İşgalcinin hiç mi kabahati yok?
Fotoğraf: Envato
Adam önde, iki çocuk arkada, mutsuz bir araba yolculuğundalar belli ki. Yüzler asık, kimsenin birbiriyle konuşası yok. Dağ yolları arasında bir yerde baba arabayı durduruyor, bagajdan bir kazak çıkarıp kızına veriyor. Yine kimse bir şey demese de, mesajı alan genç kadın askılı bluzunun üstüne uzun kollu kazağı giyiyor. Dürzî köyüne girmeye hazırlar. Bir Yahudi kadınla evlendiği için dışlanan adam ile, onların babalarının memleketini hiç görmemiş, ailesini hiç tanımamış çocukları, boşanmanın ertesinde memlekete gelmişler.
Arabani, Dürzî toplumunu konu alan ilk İsrail filmi olarak anılıyor. Kudüs Film Festivali’nden en iyi senaryo ödüllü. Filmin adı, yönetmen Adi Adwan’ın uydurduğu bir kelime. Arap ve İbranî kelimelerini birleştirip, Dürzîlerin bu iki dilin karışımı bir dil konuştuklarına vurgu yapmayı denemiş. Ortadoğu’nun çeşitli bölgelerine dağılmış bir halk olan Dürzîler, hemen her yerde Arapça konuşsalar da, İsrail sınırları içinde yaşayan kısmı için İbranice de hayatlarının bir parçası olmuş.
Filmin geri kalanında, Yusuf ile oğlu ve kızının oralı oldukları halde Dürzî köyü tarafından kabul görmemelerini izliyoruz. Yusuf’un eski sevgilisine selam vermesi, kızı Smadar’ın köyden bir çocukla “gezmesi”, oğlu Eli’nin içine kapanıp Araplar hakkında ileri geri konuşmaya başlaması, annesi Afife’nin oğlunu ve torunlarını yarı pişman kabullenişi ve bu yüzden ibadethaneye alınmaması, köyün delikanlılarının laf atmaları gibi unsurlarla. Yusuf ile asker arkadaşı Sami, İsrail ordusundaki görevleriyle kendini ispatlama çabasında. Sona doğru, ölüm tehditleriyle gerilim iyice tırmanıyor. Biraz, dünyanın neresinde geçse, çok da farklı olmayacakmış gibi bir basitlikle, kapalı bir toplum ile onlara yeterince benzemediği için uyum sağlayamayan yeni gelenler arasındaki gerilim anlatılıyor. Dürzîler kendini korumaya çalışan her halk gibiler, giyim kuşamla ilgili katı kuralları, geleneklere düşkünlükleri, dillerinde askerlik muhabbetleri, dini liderlerin geçer sözü var. Ama bütün bunları üst üste koyunca, film aşağı yukarı şunu demeye getiriyor; İsrail’de, bir arada yaşamakla ilgili sıkıntı çıkaranlar, Dürzîler, yani Araplar.
Bütün Dürzî köyünün, Yusuf’un asker arkadaşı, eski sevgilisi, serseri gençler ve din adamlarından oluşması, kendisi de Dürzî olduğu halde yönetmene yeterli gelmiş anlaşılan. Kendine, kendi halkına bu kadar oryantalist bir bakış, ancak İsrail işgali ve asimilasyonu ile açıklanabilir. Şimdi yaşadıkları bölgenin bir kısmı İsrail sınırları içinde kalan bir Arap halkı olan Dürzîler, haklarındaki ilk filmde böyle anılmayı hak etmiyor; kendi kanlarından olanları bile dışlayan, tutucu, inatçı, yeniliklere kapalı insanlar, hatta göz göre göre Yusuf ve ailesinin öldürülmesine ortak oluyor ya da sessiz kalıyorlar. Üstelik bu kendini koruma refleksinde, ya da sık sık repliklere yansıyan askerlik merakında, yıllardır işgal altında yaşıyor olmalarının payından söz etmeden. Beyaz sarıkları, pos bıyıklarıyla Dürzîler pek tutucu, anlaşıldı. İşgalcinin, gaspçının, katilin hiç kabahati yokmuş gibi.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Androidler üç boyutta ne düşler? 06 Ekim 2017 01:00
- Yedi kişilik oyun 01 Eylül 2017 01:00
- Erkeklere gününü gösteren pehlivan 18 Ağustos 2017 01:02
- Etkili ama bilinmeyen bilim kurgu 28 Temmuz 2017 00:15
- Zombilere karşı iki tutum 21 Temmuz 2017 01:00
- Maymun nasıl maymun oldu? 14 Temmuz 2017 00:15
- Sürüden ayrılanı kamera kapar 07 Temmuz 2017 01:33
- Ey ruh, sen kimsin? 30 Haziran 2017 00:52
- Karanlık Çağ’da vampirlere karşı 08 Haziran 2017 23:52
- Genç Karl Marx: Bir başlangıç 19 Mayıs 2017 01:00
- Kaygı'yla gerçeği hatırlamak 12 Mayıs 2017 00:30
- Beyazlar Afrika'da neler çekmiş 05 Mayıs 2017 00:59
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
