan: Sekiz paragrafta atılacak devrimci adımlar 11 Mayıs 2023 04:41
- AİHM kararlarına uyum göstermek 04 Mayıs 2023 04:19
- Hukukun üstünlüğü ve demokrasiye saygı ihtiyacı 27 Nisan 2023 04:21
- Devletin savaş harcamaları üzerine 20 Nisan 2023 04:18
- Cumartesi Annelerinin toplanma özgürlüğü, polis ve Anayasa Mahkemesi 13 Nisan 2023 04:01
- Yeni dönem mi? 06 Nisan 2023 04:21