IŞİD neden Kobani’yi hedef alıyor?

Çağıl KASAPOĞLU
BBC

Suriye’nin kuzeyinde Kürtlerin yoğun yaşadığı Kobani’de, 2 Temmuz’dan bu yana Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ile Demokratik Birlik Partisinin askeri kanadı Halk Savunma Birlikleri (YPG) arasında yoğun çatışmalar yaşanıyor.

Bölgeden gelen haberlere göre, Türkiye’de Akçakale’nin karşısına denk gelen Tel Abyad ile yine Kargamış karşısındaki Cerablus IŞİD’in kontrolünde. Güneyde Rakka IŞİD’in kalesi konumunda, güney doğuya doğru Haseke de IŞİD’in denetiminde.

Bu mikro coğrafi bakış genişletildiğinde de Kobani’nin, ‘Demokratik Özerklik’ sistemini benimseyen Rojava’nın doğusunda Cizire, batısında da Afrin Kantonlarının arasında kaldığı görülüyor.

HASEKE ‘POTANSİYEL TEHDİT’

Kuzey Suriye’de Rojava’nın batıdan doğuya Irak sınırına kadar uzandığı göz önünde bulundurulduğunda, bölgenin merkezinde kalan Kobani’nin IŞİD’in eline geçmesi, Suriye’nin kuzeyindeki Kürtlerin bölgedeki coğrafi hakimiyetlerinin zayıflamasına, kantonlar arasındaki bağın da kopmasına neden olabilir.

Doğuda, Türkiye sınırına yakın Kamışlı’nın güneyine denk gelen Haseke ise stratejik önemi açısından diğer bölgelerden daha farklı.

Gazeteci Amed Dicle, Rojava kantonları arasında sayılmayan Haseke’deki bazı Kürt mahallelerinin Rojava içinde görüldüğünü, buranın gelecekte dikkat edilmesi gereken bir bölge olduğunu kaydediyor ve şöyle devam ediyor:

“Haseke daha kozmopolit, hem rejim hem YPG, hem de diğer gruplar var. Kendi başına bir bölge, ileride çok daha büyük sorunlara yol açabilecek potansiyeli var oranın.”
Amed Dicle’ye göre, IŞİD’in Kobani’ye yönelik saldırılarının ardındaki olası amaç ise “Sadece ilişkiyi koparmak değil, eğer Kobani düşürülürse o zaman IŞİD Cizire’ye yönelik operasyonda da daha avantajlı hale gelmiş olacak.”

Dicle, “Haseke’den ve diğer yerlerden de Cizire’nin iç bölgelerine doğru saldırı başlayacak. Cizire’yi de düşürmeyi planlıyorlar” diyor.
Kimi gözlemcilere göre, Irak’ın kuzeyinde hakimiyetini güçlendiren IŞİD’in Rojava’ya yönelik saldırılarını şiddetlendirmesinin arkasında Irak ve Suriye’deki güçlerini birleştirip koridor açma hedefi var.

Kobani’de bulunan Gazeteci Barzan İso da, IŞİD’in Cerablus’tan Tel Abyad’a geçebilmek için Kobani’nin güneyinde Fırat Nehri boyunca ilerlemek zorunda kaldığını söylüyor ve şöyle devam ediyor:

“Kobani’den Rojava halkının iradesini kırmak istiyorlar. Kobani’de Kürtler kaybederse, Cizire’de kaybetmeleri çok zor olmaz. Aynı zamanda Demokratik Özerklik Projesi de çökmüş olacak. O zaman Kürtler orada kantonlardan bahsedemezler (…) Kobani’yi de kendi haritalarına almak istiyorlar.”
Barzan İso, bu projenin çökmesini amaçlayan ‘bölgesel güçler ve ülkeler tarafından IŞİD’in desteklendiği ve silah desteği sağlandığı’ iddiasında bulunuyor.

SURUÇ HALKI ‘OLUMSUZ ETKİLENİYOR’

Peki Kobani’de yaşananlar sınırın Türkiye tarafındaki Suruç’a nasıl yansıyor?

Suruç’ta bulunan Gazeteci Hikmet Durgun, Suruç ve Kobani halkı arasındaki akrabalıkları hatırlatıp sınır ötesindeki gerilimin doğrudan Türkiye’ye de uzandığına dikkat çekiyor:
“30-40 gün önce sınırda güvenlik hattı olmadığı için insanlar gidip gelebiliyordu. Dolayısıyla Kobani’de yaşanan bir saldırı Suruç halkını çok olumsuz etkiliyor ve kaygılara neden oluyor.”
Kobani’den kaçıp Suruç’ta akrabalarının yanına yerleşenlerin sayısı da giderek artıyor.

Hikmet Durgun, Türkiye sınırındaki Ziyaret köyü ile yine aynı adı taşıyan Suriye’deki köy arasında 40 metre olduğunu söylüyor ve Suriye sınırında göndere çekilen IŞİD bayraklarının görüntülerini paylaşıyor.

Durgun, kaynaklara atfen IŞİD’in kontrolünü ele geçirdiği Musul’daki ağır silahları Kobani’de YPG’ye karşı saldırılarda kullandığını söylüyor ve “YPG’nin elinde IŞİD’in elinde olduğu kadar ağır silahlar yok” diyor.