Musul’da halk IŞİD’ten bıktı

Mohammad MOSLAWI

IŞİD Musul’u aldığı zaman bir çok Sünni aile bu durumdan memnun gözüküyordu ancak durum şimdi eskisinden de kötü.

IŞİD’in yönettiği en büyük kent Musul’da, durum giderek kötüleşiyor. Kent sakinleri kentte elektrik su sıkıntısı yaşandığını, hiçbir kamu kuruluşunun çalışmadığını ve yerel ekonominin giderek çöktüğünü söylüyorlar.

Şu anda Musul, IŞİD egemenliği altında kasvetli bir fotoğraf gibi görülüyor. Musullular beş ay önce Irak’ın ikinci büyük şehri içine yerleşen militanlardan dolayı hoşnutsuzluğun büyüdüğünü söylüyorlar. IŞİD Musul’u ele geçirdiğinden bu yana pek çok kamu kuruluşu durdu ve bir çok hizmet yapılamaz duruma geldi. Hükümet tarafından finanse edilen inşaat projeleri beklemeye alındı. Şehirde binlerce işçi, işsiz hale geldi.

GERÇEK FARKLI

Son aylarda IŞİD, Irak’ın Anbar kentini ve Suriye’deki Kürt kasabası Kobanê’yi kuşattı. Örgüt yaz aylarından beri büyük askeri operasyonlar gerçekleştirdi. Örgüt, aynı zamanda kendisini ilan ettiği Halifeliğin yöneticisi olarak göstermek için büyük çaba sarf ediyor.

IŞİD’in ışıltılı dergisinin son bülteninde “Devlet’in Müslümanların dünyevi ve dini ihtiyaçlarını karşılayamadığı sürece  tesis edilemez” olduğunu söylüyor. IŞİD aynı zamanda kontrol altında tutuğu bölgelerdeki sivillerin kendi denetiminde olduğunu belirtiyor.
Musul’un sakinleri gerçeğin IŞİD propagandan çok uzak olduğunu söylüyorlar.

TEMEL GIDALARIN FİYATLARI ARTTI

Musullular kışın gelmeye başlamasıyla birlikte yerel halk arasında hastalığın arttığını belirttiler. Bir çoğu tüm paralarını harcamış durumda ve bunlarının çoğunun herhangi bir geliri yok. Temel gıdaların fiyatları arttı. Ve sokakları çöpler götürüyor.

34 yaşındaki İnşaat İşçisi Ziad bütün gününü evinde gelecek için endişelenerek geçiriyor. “İş çok az, iş bulabilsek bile bize çok az ücret ödüyorlar.”

DÖRT GÜNDE SADECE İKİ SAAT ELEKTRİK

Devlet memuru Khaleda ise elektrik kesintilerinden şikayetçi. “Dört günde sadece 2 saat elektrik veriliyor bazen bir hafta boyunca çok az elektrik veriyorlar.” Khaleda sözlerine şöyle devam ediyor “Bireysel jeneratörler var ama onlar sadece ek elektrik sağlayabiliyor. İş olmadığı için insanlar kendi faturalarını ödeyemiyorlar. Eski merkezi hükümet halkın belli ihtiyaçlarını karşılıyordu. Örneğin şeker, pirinç gaz yağı gibi. Fakat IŞİD Musul’u ele geçirdiğinden beri bu hizmet yapılamıyor.”

Enflasyon oranları ise tavana vurmuş durumda. Kürt güçleri  IŞİD için kilit öneme sahip Rabia kapısını ele geçirdiğinden beri gaz yağı fiyatları artmış durumda. “IŞİD Rabia’daki kontrolünü kaybetti ve kış geliyor. Eminim ki gaz yağının fiyatı daha da yükselecek.” diyor 48 yaşında ki satıcı Subhi.
Elbette çocuklar da bu durumdan oldukça çok etkileniyorlar. IŞİD hakimiyeti altında yaşayan pek çok genç final sınavlarına giremedi. Bir çok aile tehlikeli bir yolculuğu göze alarak çocuklarını Kuzey Irak’a sınavlarını kaçırmamaları için götürdü. Eğitim Bakanlığının son verilerine göre hemen hemen Musul’da hiçbir genç sınavlarına giremedi.

‘ÖZGÜR OLMAK İSTİYORLAR’

Yaz aylarının başında IŞİD Musul’u ele geçirdiği zaman bir çok Sünni aile bu durumdan memnun gözüktü. Çünkü halk uzun süredir Maliki yönetiminin Şii politikalarına karşı çıkıyorlardı ve  bir çok Sünni köyde baskın hale gelen Şii güçlerinin geri çekilmesinden memnun oldular. Fakat şimdi yerel halk IŞİD yönetiminin daha iyi olmadığının farkında.

Musul’dan iki ay önce ayrılan ve Süleymaniye’ye yerleşen Dara “Akrabalarım hâlâ orada. İnsanlar giderek fakirleşiyorlar. Ve herkes IŞİD’ten kurtulup özgür olmak istiyor. Hatta bazıları IŞİD yerine nefret ettiği Irak Askeriyle bile yaşamanın daha iyi olacağını düşünüyorlar.”

Son aylarda kentte baskı ortamı giderek artmış durumda. IŞİD Hıristiyanları ve diğer grupları şehirden ayrılmaları için zorluyor.

IŞİD’İN İNFAZLARI

IŞİD doktorlar, milletvekilleri ve sıradan vatandaşlar da dahil olmak üzere bir tehdit olarak  gördüğü bireyleri halk önünde infaz etti.  Bu ayın başlarında, Kürt Gazeteci, Muhanned El-Ugaili idam edildi. Eylül ayında, militanlar camilerin IŞİD tarafından “barbarca” bombalandığını Facebook sayfasında yazan Kadın Avukat, Sameera Salih Ali el-Nuaimy’yi öldürdü. IŞİD Musul’u ele geçirdiği zaman, o şehirdeki camilerden bir çoğunluğuna kendi imamlarını  atadı. IŞİD Lideri Ebu Bekir Bağdadi’nin haziran ayında halifelik ilanından sonra IŞİD Musul’da kalan imamları yeni halifeye bağlılık yemini etmeleri için zorladı. Kentin güneyindeki bir camide bir imam bunu reddetti. O herhangi bir mezhebin İslam’da diğerleri üzerinde hakim olmaması gerektiğini savundu.

BOMBARDIMAN HAYATIN BİR PARÇASI

Yazın Irak jetlerinin belli hedefleri bombalamasının ardından IŞİD militanları yerleşim alanlarına sığındılar. Irak bombalamasını durdurdu fakat Irak’ın müttefiki ABD’nin bombalamaları sürüyor. Musul sakinleri bombalamaların artık hayatın bir parçası haline geldiğini söylüyor.

*The Guardian’dan
çeviren Özlem Temena