Ailenin yükü
Fotoğraf: Envato
Birçok kişinin otizmle ilgili bir şeyler öğrendiği ilk film Yağmur Adam olmuştur. 1988 yapımı filmde, otistik ağabeyine bir miras kalır, bencil kardeş Tom Cruise da sırf bundan dolayı ağabeyiyle vakit geçirmeye başlar. Yolculuk ilerledikçe kardeş de dönüşür, seyirci de. Dustin Hoffman’a sempatisi de giderek katlanır. Film duygulandırır, akılda kalır, bilgi verir, hâlâ otizm akla geldiğinde referans kaynağı olmaya devam eder.
Özür Dilerim, bunun tersine dair bir hikaye. Bakım evi yok aile var, ilgisiz değil, ilgililer. Zihinsel engelli oğullarından/ ağabeylerinden ilgiyi esirgememiş, hep birlikte aynı evde yaşamayı ve ihtiyaçlarını karşılamayı yıllarca sürdürmüşler. Bakıma muhtaç insanları bir bakım evine kapatmak filmlerde ve ibret dizilerinde büyük kötülük olarak gösterilir ya, burada durum onun tersi işte. Kırkını geçmiş Selim ailesiyle birlikte yaşıyor. Tuvalete de onlar götürüyor, yemeği de onlar veriyor. Bütün aile düzenini Selim’i merkeze alarak oluşturmuşlar, doğal olarak. Filmin odağının ailenin davranışı olduğunu anlamak pek vakit almıyor. Selim’in kardeşi Zafer evlenme arifesinde. İpleri geren biraz da bu oluyor. Çünkü ne Zafer bu büyük hazırlıkların gerginliğinde her zamanki hoşgörüyü ağabeyine göstermeyi becerebilecek, ne de Selim alıştığı ilginin azalmasını karşılıksız bırakacak.
İlk filmi Eylül’le dikkatleri çekmesinin ardından İstanbul Film Festivali’nde yarışan ikinci filminde bolca uzatılmış sahnelere yer vermiş Yönetmen Cemil Ağacıkoğlu. Kamerasını bir engelli ailesine çevirmesi anlamlı görünse de, bu kadar zamana yayacak bir meselesi yok aslında. Seyirciyi düşünmeye çağırmaya açık bir konu sadece. Birbirinden farklı yaklaşımları, yani Selim’e bağıran Zafer’i de, ona merhametle yemek veren annesini de gördükçe karakterlere hak vermek ya da üzülmekten çok onları anlamaya yaklaşmak mümkün. Tahammülün bir sınırı olabiliyor, der gibi film, ama sonra da kendini tashih edercesine, olmasın diye tamamlayarak.
Baştan itibaren akla gelen, yanlış değil; film başlı başına, bir kamu spotu gibi tasarlanmış. Adından, anlattığı öykünün ibret dozuna kadar, seyirciye bir şeyler öğretmeye çalışıyor. Ama bu yukarıda örnek verilen Yağmur Adam’a benzediğini göstermiyor çünkü onun gibi seyirciyi dahil ettiği, duygularına yöneldiği, onu da kapıp bir yolculuğa çıkardığı söylenemez. Uzaktan bir ders vermeye çalışıyor, daha çok. Bu bakımdan Mahsun Kırmızıgül’ün Beyaz Melek’ini ya da ibret dizilerini bir miktar andırıyor; yaşlıları en muhtaç ve aciz halleriyle göstererek verilen “değerlerimiz” dersine paralel olarak. Onun gibi bir duygu sömürüsüne prim vermiyor, ama vicdanlara seslenen yüzeysel bir bakıştan da kurtulamıyor. Kırk yıl boyunca zihinsel engelli evladına bakan bir ailenin her ferdi elbette bir kahraman olarak görülmeli ama bakıma muhtaç kişilerin bakımlarından sadece ailelerinin sorumlu olması gerektiği varsayılarak anlatılan her hikaye, vicdansızlığın ta kendisidir. Engelliler ailelerine yük olmasa bile, milyonlarca engelliyi ihtiyaç duydukları bakımdan ve sosyalleşmeden mahrum bırakan anlayış büyük yük değil mi? Aslında Özür Dilerim, her bakım evi kötü, her aile iyidir varsayımının çürütülmesi olarak anlaşılabilir, çünkü görünen, tüm sabırları, ilgileri ve adanmışlıklarına rağmen ailelerin de insanlardan oluştuğu ve gün gelip bu yükü kaldıramayışları. Bunun üstüne daha çok gidip Beyaz Melek’likten kurtulsa, çok daha derinlikli bir filmle karşı karşıya olabilirdik.
YAZARIN DİĞER YAZILARI
- Androidler üç boyutta ne düşler? 06 Ekim 2017 01:00
- Yedi kişilik oyun 01 Eylül 2017 01:00
- Erkeklere gününü gösteren pehlivan 18 Ağustos 2017 01:02
- Etkili ama bilinmeyen bilim kurgu 28 Temmuz 2017 00:15
- Zombilere karşı iki tutum 21 Temmuz 2017 01:00
- Maymun nasıl maymun oldu? 14 Temmuz 2017 00:15
- Sürüden ayrılanı kamera kapar 07 Temmuz 2017 01:33
- Ey ruh, sen kimsin? 30 Haziran 2017 00:52
- Karanlık Çağ’da vampirlere karşı 08 Haziran 2017 23:52
- Genç Karl Marx: Bir başlangıç 19 Mayıs 2017 01:00
- Kaygı'yla gerçeği hatırlamak 12 Mayıs 2017 00:30
- Beyazlar Afrika'da neler çekmiş 05 Mayıs 2017 00:59
YAZARLAR
A. Cihan Soylu
‘Boş tencere’ iktidarın neresinde?
Şebnem Korur Fincancı
Tehlike nedir?
Sultan Özer
Yeni anayasa tartışmaları, AKP’ye can suyu olur mu?
Hediye Levent
Erdoğan'ın Irak ziyaretinin 3 sebebi ve değişim rüzgarı!
Arif Nacaroğlu
Özgürlükçü Anayasa
Erkan Aydoğanoğlu
1 Mayıs ve sonrası
Mehmet Özyazanlar
Galatasaray kaparak, Fenerbahçe kaptırmayarak…
EVRENSEL EGE
Ege'den daha fazla haber, röportaj, mektup, analiz ve köşe yazısı...
