Protesto eylemleri, yasa dışı grev değildir
Fotoğraf: Envato
SORU: Çalıştığım işyerinde sendikaya üye olduk. Yaklaşık 28 kişiyiz ve sayımız giderek artıyor. Ama bunu öğrenen işveren bizlere baskı yapmaya ve işimizi daha da ağırlaştırmaya mobbing uygulamaya başladı. Bizler de bunun üzerine toplu olarak işyerinde eylem yaptık. İşveren de avukatı ile birlikte bu yaptığımızın yasa dışı olduğunu ve bu sebeple tazminatsız bizi işten atabilme hakkına kavuştuğunu söyledi. Böyle bir hakkı var mıdır? Bizler sadece sendikaya üye olduğumuz ve bunun mücadelesini verdiğimiz için işten atılabilir miyiz gerçekten?
CEVAP: Konu ile ilgili olarak Yargıtayın işçiler lehine verdiği ve son zamanlarda arttırdığı kararlar mevcuttur. Ancak, genel olarak kanunlara baktığınız zaman, örneğin Anayasanın 54. maddesi gereğince “Toplu iş sözleşmesi yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde” işçiler grev hakkına sahiptir. 2010 yılında yapılan referandum ile birlikte aynı maddede bulunan “Siyasi amaçlı grev ve lokavt, dayanışma grev ve lokavtı, genel grev ve lokavt, işyeri işgali, işi yavaşlatma, verimi düşürme ve diğer direnişler yapılamaz” hükmü kaldırılmıştır. Bu düzenlemenin gerekçesinde ise, söz konusu yasakların uluslararası düzenlemelere aykırı olduğunun belirtilmesi, bu yasakların Türk hukuk sisteminde uygulanmaması gerektiğinin belirtilmesi önemlidir.
Bu bağlamda, Anayasa’nın 90. maddesi gereği imzalanarak yürürlüğe giren ILO, şartnamesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve mahkemesinin kararları gibi uluslararası sözleşmeler kanun hükmünde olarak nitelendirilmektedir. Dolayısıyla, bir kanun gibi mahkemelerde ileri sürülebilecektir ve mahkemeler de bunları göz önünde bulundurmakla yükümlüdür. Bu sözü geçen belgelerde toplu eylem hakkı bir insan hakkı olarak kabul edilmekte ve grev yanında protesto eylemleri, işi yavaşlatma gibi eylemlerde sayılmaktadır.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türkiye aleyhinde verdiği bir kararında toplu iş sözleşmesi ile bağlantılı olmayan ve bir günlük genel grevin hükümet tarafından yasaklanmasını ve katılanlara disiplin cezası uygulanmasını Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin bir ihlali olarak değerlendirmiştir.
Dolayısıyla, işçilerin ekonomik ve sosyal durumlarını etkileyen veya işyerindeki uygulamalara yönelik olarak kısa süreli, demokratik bir hakkın kullanımı niteliğindeki protesto eylemleri toplu eylem hakkına dahildir.
Yargıtay da kararlarında bu hususu dile getirmekte ve “Uluslararası normlar uyarınca demokratik bir hakkın kullanımı şeklinde protesto eylemleri barışçıl nitelik taşıdığı ve ölçülülük ilkesine uygun olmak şartıyla yasa dışı eylem olarak değerlendirilmemelidir” şeklinde kararlar vermektedir. (Yargıtay 7. HD, 04.06.2014 Tarih, 2014/7643 E, 2014/ 12368 K; 2014/ 7358 E, 2014/ 13055 E.)
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Maaş haczinde ücretin dörtte biri oranında haciz işlemi uygulanır 22 Nisan 2024 05:35
- İşçinin rızası olmadan iş koşullarında işçi aleyhine değişiklik yapılamaz 15 Nisan 2024 06:48
- İzin kullanacak işçi elinde imzalı belge bulundurmalı 08 Nisan 2024 05:10
- İşletme değişikliği için işçinin yazılı onayı gerekir 25 Mart 2024 05:25
- Ücretsiz izin dilekçesinin işçinin özlük dosyasında saklanması gerekir 18 Mart 2024 05:30
- Fazla çalışmaya katılmak istemeyen işçi, 30 gün öncesinden işverene yazılı olarak bildirim yaparak fazla çalışmaya katılmayabilir 11 Mart 2024 05:30
- Çocuğu olan işçi kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir 26 Şubat 2024 05:36
- Aşırı çalıştırma işçi açısından haklı nedenle fesih sebebi olur 19 Şubat 2024 05:20
- Ücretsiz izin karşılıklı anlaşma ile yapılabilir 05 Şubat 2024 05:25
- Hastalığın iş yerinden kaynaklandığı tespit edilmeli 22 Ocak 2024 05:00
- Yarım kalan işsizlik ödeneğinin devamı sağlanabilir 15 Ocak 2024 05:05
- Zorunluluk olmadıkça işçilerin postaları değiştirilemez 08 Ocak 2024 04:50
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
