Kamu üniversiteleri şirketleşiyor

Metin AKARSU
İstanbul

Sadece vakıf üniversitelerinde bulunan “mütevelli heyeti” kurumu kamu üniversitelerine de geliyor. Böylelikle üniversite ilgisi olmayan kişiler üniversitenin yönetiminde söz sahibi olabilecek, hükümet kurumları da üniversiteye doğrudan yönetici olabilecek. Eğitim Sen kararı üniversitelere şirketlerin hakim olmasının yeni bir adımı olarak değerlendiriyor.

HEYET BAŞKANI SAĞLIK BAKANI

Sağlık Bakanlığı tarafından Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı kurulması gerekçesiyle hazırlanan kanun tasarısında YÖK’ün görevlerini ve devlet üniversitelerinin yapısını değiştirecek maddeler de içeriyor. Bunlardan biri de mütevelli heyetleri.

Kanun Tasarısının 35. Maddesi YÖK Kanununa eklenecek ek bir madde öngörüyor. Bununla bir devlet üniversitesinde mütevelli heyeti kurulabiliyor. “Üniversitenin yönetim organları YÖK kanununda öngörülen organlar ile mütevelli heyetinden oluşur” denilen maddede mütevelli heyetinin kimlerden oluşacağı da belirtiliyor. Kurulması planlanan “Türkiye Sağlık Enstitüsü” için oluşturulacak mütevelli heyetinde Sağlık Bakanı, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı, Rektör, Bakanın seçeceği bir üye ile Yükseköğrenim Kurulu tarafından seçilecek profesör unvanına sahip bir üye ile toplam beş kişi bulunacak. Mütevelli heyetine Sağlık Bakanı başkanlık edecek.

Tek bir üniversite için alınmış görünen karar tüm üniversitelerde benzer uygulamanın yapılmasının da önünü açıyor.

SON SÖZ MÜTEVELLİ HEYETİNDE

Kanun tasarısında aynı zamanda mütevelli heyetinin görevleri de yer alıyor. Bir çok konuda karar merci haline gelen heyetin 5 maddeden oluşan görevleri şöyle:

* Üniversitenin stratejik planını ve bütçe teklifini onaylamak

* Kamu kurum ve kuruluşları ve gerçek ve özel hukuk tüzel kişileriyle iş birliğine ve ortak projelerine karar vermek

* Yurt içi ve yurt dışında üniversiteye ait birimlerin kurulmasına teklif etmek

* Öğretim üyesi kadrolarına yapılacak atamalara ilişkin rektör tarafından yapılacak teklifleri karara bağlamak

* Rektör tarafından gündeme alınması teklif edilen konuları karara bağlamak.

ÜNİVERSİTELERİ İLGİSİ OLMAYAN KİŞİLER YÖNETECEK

Kanun tasarısını gazetemize değerlendiren Eğitim Sen İstanbul 6 No’lu Üniversiteler Şubesi Başkanı Görkem Doğan, devlete ait bir üniversitede mütevelli heyeti bulunmasının kabul edilebilir olmadığını dile getirdi. Bu heyetin üniversiteler için yeni bir yol açtığını aktaran Doğan, YÖK’ün bu konu için daha önceden de hazırlıklar yaptığını ifade etti. “Üniversite-sanayi iş birliği diye diye üniversiteleri bilgisi olmayan kişiler yönetmeye başladı” diyen Doğan, üniversitelerin yönetiminin şirketlere bırakılmak istendiğini aktardı. Eğitim Sen olarak sağlık emekçileri ile birlikte sağlık enstitülerinde oluşturulan mütevelli heyetlerine karşı mücadele edeceklerini aktaran Doğan, üniversitelerin şirketlere terk edilmesine izin vermeyeceklerini, çünkü üniversitelerin idari yönden bağımsız kurumlar olması gerektiğinin altını çizdi. 

MEVCUT YASADA HEYET YOK

Vakıf  Üniversitelerinde bulunan mütevelli heyetleri, devlet üniversiteleri için birçok kez gündeme gelmişti. YÖK’ün taslaklarında da adı geçen heyetin kurulamamasının önündeki engellerden en önemlisi YÖK Kanunu’nun kendisiydi. YÖK Kanunu’nda yer alan ‘Üniversite organları’ bölümünde rektör, senato, üniversite yönetim kurulu, dekan, fakülte kurulu, fakülte yönetim kurulu dışında bir organ bulunmaması ve bunların yanında üniversiteyi yönetecek bir organ söylenmemesi mütevelli heyetinin yasal olarak hayata geçmesine engel oluyordu. Fakat son kanun tasarısı ile birlikte YÖK Kanunu’na eklenen ‘Ek madde 157’ bu sorunu çözüyor ve üniversite organlarının arasına mütevelli heyetini de sokuyor.