Sendikal bürokrasinin maskesini düşürdüler

Arzu ERKAN
Kocaeli

Yıldız Entegre işçileri sendikal bürokrasinin maskesinin düştüğü en korkunç haliyle yüzleşen işçilerin başında geliyor. Maskenin düşmasına neden olan ise kendi istedikleri bir şube yönetimi belirlemek istemeleri ve toplusözleşmenin kendi onaylarıyla imzalanmasını istemeleri. Çok basit bu iki talep nedeniyle işten atma, şube kapatma , baskın sözleşme gibi patronun ve Ağaç-İş Sendikası yöneticilerinin türlü oyun ve baskılarına maruz kalan işçiler 1 yıla yakın bir süredir hem kendi seçtikleri sendikacılara sahip çıkıyorlar hem de toplusözleşmenin istekleri doğrultusunda yenilenmesi için mücadele veriyor.  Türk-İş’in talebi doğrultusunda eylemlerine bir süre ara veren işçiler, bir gelişme olmadığı için şubenin yeniden açılması, işyeri temsilcilerinin yeniden görevlerine iade edilmesi ve ek prtokol imzalanması talepleriyle yeniden eylemlere başlama kararı aldı.

PATRONUN ADAMINDAN SENDİKACI MI OLUR?

Bu mücadelenin başlangıcı şube kongresine dayanıyor. Ağır çalışma şartları ve düşük ücretten bıkan işçilerin 2013 Temmuz’unda Ağaç-İş’e üye olmalarının ardından şube kongreleri süreci başlamış. Yıldız Entegre işçileri Yıldız Sunta’da seçimi kim kazanırsa onu destekleme kararı almışlar. Bir işçi o süreci şöyle anlattı: “O zamanlar Şener Furuncu ve ekibini tanımıyoruz. Şener Furuncu aday olarak çıkınca fabrikamızın baştemsilcisi -ki şu anda genel merkezle ortak hareket ediyor- de aday olduğunu dillendirmeye başladı. Üstelik fabrikadaki müdürler de bizlerle toplantılar yaparak baştemsilciyi desteklememizi istedi. Bunun üzerine biz ‘patronun istediği adamdan sendika başkanı mı olur’ diyerek Şener Furuncu’yu destekleme kararı aldık.”

BU KADARINA DA PES

İşçilerin tam desteğini alan Furuncu ve ekibi seçimi kazansa da Ağaç-İş genel merkezi ve patronlar ortak bir tutum alarak şube yönetimini tanımadığını açıklamış. İşçiler “Her iki fabrikanın patronu da, bizim sendikal tercihlerimize müdahale etme hakkını kendinde gördü. Bizim seçme ve seçilme hakkımızı hiçe saydılar” diyerek bu duruma tepki gösteriyor.  Bu durumun Ağaç-İş Genel Merkez yöneticilerinin patronlarla nasıl kol kola davrandığının göstergesi olduğunu söyleyen işçi, şöyle devam etti: “Hazmedemediğimiz bu. O nedenle de hep söyledik ‘biz patron sendikası değil işçi sendikası istiyoruz’ diye. Ama bunlar da oyun bitmiyor ki, önce bizim kendi seçtiğimiz işyeri temsilcilerimizi görevden aldılar, sonra şubeyi kapattılar. Artık bu kadarına da pes diyoruz.”

HAK HUKUK PARASI OLANA

İşçiler bu mücadele sürecinde Türk-İş ile de yüzleşti. Mücadelelerinin birinci ayında yaşananlara sessiz kalan Türk-İş yöneticilerini göreve çağırmak için Türk-İş Bölge Temsilciliğine gittiler. Bölge Temsilcisi Adnan Uyar 10 gün içinde gerekli adımları atacakları sözünü vermiş. Devamını başka bir işçi anlattı: “Ama ne oldu o da fos çıktı. Ne kadar umutluydunuz derseniz pek bir umudumuz yoktu ama muhatap alınmak istedik. Bu kadar eylem yaptık ne bu ilin Valisi, ne iktidar partisi bir gün olsun sorunumuza el atmadı. Türk-İş’i el atmaz, valisi el atmaz, belediye başkanı el atmaz hepsi mi sermaye yanlısı bu adamların. Biz zaten diyoruz ki artık adalet, hak, hukuk parası olana bu memlekette. Yoksa patronlar da, Ağaç-İş genel merkezi de bu kadar hukuksuzluk yapıyor, herkes suskun başka açıklaması yok.”

ÇALIŞMA KOŞULLARI AĞIR, ÜCRETLER DÜŞÜK

Yıldız Entegre’de işçileri sendikalaşmaya iten fabrikadaki çalışma koşullarının kötülüğü ve ücretlerin düyüklüğü. İşçiler başından beri bi koşulların değiştirmenin ilk koşulunun sendikalı olmaktan geçtiğinin bilinciyle davranıyor. Sendikadan istifa baskılarına direnmelerinin nedeni de bu.

