Suriye’deki IŞİD hedeflerine hava saldırısı

ABD ilk defa Suriye’ye hava saldırısı düzenledi. IŞİD’in Rakka ve Irak sınırına yakın karargahlarının vurulduğu açıklandı. Saldırının, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun hemen öncesinde yapılması dikkat çekti. Rusya ise ABD’ye ‘uluslararası hukuku delersen sonuçlarına katlanırsın’ diyerek uyardı. Suriye devletinin saldırı konusunda bilgilendirildiği iddia ediliyor.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu New York’ta toplanmadan hemen once ABD savaş uçakları Suriye’de bulunan IŞİD militanlarını vurdu. Bir aydır devam eden Irak bombardımanının ardından IŞİD’e karşı yeni bir cephe açılmış oldu. Türkiye saatiyle önceki sabah 04.00 sıralarında gerçekleştirilen saldırılara Obama’nın IŞİD karşıtı koalisyonuna katılan Arap ülkeler de katıldı. Saldırıda ABD donanmasına ait gemiler Tomahawk füzeleri fırlattı. ABD Savunma Bakanlığı Yetkilileri, Rakka kentinde ve Irak sınırına yakın IŞİD militanlarının cephanelerinin, yönetim binalarının da vurulduğunu açıkladı. Suriye İnsan Hakları Gözlem Örgütü, Suriye’nin kuzeyinde bulunan IŞİD üslerine yönelik 20 ayrı saldırı düzenlendiğini, 30 IŞİD militanının öldüğünü duyurdu.  İngiltere merkezli örgüt, El Nusra üslerinin de vurulduğunu, 7 El Nusra militanı ile 8 sivilin hayatını kaybettiğini savundu.
Amerikan Kumanda Merkezi (CENTCOM), IŞİD dışında, el Kaide’den ayrılan Horasan isimli örgütünün de vurulduğunu duyurdu.

Öte yandan Bahreyn, Ürdün, Katar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliklerinin de saldırıya katıldığı açıklandı, ancak bu katılımın nasıl olduğuna dair ayrıntılı bilgi yok. Pentagon basın sekreteri Tuğamiral John Kirby operasyonun “devam edeceğini” söyledi.

SURİYE BİLMECESİ

New York Times’a göre hava bombardımanından Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın onayı yoktu, Irak’ın aksine Suriye, IŞİD’e karşı ABD’den herhangi bir yardım talebinde bulunmadı.
Suriye devlet medyası da hükümetin ABD saldırısı başlamadan önce haberdar edildiğini doğruladı. Bir diğer iddia ise Birleşmiş Milletler Genel Kurulu için New York’ta bulunan bir Suriyeli yetkilinin ABD’nin hava saldırısı konusunda bilgilendirildiği yönünde.

Reuters’ın haberinde Suriye Dışişleri Bakanlığı’nın, “Dışişleri Bakanı, Irak Dışişleri Bakanı aracılığıyla ABD’li mevkidaşından ABD ve müttefiklerinin Suriye’deki IŞİD hedeflerinin vuracağına dair bir mektup aldı. Bu, operasyonun başlangıcından saatler önce meydana geldi”
açıklaması yaptığı belirtildi. Ancak İngiliz The Guardian’a göre ABD, Suriye hükümeti ile doğrudan koordinasyon ihtimalini elemiş durumda.

EN TARTIŞMALI CEPHE

Suriye’de IŞİD kontrolü altında bulunan bölgelere yönelik hava saldırısı Obama’nın IŞİD’le savaş planının en tartışmalı noktasıydı. Bugüne kadar IŞİD’a yönelik hava saldırıları sadece Irak’a yönelik gerçekleştirilmişti. Suriye’ye yönelik müdahalenin ise uluslararası kamuoyunda tartışılmadan başlaması beklenmiyordu.

New York Times, Suriye’nin bombalanması ile ilgili haberinde, “Yeni koalisyonu makyajı çok önemli çünkü ABD, İslam Devleti’nin Sünni militanlarına karşı Sünni hükümetlerin harekete geçmesini istiyor. Operasyon ayrıca Basra Körfezinin kavgalı devletlerini de birleştiriyor“ yorumunu yaptı. 

IRAK’A KÜÇÜK SURİYE’YE BÜYÜK SALDIRDI

Hava bombardımanı Obama’nın 10 Eylül’de yaptığı ulusa sesleniş açıklamasından iki hafta bile geçmemişken gerçekleştirildi. Bu konuşmasında Obama, IŞİD’e karşı askeri müdahale ve koalisyon planını açıklamıştı.

