Madenci grev yasağını tanımadı

Birkan BULUT
Hasan AKBAŞ
Ankara

Ankara Çayırhan’da Ciner Grubuna ait Park Termik AŞ’nin işlettiği linyit madeninde greve çıkan işçiler, Bakanlar Kurulunun 60 gün erteleme kararını tanımadılar. Bakanlar Kurulunun grevi yasaklamasına rağmen greve çıkan işçiler talepleri karşılanana kadar mücadeleden vazgeçmeyecek. Üretimi durduran maden işçileri aileleriyle birlikte madenin önünde bekleyişini sürdürüyor.  Ankara 4. İş Mahkemesinin “Grev yasağı kapsamındaki işyeri” kararının, T. Maden-İş Sendikasının başvurusuyla kaldırılmasının ardından önceki gün öğleden sonra greve çıkan işçileri, Bakanlar Kurulu 60 günlük erteme kararıyla durdurmaya çalıştı. Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında çıkan 60 gün erteleme kararına rağmen maden işçileri grevlerini sürdürüyor. Bakanlar Kurulunun tıpkı kısa süre önce Şişecam grevinde olduğu gibi grev erteleme kararına “Genel Sağlık ve Milli Güvenliği” gerekçe göstermesi dikkati çekerken, işçiler gece-gündüz direniş alanında.

AİLELERİYLE BİRLİKTE

Bakanlar Kurulu kararının duyulmasının ardından tüm vardiyalardan işçiler, maden önünde toplandı. Grev pankartı asılan madende üretim tamamen dururken, işçiler önceki gece sabaha kadar grev alanını terk etmedi. Sabah saatleriyle birlikte işçilerin eşleri, çocukları, anneleri ve yakınları da grev alanına aktı. Maden önünde bekleyişlerini sürdüren işçiler, sık sık “Emeğe uzanan eller kırılsın”, “Direne direne kazanacağız” sloganları attılar.

Madende yapılan greve halk desteği de giderek büyüyor. Madene yakın olan Beypazarı, Nallıhan ve Çayırhan belediyeleri greve destek verdi. Ayrıca çevredeki marketler ve diğer esnaf da grev alanına yiyecek ve içecek gönderdi. MHP Ankara Milletvekili Özcan Yeniçeri de işçileri ziyaret etti.

İŞVERENİN ZAMMI DOLMUŞA YETMİYOR

10 senedir madende çalıştığını belirten Mehmet Tombak, ayakbaşı ustası olarak çalıştığını ve yaklaşık 1500 TL ücret aldığını söyledi. 7 buçuk saat çalışmalarına rağmen çalışma saatlerinin mesailerle 12 saate çıktığını dile getiren Tombak, toplusözleşmedeki hiçbir taleplerinin kabul edilmediğini ifade etti. İşverenin günlük 2 lira zam önerdiğini belirten Tombak, “Bu Ankara’da bir dolmuş parası bile değil. Biz günlük 10 lira zam istiyoruz. Yemek parası, ikramiye ve sosyal yardımlara da artış istedik ama patron hepsine düşük teklif verdi” dedi.
15 yıldır çalıştığını belirten bir işçi de istedikleri zaman izin alamadıklarını ifade etti. Rapor almakta da sıkıntı yaşadıklarını dile getiren işçi, “Hasta olup gittiğimizde şirket doktoru azarlıyor. Sıkıntımızı anlattığımızda geçiştiriyor. Hasta olduğumuzda, hatta iş kazası nedeniyle yaralandığımızda da doktora gitmekten çekinir hale geldik” diye konuştu.

‘EŞİM BİR AYDIR DİNLENMEDEN ÇALIŞIYOR’

İşçilerin en çok şikayet ettikleri konulardan biri de haftalık izin haklarının kullandırılmaması. 3 haftada bir vardiya değişimi yapıldığını anlatan işçiler, bayram tatillerinde de çalışmaya zorlanıyorlar. Tatillerde çalışan işçilere pazar günü için 1.5, dini bayramlar için 2, resmi bayramlarda ise bir gün yevmiye veriliyor.  Bu duruma işçiler kadar aileler de tepkili. Eşinin madenci olduğunu belirten Aysel Korkut, eşinin bir aydır dinlenmediğini söylüyor. İşçilere sadece 5 TL yemek parası verildiğini ifade eden Korkut, eşini günde 4-5 saat görebildiğini dile getirdi. İki çocuk okuttuğunu ve 300 lira servis parası verdiğini belirten Korkut, “Çocuğumu diş doktoruna götürmek istiyorum. Bayramlık alacağız, eşim hep yarın demek zorunda kalıyor” dedi.

SOMA’DAN SONRA GÖZÜME UYKU GİRMEDİ
Her akşam eşini geri dönmeyecek gibi uğurladığını belirten Korkut, Soma katliamından sonra gözüne uyku girmediğini söyledi. Son seçimde AKP’ye oy verdiklerini dile getiren Korkut, “Onları biz hükümete getirdik, neden hiçbiri gelmiyor, neden grevi yasaklıyorlar” diye sordu.

İŞVERENDEN TEHDİT: ‘ZARARI ÖDERSİNİZ’

Park Termik Firması tarafından madenin önüne duyurular asıldı. Grevin 60 gün ertelendiği hatırlatılan duyuruda, işçilerin bu ertelemeye uyarak işbaşı yapması istendi. İşçilerin işbaşı yapması halinde Maden-İş Sendikasıyla görüşmelere devam edileceği, bu yüzden de yasalara saygılı olunması istendi. Eylemin yasa dışı olduğu iddia edilen duyuruda, “Bu eylemde ısrar edilmesi durumunda işverene yasalarca tanınmış haklar hiç arzu edilmemesine rağmen kullanılmak zorunda kalınacaktır ve yasa dışı olduğu bilinen bu eylemin devam etmesi durumunda 6356 sayılı Yasa’nın 70. maddesinin ‘Eyleme katılan veya katılmaya teşvik eden işçilerin iş sözleşmelerine tazminatsız olarak son verilebilir.’  Bu grev nedeniyle işverenin uğradığı zararlar, bu greve katılan işçiler tarafından ödenecektir” denildi.

‘ŞİŞECAM’DA YASAĞA YANIT VERİLMELİYDİ’

Nilgün Ongan (İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Öğretim Üyesi): Kabul edilebilir bir karar değil. Cam grevinin arkasından, maden grevi için verilen erteleme, bunun sistematik bir politikaya dönüştüğünü gösteriyor. Mahkeme yasak kararını kaldırdıktan sonra, derhal Resmi Gazetenin mükerrer sayısıyla apar topar grevin yasaklanması aslında hukuksuzluğun tescili olarak da yorumlanabilir. Ama hepsinden önemlisi, eğer cam grevine verilen yasaklamada sendikalar ve konfederasyonlar doğru davranabilseydi,  Kristal-İş yalnız bırakılmasaydı, gerekli karşılık verilebilseydi bugün bu grev erteleme kararı bu kadar kolay alınamazdı. Ben cam grevinin ardından verilmesi gereken karşılığın genel grev olması gerektiğini düşünüyordum. Bu yapılsaydı Danıştay da, daha önceki kararlarıyla bu kadar ters düşüp Şişecam grevinin ertelenmesini onaylamazdı.  Sendikaların tutumu bu konuda eksik kaldı.