Sağlıklı kalmak azimle başlar

“Hastalığını azmiyle yendi” haberi okuruna iyi gelir. Azim ise inanmakla başlar. İnanmak ama nasıl? İnsanın bedeni ve ruhunda aynı anda yol aldığı en uzun yolculuktur umarsız hastalıklar. Geçen yüzyıllarda frengi, cüzzam, veba; daha yakın tarihlerde verem ve nihayetinde “çağın hastalıkları” olarak anıla gelen kanser ile kalp damar hastalıkları bu uzun yolculukların en zorlularıdır.
Kimi zaman umarsız diye bilinen hastalıklar insanda gündelik hayatın görünmez bir köşesinde inziva boşluğu yaratabiliyor. Bu iç yolculuğu hastalığı yeneceği duygusu ile buluştuğunda ise bizlere o güzel haberleri okumak düşüyor.
Bazen de “bir ünlünün” ağzından çıkmış “kanseri yeneceğime inandım ve başarılı oldum” cümlesi “reklam koktuğu” hissi ile bizi içine çekmez. Oysa canlı organizmalar o henüz bilinmez sırları ile bizleri şaşırtmaya devam ediyorlar. Kah bir karıncanın, kah helikopter böceğinin yaşam kodları bilim insanlarının yol göstericiliğinde bize umut olmaya devam ediyor; ama illa ki her defasında şaşırıyoruz.
Bir tıp kongresinde konuşmacının “insan bedeninde endotel yüzeyi milyonlarca metrekareyi buluyor” cümlesi hekim olmama karşın beni de şaşırtabilmişti. Hâlâ bilimsel çalışmalar yeni bilgiler sunuyorsa yaşama dair o halde nasıl olduğunu tam açıklayamazsak da “hastalıktan kurtulacağımıza inamcımızı” da aynı ölçüde yitirmemeliyiz.  
Şifa yolunda inanmak, doğası gereği dilbilimsel bağlamda kolayca inanç sistemleri ile buluşabiliyor. Bazen bir muska, bazen okunmuş bir tas su “mucize” niyetine yakınlarınca hastaya sunulabiliyor. Oysa ne muskada ne yazıldığı ne de tastaki suya ne üflendiğinden bağımsız bir etkisi vardır yaşanmışlığın o ana inanmış hasta üzerinde.
“Muskacı hoca sahte çıktı; ne Arapça ne de Kuran bilmediği anlaşıldı” haberi sanırım hepimizin aşinasıdır. Oysa dönüp şarlatanlığı bir an için beride bakıp incelediğimizde o “sahte muska ve üfürüklerden” iyeleşeceğine azmi perçinlenmiş çokça hasta bulmak mümkün olabilir. Yani hastanın yararlandığı muskada ne yazıldığı, suya ne üflendiğinden ve hatta inanç sistemlerinden bağımsız bir süreçtir inanmak.
Ne yazık ki modern tıbbın sunduğu olanakları gündelik sağlık pratiğinde yeterince kullanamıyoruz ülkemizde. Ne bir psikolog uğrayabiliyor bir çok kanser hastasının başucuna ne bir psikiyatrist. Hal böyle olunca insanlar yerleşik inanç sistemlerinin şemsiyesinden inansalar da inanmasalar da umar beklemeye devam ediyor.

Düşüncenin düşürdüğü siğiller

Size desem ki “elinizdeki siğillerden bir gün içinde düşünce gücü ile kurtulabilirsiniz” tepkiniz ne olur?
Ya da bir gözlemimi anlatsam: “Çocukluğumda komşu teyze ‘al şu hocanın okuduğu mısır tanlerini tavuklara at; eğer tavuklar mısırları yerlerse birkaç günde siğillerin düşer, yoksa kalır’ demişti. Aldım; siğilli ellerimle tavuklara attım; nerede ise havada kapıştılar. Sonra da komşu teyzenin dediği oldu, siğiller kendiliğinden düştü”
Sanırım okunup üflenmiş mısır tanelerini yiyen tavukların düşünce gücü ile siğillerimi tedavi ettiklerine inanmadınız. İşte tam da bu nedenle sizin siğillerinize komşularınızın ve mahallenizdeki tavukların yararı olamaz; benden söylemesi.
Çocukluğuma döndüğümde deneyimli bir siğil hastası olarak arkadaşımı da ben tedavi etmiştim. Ezan okunurken elimde tuttuğum mısır tanelerini eğer tavuklar yerse siğillerin düşer diye vermiştim. İnanmayacaksınız ama onun da siğilleri kısa sürede düşmüştü.Ama bir süre sonra arkadaşım bana “sen doğru söylemiyorsun; kardeşime okunmamış mısır tanelerini muziplik olsun diye okunmuş diye yutturdum, tavuklar o mısır tanelerini de yedi ve kardeşimin siğilleri de benimkiler gibi düştü”
Sanırım takkenin düşüp kelin göründüğü yer tam da burası. Şimdi tavukların düşünce gücü ile beni siğillerimden kurtardıklarına inanmayan, onları “kuş beyinli” düşünceden ne anlar diye küçümseyen siğilli okurlara bir başka tedavi önerim olacak. Eczaneden metilen mavisi alıp bir miktar için; eğer idrarınız mavi çıkarsa kesin siğilleriniz birkaç güne düşecektir; yeter ki inanın; ama buradaki foyayı da meraklı bir köpek rahatça ortaya çıkartabilir. İlacınızı ola ki yanlışlıkla evdeki köpek içse bilin ki onun da idrarı mavi çıkacaktır.