Fabrikadaki koşullar hakkında bilgi veren bir işçi şunları söyledi: “Sürekli baskı altında çalıştığınız bir ortam. Baskı daha servisten inip, kart basmak için turnikelere gittiğinizde başlıyor. 1000 kişinin çalıştığı fabrikada 3 turnike var ve sizin en geç 07.54’te kart basmanız gerekiyor. 7.55’te gelsen içeri alınmaya bilirsin amirlerinin inisiyatifinde. Dört tarafı kapalı, havalandırmanın olmadığı, içerde en az 100 makinenin aynı anda çalıştığı bir çalışma ortamı düşünün. O tozların hepsini ciğerlerinize soluyorsunuz çünkü size verdikleri tek koruyucu ekipman piyasada 1 liraya alabileceğiniz toz maskeleri. Günlük değişmesi gerekirken bir hafta kullanıyorsunuz onu. O nedenle de fabrikada üst solunum yolu rahatsızlıkları çok yaygın. Faranjit olan, astım, astım başlangıcı teşhisi konulan arkadaşlarımız var. Tuvaletlerde fareler cirit atıyor, yılan çıktığı bile oldu.”

TOP SAKALA PRİM KESME CEZASI

Ücretlerin düşük olduğunu, aynı işi yapan işçiler arasında ücret farkı olduğunu kaydeden işçi “Bu fabrikada 9 yıldır çalışıp da 930 lira maaş alan arkadaşımızda var, 1300 lira alanda. İki ayda bir çift maaş ikramiye olduğu için katlanıyor çoğu işçi. Bir de pirim uygulaması var her ay maaşına yansıyan. İlk yıllarda aldığın prim maaşının yüzde 25-40’ına tekabül ederken, şimdiler de yüzde 8’i kadar. Ayrıca bu uygulamada bir hakkaniyet de yok. Tümüyle işverenin inisiyatifinde. Örneğin kartı 7.55’te basmak prim kesintisi nedeni. Sakız çiğnemek, top sakal bırakmak... Neden derseniz İslami kurallara uygun sakal bırakmamakmış gerekçesi. Şimdilerde ise eylemlere katılan işçilerin primleri süresiz kesildi” diye konuştu.

Ağaç-İş merkez yöneticilerinin bu koşulların ortadan kalkacağı ve ücretlerinin sendikanın yıllardır örgütlü olduğu vYıldız Sunta işçileri seviyesine yükseltileceği sözü verdiğini anlatan başka bir işçi, bu durumunda Entegre işçisinin TİS’ten beklentisini artırdığını dile getirdi. İşçi “Ama ne oldu ilk yıl için yüzde 4’e imza attılar. Hem de haberimiz dahi olmadan. Üstüne Yıldız Sunta fabrikasında yaşanılan işten atmalar, Kocaeli şube başkan ve yöneticilerinin sendika ve işveren tarafından tanınmaması, işte hepsi bardağı taşıran damla oldu ve eylemler başladı” diye konuştu.

BÜROKRASİYLE MÜCADELE ETMEDEN OLMAZ

Yıldız Entegre işçileri; örgütlü oldukları Ağaç-İş Sendikası genel merkezinin kendilerinden habersiz işverenle anlaşarak toplu iş sözleşmesini imzalamasına tepki göstererek bir ayı aşkın süre ek protokol talebiyle çeşitli eylemler gerçekleştirdiler. Fabrikadan idari binanın önüne kadar yürüyen işçiler kent merkezinde de aileleriyle yürüüş yaptılar. Taleplerinin duyulması için şehir merkezinde imza standı açtılar. Şube başkanları açlık grevindeyken bir hafta yemeğe çıkmama eylemi yaptılar. Sadece 1 yıldır sendikalı olan ve geçtiğimiz Temmuz ayında ilk toplusözleşmelerini imzalayan işçiler, sendikal bürokrasiyle mücadele etmeden koşulların düzelmeyeceğinin farkındalar.

AĞAÇ-İŞ İŞÇİNİN TERCİHİ DEĞİLDİ

Yıldız Entegre işçileri 2013 Temmuz’unda örgütlendi Ağaç-İş Sendikası’nda. Ancak Ağaç-İş işçilerin tercihi değildi. İlk önce yine Türk-İş’e bağlı Selüloz-İş Sendikası’nın örgütlenme çalışmasına katıldılar. Selüloz-İş’i engellemek isteyen patron işyerine Ağaç-İş Sendikası’nı çağırdı. Selüloz-İş’te örgütlenen 80 işçinin işten atılması ve işçilere dönük istifa baskıları nedeniyle işçiler kendi deyimleriyle “Patronun çağırdığı sendikadan işçiye ne hayır gelir” dese de Ağaç-İş’e üye oldular. Tehlikeyi bertaraf ettiğini düşünen Yıldız Entegre patronu çok değil 1 ay sonra bu kez de işçileri Ağaç-İş Sendikası’ndan istifaya zorladı. O süreci bir Yıldız Entegre işçisi şöyle aktardı: “Patron Selüloz-İş örgütlenmesin diye Ağaç-iş’i çağırdı. Fabrikaya noter çağrıldı ve 2 günde işçiler gruplar halinde üye yapıldı. Bir ay sonra bu seferde sendikadan istifa etmemiz için baskılara başlandı. Hani derler ya evdeki hesap çarşıya uymadı diye. Bizde de öyle oldu. Kimse istifa etmedi sendikadan. Sonuçta ne olursa olsun sendikalıydık ve en kötü sendika bile sendikasızlıktan iyiydi. Hatta 15 arkadaşımız istifa etmediği için işten çıkarıldı.”