İkinci sözleşme geldi daha ikramiye yok

Halil İMREK
Hatay

Çelik-İş Sendikasının örgütlü olduğu MMK Metalurji’de ikinci sözleşme dönemi başladı. İlk sözleşmede işçiler iki ikramiye alacaktı ancak bir ikramiye alabildiler. Geriye dönük alacakları da ödenmedi. Sosyal haklarda ciddi bir değişiklik olmadı, ücret farklarında da bir düzelme yaşanmadı. İlk sözleşmede umduğunu bulamayan MMK işçileri ikinci sözleşme için kaygılı.

MESS grup sözleşmesinde olmayan İSDEMİR ve MMK Metalurji’de yeni sözleşme dönemi eylül ayı itibarıyla başladı. Çelik-İş MMK Metalurji’de TİS için yetki belgesi aldı. Türk Metal’in de işyerine girme çabaları nedeniyle ikinci sözleşmenin üç yıllık yapılmak istendiği konuşuluyor. Zira Çelik-İş’in örgütlü olduğu ve  Türk Metal’in üyeliklere başladığı İSDEMİR’de henüz yetki alınabilmiş değil.

KÂR ZARAR OYUNU

MMK’da sözleşme döneminden bu yana 150 kadar işçi işten çıkarılmış. Şu an toplam mevcudu 800 kişi. Sözleşmeyle ilgili gazetemize konuşan MMK işçileri, şu ana kadar işyerinde taleplerini dinlemek için bir toplantı ya da anket yapılmadığını, TİS taslağı konusunda görüşlerinin alınmadığını söylediler. Geçen yıl grevin ardından ilk kez sözleşme imzaladıklarını ancak sözleşme sonrası umduklarını bulamadıklarını dile getiren işçiler, iki ikramiye beklerken tek ikramiye alabildiklerini söylediler. Çelikhane, sıcak haddene bölümü çalışmadığı için imzalanan sözleşmeye patron “Fabrika kâr ederse ikinci ikramiye verilecek” diye bir hüküm koyduğunu sonradan öğrendiklerini anlatan işçiler, “Giderler genel ama patron gideri çalışmayan işletmeye, kârı da çalışan işletmeye yazmış. Böyle olunca zarar olarak gösterip ikinci ikramiyeyi vermedi. Liman para basıyor. Tonu 3 dolardan ayda 700 ton yükleme yapılıyor. Boyalı, galvanizli sac da kâr yapıyordu. Ama çelikhane ve sıcak haddene çalışmadığı için buranın faturası çalışan işçilere çıkarıldı” dediler.
Gece çalışma zammının da olmadığına dikkat çeken işçiler, sendikacıların söz vermesine karşın geriye dönük alacaklarının da alınamadığını ifade ettiler.

FAZLA MESAİYİ İZİNLE ÖDÜYORLAR

MMK Metalurji işyerinde işçiler fazla mesaiye kalıyor ancak mesai parası alamıyor. İş yoğunluğu olduğunda yaptırılan fazla mesailerin yerine izin veriliyor. İşçi bir saat fazla mesaiye kalmışsa başka bir zaman 1.5 saat izin yapıyor.  Bu uygulama daha çok MMK’nın liman bölümünde hayata geçiriliyor. Limana gelen yük gemileri o gün boşaltılana kadar çalışılıyor. Gün bitimi gemi yükleme boşaltma işi bitmemişse işçiler fazla mesaiye kalmış oluyor. Yük gemilerinin az olduğu zamanlarda ise fazla mesai yerine izin veriliyor.

HEP PATRON KAZANIYOR

Patronun, sipariş aldığında işçileri fazla mesaiye bıraktığını, sipariş olmadığında ise izin yaptırdığını söyleyen işçiler, böylece patronun fazla üretim yaptırıp işçiye daha az para ödediğini dile getirdiler. Bu uygulamada patron için hiçbir risk olmadığını kaydeden MMK Metalurji işçileri “Böylece her şekilde patron kazanıyor. Oysa işçi çalıştığı günün devamındaki yorgunluğu ile fazla mesaiye kalarak bedenini zorluyor. Buna karşılık fazladan para da almamış oluyor” dediler.

Eskiden yasalarda böyle bir uygulama olmadığını, son yıllarda yapılan yasal değişikliklerle “telafi çalışması” adı altında bu uygulamanın alt yapısının hazırlandığını anlatan işçiler, bunun kendileri için sonuçlarını şöyle anlattılar: “Niye fazla mesaiye kalıyoruz. Paraya ihtiyacımız olduğu için. Ama artık mesaiye kalıyoruz para alamıyoruz. Mesaiye kalmak güya işçinin hakkı. Ama işçi para almasa da nasıl kalmıyorum diyecek. Sendikanın burada işçinin yanında durması gerekir.”

‘TİS’LE UYGULAMAYA SON VERİLSİN’

Bu uygulamanın kalkmasını isteyen işçiler sözleşmeye caydırıcı bir maddenin konmasını istiyor. İşçiler “Yasada var diye biz buna mecbur değiliz. Niye sendikalıyız, niye toplusözleşme yapıyoruz. Bu olumsuzluklar ortadan kalmayacaksa bizim diğer sendikasız yerlerle, TİS yapamayan fabrikalarla ne farkımız olacak?​” diye sordular.