İstanbul’da dengbêj ve hip hop düeti

Şerif KARATAŞ
İstanbul

ABD’li ünlü siyahi hip hop grubu CTZN ile Dengbêj Mihemedê Serhedê, bugün İstanbul’da verecekleri konserle düet yapacaklar. Organizatör Şafak Mehmetoğlu, “Amacımız dünya kültürlerini bir araya getirmek ve etnik değerlerimizin dünya ölçülerinde olduğunu göstermek” diyor.
Şafak Mehmetoğlu ve CTZN’nin solistleri TJ Morrissette ve Kareem Manuel ile hip hop ve dengbejliğin dünyadaki bu ilk buluşmasını konuştuk.

Dengbêj ile hip hopu buluşturma fikri nasıl oluştu? Biraz anlatır mısınız?
Dengbej ve hip hop konseri, tarihi ve politik bir sürecin sonucunda vücut bulmuş bir kültürel projedir. Amerikalı siyahilerin vazgeçilmez müzik türü hip hop ile Kürtlerin vazgeçilmez kültürü dengbejlik aynı politik ve kültürel süzgeçten geçmiştir.  Bu iki müzik türünün sahipleri olan Kürtler ve siyahileri, tarihi yolculuğunda bu sanatsal projede bir araya getirmiştir. Dengbejlik bir hikaye anlatımıdır, bir mesaj vermedir, dengbejlik duyguların ifade biçiminin melodik bileşenidir. hip hop bir mesaj müziği, bir isyan, acının ritmik bir melodisidir... İşte okyanusun diğer tarafından, yeni dünyadan ve Mezopotamya’nın kurak ve acı dolu topraklarından yükselen bu melodiler işte bu şekilde bir araya geldi.

DİYARBAKIR BELEDİYESİNE KONSER PROJESİ İÇİN ÇAĞRI

Projeyi hayata geçirmek için neler yaptınız? Ne tür tepkiler aldınız?
16 kişilik bir ekibi bir araya getirdim. New York’tan iki özel ses mühendisi getirdim. Şikago’dan ünlü siyahi grup CTZN’yi ikna ettim. Serhattan Dengbej Mihemedê provalarda pek zahmet çekmediler, hemen hissettiler birbirlerini. Asıl zorluk çektiğim nokta tanıtım ve yerel destek oldu. Proje için genel sponsorum vardı zaten. Şikago’dan bir grup projeyi destekledi. Yerel yönetimlerin desteğini de bekliyordum açıkçası. Maalesef kendi imkanlarımla projeyi vücuda getirdim. Reklam çalışması sırasında Grup Yorum’un bir konseri vardı. Arkadaşlarımız konser girişinde el ilanı dağıtıyorlardı, ancak konser organizasyon ekibi ve seyirciler tarafından tartaklanıp dışarı atıldılar. Gerekçe ise el ilanlarımızda Kürt Dengbej ile Amerikalı siyahilerin düeti yazması idi. Oysa Grup Yorum konserinde özgürlük şarkıları söylenecekti.  Projeyle ilgili ilk talebimi Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanları Gültan Kışanak ve Fırat Anlı’ya hitaben bir mektupla yaptım. Ancak mektubum ellerine geçmedi. Başkanlarla görüşme talebim defalarca geri çevrildi. Eminim ki Sayın Anlı ve Sayın Kışanak bu projeyi duysaydılar, destekleyeceklerdi. Umarım bu röportajı okuyup gelecekte haberdar olurlar ve bir sonraki dengbej ve klasik konser projemi birlikte yaparız.

‘KÜRTLER VE SİYAHİLER HEP EZİLDİ’

TJ Morrissette (CTZN Grubunun Solisti): Bu proje beni etkiledi. Dengbejliği anlamadığım halde hissettim, dengbejliği araştırdığımda Kürtlerin hayatının siyahilere benzediği fark ettim. Tarihleri, acıları, müziği, politik geçmişleri siyahiler gibi. Kürtler ile siyahiler hep ezildi, kültürleri yasaklandı. Ama en azından bizim Amerika’da şimdi birazcık daha iyi. (Gülerek) En azından Obamamız var, Kürtlerin bir Obama’sı bile yok! Ama biz Amerika’da siyahiler olarak, dünya savaşlarında Vietnam savaşında bize saygı göstermeyen bir ulus için savaştık, silah altına sokulduk, ama hâlâ uğruna savaştığımız ülke bizi görmezden geliyor, hâlâ da hor görüyor. Kürtlerin yaşadığı da büyük ölçüde buna benziyor. Babam Amerikan ordusunda idi Almaya’da yaşadık uzun yıllar ve farklı ülkelerde. Annem Alman ordusu için şarkı söylerdi. Ben de şarkı söylüyorum ama iyi mesajla sevgiyi, aşkı, aile bağını dostluğu anlatıyorum.