Habaş'ta yeni bir Soma faciasına ramak kaldı; 700 işçi zehirlendi

Turan KARA
Eda AKTAŞ
İzmir

Habaş Demir Çelik Fabrikasında 3 gün boyunca 700’den fazla işçinin zehirlendiği bildirildi. 3. gün olmasına rağmen baş dönmesi, ishal, halsizlik ve kusma belirtileriyle hastaneye giden işçiler olurken, kitlesel zehirlenme nedeniyle eczanelerde ilaç sıkıntısı da yaşandı. Hiçbir şey olmamış gibi çalıştırıldıklarını anlatan işçiler, çalıştıkları iş kolunda en ufak dalgınlığın bile ölümle sonuçlanabileceğine dikkat çekerek büyük risk altında olduklarını söylediler.

Hastane raporlarına, “Gıda zehirlenmesine bağlı iş kazası” olarak geçen olay sırasında patron Mehmet Rüştü Başaran fabrikada olmasına rağmen bir açıklama yapmadı.
Toplantı yapan fabrika idarecileri ve Türk Metal yöneticilerinden de açıklama gelmedi. İşçiler kendilerine bilgi verilmemesine tepkili. Yaklaşık 4 ay önce Sider Demirçelik’te de benzer bir olay yaşandığını ve 150’nin üstünde işçinin zehirlenerek hastanelik olduğunu aktaran işçiler, Sider’de yaşanan zehirlenme olayının örtbas edildiğini dile getirdi.

VAHŞİ ÇALIŞMA DÜZENİ

MESS sözleşmeleri öncesi yaşanan iki zehirlenmeden bir sonuç çıkarılmamasına anlam veremeyen işçiler, uluslararası standartlardan yoksun çalıştırıldıklarını dile getirerek, “Patron multimilyoner olmakla, sendika ise en büyük sendika olmakla övünürken, biz vahşi çalışma düzenine mahkum ediliyoruz. Türk Metal, sözleşme için patronla toplantı yapıyor ama işçiyle toplantı yapmıyor. İşçilerle diyaloga girmeleri, taleplerimizi dinlemeleri gerekiyor” dediler.  

Patronla yapılan toplantının içeriği ve kazadan sonra alınacak önlemler hakkında Şube Başkanı Hayrettin Çakmak ve genel merkezden somut adım bekleyen işçiler, “Uzun zamandır yemeklerden şikayetçi olunmasına rağmen neden yemekler değiştirilmedi, işçiye neden değer verilmiyor ve sendikacılar ne yapmayı düşünüyor?​” sorularına yanıt bekliyor.
İşçiler, vahşi çalışma koşullarına da son verilmesini istiyor.

İŞÇİLER TEDİRGİN

İşçiler fabrikada, bütün gün zehirlenme olayını konuşurken bir yandan da arkadaşlarının durumunu merak ediyor. Önce, zehirlenen işçilerden birinin ölmüş olduğu söylentisi dolaşırken bir de Sac Haddanesinde kaza yaşandığı ve 1’i ağır olmak üzere 2 yaralı olduğu söylentisiyle tedirginlik daha da arttı. İşçiler bu olayın araştırılmasını isterken, görüştüğümüz sendikacılar her iki söylentiyi de kesin bir dille yalanladı.

İFADE VERMELERİ ENGELLENDİ

Sendikadan zehirlenmeye ilişkin açıklama gelmezken, hastane çıkışında polise ifade vermek için bekleyen işçilerin ifade vermesi de sendika temsilcileri tarafından “Polisin gelmesini beklemeden işyerine dönüyoruz” denilerek engellendi. İş kazası hastane kayıtlarında yer alırken, emniyet kayıtlarına geçip geçmediği belirsiz. Bunun nasıl bir hukuki sonuç doğuracağını bilmeyen işçiler, sendikanın yasal bir yaptırım uygulanması için harekete geçip geçmeyeceğini ve kaza nedeniyle tazminat haklarının olup olmadığını merak ediyor. Şube Başkanı Hayrettin Çakmak ise Sağlık Bakanlığından gelecek rapora göre gerekli çalışmayı yapacaklarını söyledi.

KARAR VE DENETİM İŞÇİDE OLMALI

Konuyla ilgili görüşünü aldığımız İzmir İşçi Sağlığı Meclisi Üyesi Mustafa Güven “Uzun yıllardır HABAŞ’ta benzer olaylar, iş kazaları yaşanıyor. Çünkü her ne kadar İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları olsa da, sendikalar bu konuda bilinçli günlük bir mücadele ve müdahale sürecinde değiller” dedi. İş kazalarıyla mücadelenin sadece kazadan sonra hatırlandığını söyleyen Güven, şöyle devam etti: “İşçi sağlığı ve güvenliği meselesinin, işçinin çalıştığı yerdeki risklere karşı korunması için sadece teknik bir eğitimden geçmesi, ya da söz de kurulların kurulmasıyla olmadığı açıktır.”  HABAŞ’ta sendika ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun olduğunu, ancak işçilerin çalıştığı ortamda denetim ve karar mekanizmasında olmadığı sürece iş kazalarının önlenmesinin mümkün olmadığını dile getiren Güven, “Mevcut yasaya ve iş cinayetlerine karşı, başta işçi sendikaları olmak tüm sendikaların bir araya gelmesi insanca çalışma koşulları mücadelesini yükseltmeleri gerekiyor. İzmir’deki sendikalara sesleniyoruz: Soma her gün parça parça yaşanıyor siz hala iş cinayetlerine karşı birlikte hareket etmeyecek misiniz?​” diye konuştu.