Dikkati çeken nokta ise ABD’nin, Irak’taki IŞİD militanlarına yönelik, devriye araçları ve tanklarla sınırlı, küçük ölçekli saldırılarının aksine, Suriye saldırısının büyük ölçekte olması, uzun saatler süren bombardıman şeklinde gerçekleşmesi oldu. Saldırıda IŞİD’in bölgedeki fiili başken Rakka ve Irak sınırına yakın karargahlar hedef alındı. ABD savunma yetkililerine göre bombardımanın amacı IŞİD’in Suriye’deki güvenli sığınaklardan mahrum bırakmak.
Obama ise hedefini IŞİD’i “geriletmek ve yok etmek” olarak açıklamıştı.

DİĞER GRUPLAR IŞİD’E KARŞI GÜÇSÜZ

ABD savaş uçakları yaklaşık bir aydır Suriye üzerinde gözlem uçuşları yapıyordu, ancak Pentagon’un Suriye’deki IŞİD militanlarının hareketleri konusunda ne kadar bilgi sahibi olduğu hâlâ net değil. Hava sahasının ABD tarafından kontrol edildiği Irak’ın aksine, Suriye kendi hava savunma sistemine sahip.

Suriye’de çok sayıda muhalif grup bulunuyor. Bunların önemli bir kısmının IŞİD’de düşman olduğunu yazan New York Times, “Bu güçler göreceli olarak küçükler ve coğrafi olarak İslam Devlet’inin bulunduğu yerden uzaktalar, bu yüzden yakın zamanda İslam Devleti’nin bulunduğu bölgelerin kontrolünü ele geçirme şansları çok az” diye yazdı.

Hava saldırısına katıldığı açıklanan Birleşik Arap Emirlikleri üç hafta önce IŞİD karşıtı koalisyona katılmak istediğini duyurmuştu. Ürdün ordusu da açıklama yaparak ABD’nin hava saldırısına katıldıklarını duyurdu. Açıklamada bu katılımın ayrıntılarına dair bir bilgi ise verilmedi, “Hava kuvvetlerine ait jetlerimiz, Ürdün’de terörist faaliyette bulunan bazı terörist gruplara ait bir dizi hedefi vurmuştur“ sözleriyle yetinildi.

ABD Devlet Başkanı Barack Obama’nın bugün gerçekleştirilecek Birleşmiş Milletler Genel Oturumu’nda IŞİD’e karşı uluslararası koalisyon hakkında konuşma yapması bekleniyor.

IŞİD’DEN ABD’YE ‘VİETNAM’ UYARISI

Öte yandan ABD bombalarının Suriye’ye düştüğü saatlerde IŞİD, elindeki İngiliz rehine John Cantlie’in görüntülerini yayınladı. Videoda bir metin okuyan gazeteci Cantlie, ABD’nin Suriye’ye müdahalesinin yeni bir Vietnam yaratacağı uyarısında bulundu.

Cantlie, yaklaşık altı dakikalık videoda, Birleşik Krallık hükümetinin kendisini yalnız bıraktığını söyledi. İngiliz The Telegraph ve Sunday Times gazetelerine haber yapan serbest gazeteci 22 Kasım 2012’de kaçırıldığında Suriye’nin Türkiye sınırına 25 mil ötede bulunuyordu. IŞİD’in elinden fidye verilerek kurtarılan rehineler olmasına rağmen ABD ve İngiltere IŞİD’e ödeme yapmayı reddediyor.

İNGİLTERE’DE IŞİD SANSÜRÜ TARTIŞILIYOR

Öte yandan IŞİD’e karşı koalisyonun ve saldırıların tartışıldığı bir ülke de İngiltere. İngiliz The Guardian gazetesi “Britanya özel kuvvetleri Irak’ta ve büyük ihtimalle Suriye’de komutanlar, rehineler ve İslam Devleti (İŞID) üzerine istihbarat topluyorlar. Bunu kesin olarak bilmiyoruz çünkü Britanya Hükümeti SAS ve donanmadaki eşdeğeri SBS faaliyetleri üzerine yorum yapmayı reddediyor” diye yazdı.  “İngiliz özel kuvvetleri Irak’ta mı, nasıl bileceğiz?​” başlıklı haberde gazete bu durumu, “Bu tür sansür girişimleri özel kuvvetler çatışma durumlarında giderek yükselen şekilde önemli ve özel bir rol oynadıklarında, oynamayı sürdürdüklerinde ortaya çıkıyor” şeklinde yorumladı.

