Depresyonla nasıl baş edilir?

Yrd. Doç Dr. Elif ÇELEBİ

Hepimiz zaman zaman hüzün, keder ve umutsuzluk gibi duygular hissederiz. Bazen de bu duyguları yalnızca kendimizin yaşadığını düşünürüz. Dünya durmuş ve hiçbir şey değişmeyecek hissine kapılmaktan kendimizi alamayız. Depresyonda ise bu duygu durumu ve yorgunluk, uyku sorunları, hayattan zevk alamama gibi belirtilerin 2 hafta veya daha fazla sürmesi gözlenmektedir. Depresyonun tedavisinde psikoterapi ve ilaç kullanımı yanında bazı hayat tarzı değişikliklerinin de etkisi olduğunu araştırmalar göstermektedir. Bu yazıda terapi ve ilaç tedavisine ek olarak depresyonla baş etmede
uygulayabileceğiniz fikirlerden bahsedeceğiz. Depresyonla baş etmede atacağınız adımlar
küçük olsa da bu adımları atmış olmanın verdiği güven duygusu devamının da gelmesini
sağlayacaktır. Bu listeye ek olarak, önceden yaptığınız ve sizi iyi hissettiren şeyleri içinizden
gelmese bile yapmaya çalışmak da etkili olacaktır.

ARKADAŞLARINIZA ZAMAN AYIRIN

Depresyonla gelen yorgunluk ve bir şey yapmak istememe hali ilişkilerimizi de etkileyebilir. Sosyal ilişkilerin iyileştirici gücü birçok araştırmada gösterilmiştir. Uzun süredir ihmal ettiğiniz bir arkadaşınızı aramak, mesaj atmak, sevdiklerinizle zaman geçirmek, beraber bir kahve içmek küçük ama önemli bir adım olacaktır. Evden dışarı çıkmamak için bahaneler arıyorsanız, bıkkınlık, sürekli uyku isteği taşıyorsanız ve çevrenizde hiç kimsenin sizi düşünmediğini yada kimsenin kalmadığını düşünüyorsanız, arkadaş davetlerinin çoğuna hayır diyorsanız, ilişkileriniz yanlış anlamalar, olumsuz düşünceler nedeniyle zarar görüyorsa daha da fazla yalnızlığa kapılmamak için ilişkilerinize biraz daha özen göstermeniz ve her zamankinden biraz daha çaba göstermeniz gerekebilir.

BİRAZ SPOR YAPMAK HERKESE İYİ GELİR

Ruh sağlığımızla ilgili sorunlar kuşkusuz bedenimize de yansır. Hareketsizlik, sürekli sorgulama ve derin düşünceler bedeninizi yorabilir. Uyku sorunları, çok ya da az yemek, yorgunluk, fiziksel nedeni olmayan ağrılar gibi şikayetlerle depresyon bedeninizde yer eder. Araştırmalar göstermektedir ki, bu sorunların en etkin çözümü sporu hayat tarzı haline getirmektir. Gündelik hayatın koşturmacısı içinde asansör yerine merdivenleri kullanmak, otobüsten erken inip yolun geri kalanını yürümek, dans etmek, yürüyüş yapmak gibi fiziksel aktiviteler hayat tarzımızı daha aktif hale getirecektir. 

O KAFAYI DEĞİŞTİR!

Nasıl düşündüğümüz ne hissettiğimizi ve davranışlarımızı belirler. Yıllar içinde bazı düşünce kalıplarına o kadar alışırız ve sık kullanırız ki belli bir süre sonra artık farkında olmadan otomatik düşüncelerle hareket etmeye başlarız. Olumsuz düşünce kalıplarına örnek olarak mükemmeliyetçilik, ya hep ya hiç tarzında düşünme, her şeyin suçlusu olarak kendimizi görme, vb. verilebilir. Örneğin, iş hayatında karşılaştığımız bir sorunda bunun tek suçlusu olarak kendimizi görmek gibi bir düşünce alışkanlığını değiştirerek yaşadığımız yenilgi ve hayal kırıklığı duygusunu azaltabiliriz. Yanınızdan geçerken size selam vermediğini düşündüğünüz arkadaşınızın, sizinle ilgili bir problemi olacağını düşünmek yerine, sizi fark etmemiş olabileceğini düşünmek de sizi gereksiz streslerden koruyabilir. Herkesin düşünce alışkanlıkları farklıdır. Değersizlik, kötümserlik, çaresizlik gibi düşünceleri alışkanlık haline gelmeden yakalamak, farkına varmak ve durdurmak gerekir.

GEÇMİŞİN YÜKLERİNDEN KURTUL, HAFİFLE!
Geçmişe dair unutamadığımız ve kurtulamadığımız öfke ve kin duyguları da ruh sağlığımızı olumsuz etkiler. Unutamadığımız hiçbir olumsuzluk bizden daha kıymetli değil. Geçmişte yaşanan olaylara ve kişilere dair güçlü nefret, kin ve öfke duygularından ancak affederek tamamen kurtulabiliriz. Affetmenin en büyük yararı affeden kişiye olacaktır. Başkalarını affetmenin yanında kendimizi de affetmemiz gerekebilir. Başkalarına gösterdiğiniz empati ve şefkati kendinize yönlendirmenin de faydası olacaktır.