Brezilya’da her yer eylem alanı...

Bilge ÇOBAN
Sao Paulo

Futbol Brezilya halkı için artık yaşamın bir parçası. Futbol oynamak, izlemek, sohbetlerde ünlü futbolcuların varlığının altını çizmek önemli. Bu sebeple Dünya Kupası tartışmalarında vurguladıkları konu futbola ya da Dünya Kupasına değil de temelde hükümetin bu süreçte halkın taleplerini yok sayan ve halka rağmen gerçekleştirdiği yatırımlara karşı oldukları. Özellikle de zengin ve fakir arasındaki uçurumun böylesine yüksek olduğu bu ülkede talepler zorunlu ihtiyaçlar listesi kadar, fazlası değil!

Brezilya genelinde 7 milyon insanın evsiz olduğu ve sokaklarda yaşadığı biliniyor. Dahası Dünya Kupası hazırlıkları kapsamında gerçekleştirilen kentsel dönüşüm politikaları nedeniyle evinden edilen insanların sayısı 250 bin. Kupa tanıtımlarında renkli ışıklarıyla göz dolduran  Sao Paulo’da ise adım başı sokakta yaşayan, yolun kenarına kurduğu derme çatma çadırının altında uyuyan insanlara rastlamak mümkün. Oysa Dünya Kupası karşıtı eylemlerin merkezinde yer alan hareketlerden biri olan MTST’ye (Evsiz İşçiler Hareketi) göre stadyumların onarımına ve inşasına harcanan 4 milyar dolar ile 200 bin konut yapılabilir.

Asgari ücretin ortalama 700 lira olduğu ülkede bu sebeple ulaşım ve barınma temel problemlerden biri diyebiliriz. İşyerlerine ulaşması hem trafik açısından hem de bilet fiyatları açısından tam bir eziyete dönüşmüş durumda. Bu sebeple kupa karşıtı gösterilerde öne çıkan taleplerin başında kiraların kontrol altına alınması ve zorla tahliyelerin durdurulması geliyor. Dünya Kupası için toplamda harcanan 14 milyar dolara yakın paranın eğitime, sağlığa yapılması gerektiği, bu alanlara ayrılan bütçenin ve hizmet kalitesinin artırılması temel taleplerden. Son günlerde artan grevlerle birleşen protestolar ise hükümete zor anlar yaşatıyor.

METRO GREVİ HÜKÜMETİ KORKUTTU

Bu grevler içinde en çok etki bırakan kuşkusuz Sao Paulo’da metro çalışanlarının grevi oldu. 5 gün süren grev süresince sendikanın talebi çok açıktı; işten atılan 42 işçinin işe iadesinin sağlanması ve ücret zammı. Grev şehirde ulaşımın kilitlenmesi kilometrelerce araç kuyruğunun oluşmasına yol açtı. Hatta dünya kupası  için şehre gelen turistler ve futbolcular saatlerce havaalanında beklemek durumunda kaldı. Grev, polis şiddetiyle engellenemeyince mahkeme kararıyla durdurulmak istendi ve sendikaya grevin her günü için işçi başına 400 Real yani 178 dolar para cezası verildi. Grev mahkeme kararına ve yoğun polis şiddetine rağmen sürdürüldü. İşçiler ve sendika tarafından alınan kararla iki gün ertelenen grevin devam etmesi halinde kupa dönemi hayatın felce uğrayacağı aşikar.

RIO’DAKİ FİNALDE SÜRPRİZ VAR

Geçtiğimiz hafta Rio de Janeiro’da öğretmenlerin yaptığı grev, binlerce öğretmenin ve öğrencinin gerçekleştirdiği yürüyüş ve yol kapama eylemi ayrı önemdeydi. Dünya kupası kapanış maçının yapılacağı Rio’da o gün için büyük bir eylem bekleniyor. Şehrin Horta mahallesinde hükümetin konut politikasına karşı gerçekleştirilen eylemler de giderek büyüyeceğe benziyor.
Yine haziran başında Salvador’da otobüs şoförlerinin sendika ile yönetim arasındaki ücret anlaşmasına itiraz ederek gerçekleştirdikleri kontak kapama eylemi, Goa’da teknik lise öğretmenlerinin gerçekleştirdiği grev, Sao Paulo’nun üç önemli üniversitesinde gerçekleştirilen grevler bu dönem Dünya Kupası protestolarıyla da birleşti. Öyle ki Goa şehrinde teknik lise öğretmenlerinin grevi süresince, şehre gelen Brezilya milli takımının protesto eylemlerine grevci eğitimciler de destek verdi.

MTST DEV ÇADIR KENT KURDU

MTST’nin çağrısıyla 22 Mayıs ve 4 Haziranda doğrudan kupa karşıtı eylemlere on binlerce insan katıldı. Ayrıca MTST Kupa açılış maçının yapıldığı Itaquirao Stadı’nın neredeyse 1 km uzağında bir araziyi işgal ederek 5000 kişilik dev bir çadır kent kurdu. bir yanıyla basına yansıyan tüm bu eylemlerin, gösterilerin yanında hemen hemen her ilde kupa karşıtı eylemlerin yapıldığını görmek mümkün.

SAHADAKİ BAŞARI VE SEÇİMLER

Eğer Brezilya Dünya Kupasını kazanamazsa hükümetin yaklaşan seçimlerde büyük bir oy kaybedeceği ve sorun yaşayacağı söyleniyor. Bu sebeple de gerek hükümetin gerekse polisin Dünya Kupası karşıtı eylemlere ve bu dönem gerçekleşen grevlere tepkisi daha sert oluyor. Dünya Kupasını Brezilya kazanır mı bilinmez ama hükümet politikalarını etkileyecek olanın bu dönem yapılan eylemlerin ve grevlerin olacağı açık görünüyor.