CAMERON’UN İRAN’LA İKNA GÖRÜŞMESİ

Bu arada David Cameron, 1979 devriminden sonra bir İran Cumhurbaşkanı ile ilk ikili görüşmeyi yapan İngiliz Başbakanı olmaya hazırlanıyor. BM Genel Kurulu için New York’ta bulunan Cameron ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin buluşmasının ana temasının IŞİD olması bekleniyor. Cemaron’ın, ABD liderliğindeki IŞİD karşıtı koalisyon konusunda İran’ı ikna etmeye çalışacağı öngörülüyor.

Ruhani ise ABD’ye gelmeden önce Tahran’da yaptığı açıklamada, “Belki hava saldırıları bazı koşul ve şartlarda gerekli olabilir. Ancak saldırılar o ülkenin hükümeti ve halkının izni ile yapılır” demişti.

‘DRAMATİK VE KAOTİK GÜNLER BİZİ BEKLİYOR’

Kamu Politikaları İçin Issam Fares Enstitüsü Direktörü aynı zamanda Beyrut Amerikan Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde akademisyen olan Rami Khouri, ABD’nin aynı anda iki Arap ülkesini bombalıyor olmasını “Bu saldırı çeşitli düzlemlerde oldukça dramatik” şeklinde yorumladı. El Cezire’ye konuşan Khouri, “Çeşitli Arap ülkeleri, özellikle Körfez ülkeleri bu saldırılara aktif olarak katılıyor. Bazıları uçak ve bazıları da destek sağlıyor. Dramatik ve kaotik günler bizi bekliyor“ dedi.
Reuters’a konuşan Suriye İnsan Hakları Gözlem Örgütü Başkanı Rami Abdulrahman, onlarca IŞİD militanının öldüğünü ya da yaralandığı söyledi.

‘FRANSIZ REHİNEYİ ÖLDÜRÜRÜZ’ TEHDİTİ

Cezayir’de bulunan Jund al-Khilifa (Halifenin Askerleri) grubu ise bir video yayınlayarak
Herve Pierre Gourdel isimli Fransız rehinelerini öldürmekle tehdit etti.

Fransa’ya Irak’taki hava saldırılarına son vermesi için 24 saat süre tanıdıklarını söyleyen Cezayirli militanlar, eylemlerinin IŞİD’in pazartesi günü yaptığı çağrıya yanıt olduğunu açıkladılar.

Fransa ise Suriye’ye yönelik bir saldırıya katılmayacağını açıklamıştı ancak hükümet Irak’taki saldırılarına sürdürmekte kararlı.

158 BİN SİVİL ÖLDÜ

SUriye’de İnsan Hakları için Network grubu 2011’den bugüne 158 bin Suriyeli sivilin hayatını kaybettiğini bildirdi. Açıklamada ölümlerin çoğunun Devlet Başkanı Beşar Esad’ın saldırıları sonucu olduğu ileri sürülürken, IŞİD saldırılarında ise 831 erkek, 137 çocuk ve 81 kadının öldürüldüğü bilgisi verildi. 5 bin 644 kişinin devlet, 13 kişinin ise IŞİD militanları tarafından işkence gördüğünün belirtildiği açıklamada muhalif grupların eylemlerine yer verilmemesi ise dikkat çekti.

İSRAİL, SURİYE UÇAĞI DÜŞÜRDÜ

İsrail, kontrolündeki hava sahasında uçtuğu iddiasıyla bir Suriye uçağını düşürdüğünü açıkladı. İsrail Radyosu, vurulan insansız uçağın İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri bölgesine düştüğünü duyurdu.İsrail Ordu Radyosu ise uçağın savaş uçağı olduğunu açıkladı.

RUSYA’DAN BM ONAYI UYARISI

Rusya Dışişleri Bakanlığı, Suriye yönetiminin izin alınmadan IŞİD hedeflerine yönelik tek taraflı güç kullananların uluslar arası hukuki sonuçlarına katlanacağı uyarısında bulundu.
Açıklamada, “Rusya bu tür girişimlerin uluslar arası hukuk çerçevesinde olması gerektiğini hatırlatır. Burada tek taraflı olarak saldırı kararı ile olmaz. Suriye hükümetinin onayı ya da BM Güvenlik Konseyi kararı gerekiyor.” ifadeleri yer aldı.

Bakanlık, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun’la 22 Eylül’de yaptığı görüşmede Rusya’nın bu konudaki prensip pozisyonunu ilettiğini hatırlattı.
Açıklamada, “Kendi jeopolitik hedeflerinizi, bölgede ülkelerin egemenlik haklarını ihlal ederek çözme girişimi, tansiyonun yükselmesine ve durumun daha da istikrarsız hale gelmesine neden olur” eleştirisi getirildi. (DIŞ HABERLER)