Kilit parti HDP ve ihtimaller

Her seçimin kendi içinde öne çıkan özellikleri vardır. 7 Haziran seçimleri açısından da, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sandıktan kendisinin başkan olmasını sağlayacak anayasa değişikliğini yapmaya imkan verecek bir sonuç çıkarma hedefi bu seçimlerin en kritik yanlarından birisi. 

“Sandık namustur” diyen Erdoğan’ın, son rektör seçimlerinde seçilerek sandıkta birinci olan rektörleri değil de, kendisine yakın adayları ataması bile Erdoğan’ın başkanlık imkanını yakaladığında ülkeyi nasıl bir rejimin beklediğinin somut bir göstergesidir. 

İç Güvenlik Paketi’nden, son sosyal medya yasağına, Erdoğan’a hakaret gerekçesiyle sonu gelmeyen soruşturma ve tutuklama furyasından yabancı gazetecilerin sınır dışı edilmesine kadar bir dizi yeni gelişmeyi de bu tabloya ekleyin.

Bu tabloyu alacağı sonuç ile değiştirebilecek kilit parti ise HDP’dir. 

CHP ile MHP’nin oylarının birkaç puan artmasının, HDP’nin oyunun aynı oranda artmasına kıyasla Meclisteki dengeye etkisinin daha az olacağı açıktır.

HDP’nin barajı geçmesi durumunda, AKP 2011 seçimlerindeki durumunu korusa dahi Meclisteki tablo ciddi biçimde değişecektir. 

Yapılan kamuoyu araştırmaları HDP’yi barajın çevresinde gösteriyor. Çoğu araştırma HDP’nin yüzde 10 barajını aşacağına işaret etse de, aksi yönde bir ihtimal de hiç yok değil. Bu tablonun nasıl okunması gerektiği konusunda Ahmet İnsel, dün Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “HDP’ye oy vermenin özgül ağırlığı” başlıklı yazısında şu yerinde saptamaları yapıyor: 

“HDP’nin barajı geçmesinin kesin olduğunun ilanı, hem bu partiye oy vermenin konjonktürel öneminin bilincinde, hem de eli HDP’ye oy vermeye gitmekte zorlanan bir seçmen kesimini ‘baraj için benim oyuma ihtiyacı yok’ fikrine yönlendirir. AKP’ye oy veren Kürtleri ve taktik nedenlerle HDP’ye oy vermeye hazırlanan CHP seçmenlerini eskisi gibi oy kullanmaya sevk edebilir. Tuzak tam burada kurulu.
HDP’nin seçim barajını aşması, seçmenin sandığa küsmeyeceği varsayımı içinde, Selahattin Demirtaş’ın cumhurbaşkanlığı seçimlerindeki oyuna bir milyondan daha fazla oy ilave olmasıyla mümkün olacak. Azımsanmayacak bir sayı bu. Bu da bugüne kadar HDP’ye oy vermeyi neredeyse hiç düşünmemiş bir seçmen kitlesini harekete geçirecek büyük bir toplumsal mobilizasyonun sürekli canlı tutulmasını şart koşuyor. Bu mobilizasyonun ana taşıyıcısı, AKP’nin önerdiği başkanlık rejimine karşı demokratik dönüşüm perspektifini ve ilkelerini açık ve yalın biçimde dile getirmek olacaktır.”
Dolayısıyla, kamuoyu araştırmalarının ortaya koyduğu iyimser tablonun yol açacağı rehavete kapılmadan, barajın altında kalmanın ciddi ve aşılması gereken bir risk olduğunu da unutmadan çalışmak ve sandıklara da sahip çıkmak gerekiyor.

HDP’nin bu noktada kendisini, başkanlığın yol vereceği dikta rejimini önlemenin güvencesi olarak sunarken, Kürt illerinden, Karadeniz’e, Ege’ye kadar her bölgenin halkına güven ve umut verecek bir dil kullanması, buna uygun bir seçim bildirgesi ortaya koyması gerekiyor.
İktidara yakın medyanın hemen üzerine atlayıp kullanacağı tehditkar üsluplardan uzak durularak, Selahattin Demirtaş’ın Cumhurbaşkanlığı çalışmasında sergilediği ve halen de devam ettirdiği birleştirici üslubun hakim kılınması bu açıdan büyük bir önem taşıyor.

Yazının sonuna yaklaşırken, HDP’nin barajı aşması halinde hangi ilde kaç milletvekili çıkarabileceğine dair bir not paylaşalım.

Demirtaş’ın Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aldığı oy üzerinden, HDP’nin kendi yaptığı analize göre, barajı aşacağı oranda bir ilave yaparak, en temkinli hesapla 63 milletvekili çıkarması halinde bunların illere dağılımı şu şekilde gözüküyor:

İstanbul 1. bölge 2, 2. bölge 2, 3. bölge 3 milletvekili; Ankara 1. bölge 1, İzmir 1. bölge 1, 2. bölge 1, Bursa 1, Adana 1, Antalya 1, İçel 1, Diyarbakır 8, Batman 3, Bingöl 1, Bitlis 2, Erzurum 1, Muş 2, Hakkari 3, Mardin 4, Siirt 2, Şırnak 4, Van 5, Dersim 2, Elazığ 1, G.Antep 1, Adıyaman 1, Ş.Urfa 3, Ağrı 3, Ardahan 1, Iğdır 1, Kars 1 milletvekili.