Uzgel: IŞİD’e kırmızı çizgiler hatırlatıldı

Cem GURBETOĞLU
Ankara

ABD’nin IŞİD mevzilerine saldırısını gazetemize değerlendiren Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. İlhan Uzgel, Obama yönetiminin hem Ortadoğu politikası nedeniyle ABD’de karşılaştığı baskıyı aşmak, hem de IŞİD’e “Erbil’e dokunma” mesajı vermek için harekete geçtiğini söyledi. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun Sünni Türkmenleri IŞİD, Şii Türkmenleri Maliki yönetimiyle ilişkilendiren açıklamalarına ilişkin Uzgel, “Bakınca mezhep görme anlayışı, Türkiye dış politikasını sardı” değerlendirmesi yaptı.
Uzgel, “ABD açısından baktığımızda, Obama üzerinde baskı vardı. Ortadoğu’yu çok fazla ihmal ettiğine dair eleştiriler geliyordu. O eleştirilerin bir kısmını gidermek için yapılmış bir operasyon gibi” dedi.

IŞİD’in ABD ve bölgesel güçler bakımından bir enstrüman gibi kullanıldığını belirten Uzgel, “IŞİD, gerektiğinde Maliki’yi, gerektiğinde Konsolosluk baskınında gördüğümüz gibi Türkiye’yi hizaya çekmek için, gerektiğinde Esad’ı baskı altında tutmak için kullanılıyor. Yani İsviçre çakısı gibi her işe yarar bir örgüt. Ama bu tür bütün hareketlerin en büyük özelliği, bir süre sonra kontrol dışına çıkıp, kendi gündemine kayabiliyor olmalarıdır. Bu açıdan IŞİD’e sınırlarını bildirme temelli bir operasyon olabilir” değerlendirmesi yaptı.  
ABD açısından IŞİD’in sınırı aştığı noktanın Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne yönelmesi olduğunu ifade eden Uzgel, “Bu kırmızı çizgiydi ve IŞİD yanıtını aldı. Kürt bölgesine saldırıncaya kadar IŞİD’in bir hareket alanı vardı. ABD, sınırı Kürt bölgesinde çizdi. IŞİD’e iki mesaj birden verildi. Birincisi, ‘Bölgesel yönetime müdahale etme’. Böyle okuyunca, ‘Diğer tarafta serbestsin’ anlamı da çıkar. O mesajı da muhtemelen almışlardır” diye konuştu. Uzgel ayrıca, IŞİD Erbil’i hedef aldıkça müdahalelerin tekrar edebileceğini söyledi.

‘BARZANİ’YE DOKUNMA’ MESAJI

ABD ve bölge ülkelerinin Rojava’ya yönelik IŞİD saldırısında aynı tutumu almadığına dikkat çeken Uzgel, “Rojava’nın küresel sistemle bağı, Kuzey Irak Kürtleri gibi değil. Tam biat gelmeden, onları (Rojava) destekleyen bir dış müdahale gelmez” dedi. Barzani’nin ABD gözünde ayrı bir yeri olduğunu belirten Uzgel, “IŞİD’in Barzani’ye dokunmaması gerekiyordu. Dokunmuyordu da. Çatışmayı Talabani güçleriyle yürütmüştü. Ama Barzani’ye dokunmak kırmızı çizgiydi, onu gördüler” değerlendirmesi yaptı.

‘IŞİD, BÖLGE DIŞI AKTÖRLERE HİZMET EDİYOR’

Yeni adıyla İslam Devleti örgütü hakkında da değerlendirme yapan İlhan Uzgel, “Öyle bir örgüt ki, sınırı belli değil. İdeolojisi var gibi gözüküyor ama aynı zamanda İslamcıların imajının yerle bir edilmesine hizmet ediyor. Bölge dışı aktörlere hizmet eden bir örgütle karşı karşıyayız. IŞİD’in içindeki her bir eleman, bilinçli olarak buna çalışıyor diyemiyoruz ama siyasetinin hizmet ettiği yer burasıdır. Müslüman toplumlara bir hizmetinin, faydasının olmadığını görüyoruz” diye konuştu.

‘BAKINCA MEZHEP GÖRME ANLAYIŞI’

Davutoğlu’nun açıklamalarını değerlendiren Uzgel, şunları söyledi: “Türkmenlerin nasıl bölündüğü, Türkiye’nin Dışişleri Bakanı’nın görevi değil. Hiç kimse bu konuda sağlıklı bir bilgiye de sahip değildir. Bütün Sünni Türkmenler IŞİD’de ve bütün Şii Türkmenler de Maliki’nin denetiminde gibi bir açıklama vahimdir. IŞİD’in kendinden olmayan her türlü kimlikten insana, kadına yönelttiği müthiş bir şiddet ve tehdit var. Esas sorun bu. Başbakanın Türkiye’de ‘Sen Zazasın, sen Alevisin’ demesi gibi, orada da Türkmenler için böyle konuşmak, talihsiz bir açıklama. Ortadoğu siyasetine hakim olan ‘bakınca mezhep görme’ anlayışı Türkiye’yi de, dış politikasını da sardı. Boğaz kesen insanın hangi kimliği, hangi pasaportu taşıdığının hiçbir anlamı yok.”